Kerels die wrongel eten

Een laat voorbeeld van een wrongelhuis ten zuiden van de stad Groningen was Landlust in Helpman, wellicht bekender onder de naam van de uitbatersfamilie Vorenkamp die er een speeltuin en tennisbanen bij aanlegde. Bron: Nieuwsblad van het Noorden 24 mei 1911.

De Koninklijke Bibliotheek heeft het pas verworven Gruuthuse-manuscript (ca. 1400) integraal op het web gezet. Met zware foto’s van de pagina’s en met de transcripties van de teksten er meteen bij, zodat je gelijk een middeleeuws handschrift kunt leren ontcijferen.

Wat een geweldige democratisering van dit cultuurgoed, trouwens. Nog geen maand geleden lag het in de kluis van een Vlaamse baron, en nu is het in feite toegankelijk voor de hele wereld. En dat voor een luttele 2,5 miljoen gulden.

Op de speciale KB-website staat ook een pagina met muziekopnames, onder andere van Studio Laren en Camerata Trajectina. Zeer bekend is het Kerelslied, een spotlied van ‘ruters’ (ridders) op ‘kerels’ (voetvolk), die volgens het refrein veel meer eten dan goed voor ze is:

Wronglen wey broot ende caes

Dat heit hi al den dach

Daer omme es de kerel so daes

Hi hetes meer dan hijs mach

Vanuit hedendaags standpunt lijkt dat wrongel, wei, brood en kaas geen Bourgondische aangelegenheid, maar zeker die wrongel was een luxe lekkernij. Het ging om een soort hangop of kwark met suiker. In dè uitgaansbuurt van Groningen zo tussen 1680 en 1850, het gebied ter weerszijden van de Hereweg in de omgeving van de Davidsteeg en de Brandenburgersteeg, had je bijvoorbeeld een stuk of vijf, zes wrongelhuizen, waar het spul in kommen en met speciale zilveren lepels werd opgedist. De uitbaters van deze wrongelhuizen hoefden volgens een bepaling uit 1792 geen lid te zijn van het tappersgilde, als ze buiten hun melkspijzen alleen maar koffie en thee verkochten.