Een allegorie voor de lichtgelovigheid

Bij veilinghuis Glerum hebben ze weer iets interessants in de aanbieding. Lotnummer 21, een anoniem paneeltje van een goochelaar en zijn publiek, Haarlemse school, zeventiende eeuw, te verwachten opbrengst tweeduizend à  vierduizend euro.

Op een dorpspleintje vertoont de goochelaar zijn kunsten. Hij staat op een verhoginkje achter een beklede ton. Met zijn publiek is iets vreemds aan de hand, dat valt meteen op. Vooral achteraan vind je de boerenpummels die gewoonlijk figureren op dit soort genreschilderijtjes. Maar vooraan staan er een muzelman, een katholieke pastoor en een gereformeerde predikant.

Ik denk dat het werkje een allegorie is voor de lichtgelovigheid. De waarheid van de goochelaar is niet houdbaar, getuige de slappe, naar beneden zakkende banden rond diens ton. Desondanks wordt ze voor zoete koek geslikt, gezien de open monden bij het publiek. En om wat voor gelovigen het ook gaat, en hoe geleerd die gelovigen ook mogen zijn – zeker in een boerendorpscontext – ze trappen er toch weer in, in de truukjes van de goochelaar.