Met een kiep kanarievogels

Ze heetten bijvoorbeeld Ekkerman, Perketon, Susenaar, Weideman of Zoepholt. Maar door hun slechte verstaanbaarheid raakten die namen verbas­terd: Perketon veranderde in Perquieë­ton, Weideman in Wetema. Soms waren ze familie van elkaar: verschillende Ekker­mans vertoonden zich hier bijna gelijktijdig.

Een of twee keer per jaar bezochten ze de stad Groningen. Doorgaans daagden ze op als het ging winteren en de vogelzang boven de velden helemaal verdwenen was. Een week of wat bleven ze met hun gevederde negotie. Naderhand kwamen ze ook wel eens in het voorjaar. Maar ’s zomers lieten ze verstek gaan, want dan was het broedseizoen en werkten ze thuis op het land of in de mijnen.

Voor 1775 kwamen ze vooral van Tirol, erna uit Bruns­wijk en Saksen, dat wil zeggen de Harz. Maar omstreeks 1800 duikt ook Brabant op als hun land van herkomst.

Vormde het voor de meesten een eenmalig uitstapje, er zaten ook een paar echte handelaars bij, die hier jaren en jaren kwamen. Hun  koopwaar bestond uit kanaries, altijd puik in de veren en mooi van zang. Na 1775 konden die kanaries allengs fraaier zingen. Ze waren toen bij nachte­galen in de leer geweest en kwinkeleerden er zelfs ’s avonds bij kaarslicht lustig op los. Vandaar dat de kooplui uit de Harz zich “vermaard” en “wijdbe­roemd” durfden noemen.

Eerst logeerden de Vogelhändler steevast bij kastelein School, die tot 1748 onder de Poele­poort herberg hield en daarna De Zwarte Arend aan de Nieuwe­weg pachtte, maar tegen 1760 overstapte naar De Drie Bonte Kanarievogels op De Laan. Die laatste herberg bleven ze ook onder Schools opvolgers trouw, al moesten ze wel eens uitwij­ken. Bovendien verbleven ze later nogal eens in de Bolderij aan de Oosterstraat, twee huizen vanaf de Grote Markt links.

Als ze arriveerden waren de kanaries vier gulden per stuk. Als ze weggingen zakte die prijs naar drie. Hun vervoermiddel voor de pietjes was de kraak of kiep, een grote korf op hun rug.

—

(Eerder in iets andere vorm verschenen in straatkrant De Riepe. Het plaatje komt uit Ambachten en bedrijven, een kinderboekje dat de DBNL net op het web heeft gezet.)