Het Groninger Landschap noemt bezoekerscentrum naar kanaal
Geplaatst op: 27 juni 2010 Hoort bij: Ommelanden, Stad nu 8 reacties
Dit weekend opent stichting Het Groninger Landschap haar nieuwe bezoekerscentrum op de Koningslaagte achter Noorderhoogebrug. Ook vanmiddag nog, kunnen mensen er terecht voor een bezichtiging van de verbouwde boerderij met potstal, een marktje, theater, kunst en jeugdactiviteiten als uileballen uitpluizen en waterbeestjes vangen
De boerderij ziet er fantastisch uit. Maar wat bijzonder stoort, is haar naam. Want Het Groninger Landschap heeft het bezoekerscentrum ‘Buitenplaats Reitdiep’ genoemd. En al mag het dan gaan om een voorziening voor het hele Reitdiepgebied, die naam is op deze lokatie en voor dit doel buitengewoon slecht gekozen.
Het bezoekerscentrum staat namelijk niet in de buurt van het Reitdiep, maar in een bocht van de rivier, die ten oosten om de stad heenging: de Hunze. De Drentse A viel voorbij Paddepoel in deze rivier, samen stroomden ze ooit als Hunze naar de Waddenzee. Het Reitdiep, de naam die Het Groninger Landschap koos, is juist a) de aanzienlijke afkorting, in de Middeleeuwen al, van de Drentse A tussen de stad en Wierum en b) de later plaatsvindende kanalisering van de Hunze tussen Wierum en Garnwerd. Het Groninger Landschap noemt haar nieuwe bezoekerscentrum dus niet naar een natuurlijke rivier, maar naar een gegraven kanaal!
Menende dat het Reitdiep een oeroude rivier is, schiet Het Groninger Landschap in haar persbericht bokken als:
“Vanaf de 17e eeuw is het Reitdiep grotendeels rechtgetrokken ten behoeve van de scheepvaart. “
“Met het plan Laat het Reitdiep weer kronkelen heeft Het Groninger Landschap veel oude meanders hersteld.”
Een kanaal dat zijn meanders terugkrijgt. Je kunt je schouders ophalen over zoveel onkunde, of er gewoon om lachen. Maar Het Groninger Landschap dicht zichzelf wel kennis toe, die het graag wil overdragen. In ’t persbericht heet Het Groninger Landschap immers iedereen welkom, “die meer wil weten over de cultuurhistorie” van het gebied.
Overigens is er nog wel meer kritiek op Het Groninger Landschap mogelijk. Zo zal de witte betonnen weg die naar het nieuwe bezoekerscentrum is gelegd wellicht goed zijn voor vrachtauto’s en zware landbouwmachines, maar hij vormt niet bepaald een esthetisch genoegen.
En tot mijn verrassing zag ik bij de kijkboerderij heel aardige houten hekken staan. Elders op haar uitgestrekte bezittingen gebruikt Het Groninger Landschap nog steeds foeilelijke gegalvaniseerd stalen hekken. Worden die nu ook vervangen? Het oog wil dat!
groninganus 
Het leven hangt van slordigheden en foutjes aan elkaar, maar Het Groninger Landschap maakt het hier wel erg bont.
Ai, ai, ai … pijnlijke vergissing!
Tja… Slakken, zout, Dan kunnen we ook nog gaan delibereren over de naam Reitdiep zelf, Dat is tenslotte een vernederlandste soort van overcorrectie van het Grunnegers “Raitdaip”, dat goed vertaald Rietdiep had moeten wezen.
Kom Harry, Zou het niet zo zijn dat, omdat het Stadse gedeelte van het Reitdiep al sinds de middeleeuwen is gekanaliseerd en derhalve ook sinds die tijd al de naam Reitdiep draagt, dat die naam een klein beetje is gaan inburgeren als de naam voor de rivier? Heet de benedenloop van het Reitdiep op kaarten uit de 18e of 19e eeuw nog Hunze? Of moeten we de stad ook weer gewoon Cruoningha gaan noemen zoals iedereen dat deed in 1040?
De meeste boerenerven zijn overigens op een gegeven moment geplaveid geraakt met beton dat ooit, bij het storten, hagelwit is geweest, net zoals de redelijk recent met Europese bestedingssubsidiecententoekenningsregelgevingen aangelegde fietspaden door het Hogeland. Die worden al heel snel grijs en bruinig en groenig en kleiïg. Ze hadden ook oranje kunnen zijn…
Jasper,
Het Reitdiep is niet gekanaliseerd, maar A en Hunze zijn afgekort en gekanaliseerd tot het kanaal Reitdiep.
De kronkelende benedenloop van de Hunze voorbij het Reitdiep heet in een krantenbericht van 1865, afkomstig van Schilligeham, nog steeds de Hunze. Op een kaart van rond 1900 komen beide namen voor.
Je kan er inderdaad je schouders over ophalen, ware het niet dat Het Groninger Landschap zichzelf cultuurhistorische kennis toedicht, die het wil overdragen. Daarom had het op de hoogte moeten zijn van het hoofdstuk uit Jan van de Broeks boek, dat ik gelinkt heb onder ‘een gegraven kanaal’.
Okee, I stand corrected. Maar tegenwoordig zou men denk ik A en Hunze misschien te snel associëren met het Drentse gedeelte van de stroom, gezien dat dus nog wél zo heet, of met het gelijknamige waterschap.
Alleen blijf ik van mening dat in de loop der tijd bepaalde namen gewoon muteren, officieel of in de volksmond. En in de afgelopen eeuw hebben veranderingen in veel opzichten ook een vlucht genomen, benamingen dus ook.
Bovendien, wat zou het gaan kosten als ze alle bordjes in het landschap zouden moeten omwisselen..
Ik ben het helemaal met Harry eens. Het stoort mij ook altijd dat men spreekt van ‘Reitdiepdal’. Een kanaal heeft niet een eigen dal. Het is natuurlijk ‘Hunzedal’, waar doorheen men het Reitdiep heeft gegraven als kanalisering van Aa-Hunze-systeem. Ik vind dit zeer onnauwkeurig van een instantie als Groninger Landschap. Verkeerde beeldvorming! ‘Hunzedal’ was mooie naam geweest voor het nieuwe info-centrum.
@Reinder,
Zelf zat ik meer naar een vernoeming van de Koningslaagte te denken, omdat de Hunze al verschrikkelijk vaak vernoemd is in Groningen: roeiclub, een hele serie sleepboten, stadswijk etc. (Zie ook het telefoonboek). De Koningslaagte is veel minder bekend.
Maar misschien had de boerderij wel een eigen naam, zoals zoveel boerderijen in de wijde omtrek.
Nog even een keer Harry. Ik probeerde hetzelfde 4 jaar geleden ook al eens uit te leggen op de foto-pagina’s van RTVNoord: http://home.tvnoord.nl/groningeninbeeld/index.asp?actie=foto&id=810&pid=347&gid=24. Daar maken ze het helemaal bont, door de afgesneden meanders van De Hunze, die daar al eeuwen werkeloos liggen, ook Reitdiep-meanders te noemen, terwijl het gegraven kanaal even verderop natuurlijk het Reitdiep is. Maar uit de reactie kun je aflezen dat het niet overkomt…
Inderdaad had de naam Koningslaagte wel eens wat nadruk kunnen krijgen. De restanten van de zee-arm waaraan duizenden jaren geleden het Groningen-avant-la-lettre ontstond…