Houtzagersteeg, Houtzagerstraat

De naam Houtzagersteeg kwam vanaf 1745 op als aanduiding voor de eerste hofsteeg buiten de Groningse Oosterpoort, omdat er een stedelijke houtzagerij of timmerwerf met een klein schuurtje zat in de omgeving waar we nu het Prins Claus-Conservatorium vinden. Rond 1750 ging de stad haar timmerwerk meer aanbesteden aan particuliere aannemers en kwam er een eind aan die stedelijke houtzagerij. Maar in 1769 vestigde een particuliere houtzager en aannemer zich aan het begin van de Houtzagersteeg nabij de Oosterweg, en doordat diens bedrijf het karakteristiekst was van alle vastgoed ter plaatse, bleef de naam Houtzagersteeg in zwang. Nog tot diep in de negentiende eeuw deden op dezelfde plek houtzagers en aannemers hun werk, de naam boette dus voorlopig ook niet aan zeggingskracht in.

Van alle stegen buiten de Oosterpoort hield de Houtzagersteeg nog het langst haar omineuze naam. Pas op 6 februari 1950 werd die omgezet in Houtzagerstraat. Dit niet eens op uitdrukkelijk verzoek van de bewoners zelf, zoals bij de andere stegen in de Oosterpoortwijk, maar op voordracht van B&W. Het stadsbestuur voerde aan dat veel mensen niet graag in een steeg woonden, en dat die naam steeg een negatief stempel op de straat en haar bewoners drukte. Daarom moest Houtzagersteeg eindelijk maar eens Houtzagerstraat gaan heten.

Volgens het communistische raadslid De Jong had dit voorstel niets om het lijf. Hij vond het zelfs een mislukte poging om de bewoners onder de kin te strijken. Een andere naam maakte de straat er heus niet beter op. En door de heersende woningnood waren slopbewoners niet per definitie a-sociaal. De Jong zag liever dat het stadsbestuur ècht wat ondernam tegen de woningnood, zoals de CPN ook deed. Bovendien, er waren nog talrijke andere gangen in de stad, moesten die dan ook allemaal maar worden omgedoopt?

Van de straatnaam ging de discussie over op de woningnood en van de woningnood ging het al gauw over de waterstofbom, per slot van rekening was het kouwe oorlog. Maar de CPN-fractie stond helemaal alleen in haar kritiek en de Houtzagersteeg werd Houtzagerstraat.

Tegenwoordig is er helemaal niets meer over van die oude Houtzagerstraat. Wel ligt er sinds 1975 een voor auto’s doodlopend woonerf bij de Meeuwerderweg, dat zo heet, maar qua ligging nauwelijks iets te maken heeft met de vroegere Houtzagerstraat. De oude voerde helemaal van de Oosterweg naar de Meeuwerderweg en lag vlak achter de Veemarktstraat. Het eerste stukje Palmslag vanaf de Oosterweg, tot en met de nummers 5, volgt nog wel steeds het tracé van die oude Houtzagerstraat.