Een hut met gebruik van tuin en koeweide te Meerland (1780)
Geplaatst op: 27 september 2010 Hoort bij: Geschiedenis 7 reacties“1780 d. 11 8br (oktober ) Hebben wij Jacob de Vries & Aeilko Pieters in onze qualiteit als diaconen, van de wed. Luirt Meinderts en hare zoons de Meerhut voor de wed. Jan G. Ventman en de vrouw van Geert Ventman met hare kinderen, weder gehuirt voor de tijd van een jaar van May 1781 tot may 1782, om voor het gebruik van de hut en tuin nevens de koeweide & zo veel gelegentheid als verhuirders zelve vrijwillig zullen toestaan, om eenig Hoey te winnen, met annexen zoals voor dato gewoon, als opzigters van het vee te ageren dat in het Meerlant geweidt wordt en daar wel op te paszen. Dog houden verhuirders het regt om bij manquement van goede figulantie, zig deswegen bij de diaconen te beklagen, terwijl die zig verbinden, om zo veel mogelijk, gemelte perzonen tot hare pligt te houden, & dat niet batende, heeft de wed. vooorn[oemd] vrijheid om haar anstonts te delogeren.
Jacob de Vries
Aeilke Pieters”
In oktober 1780 sluiten de diakenen van Beerta niet voor het eerst een contract af met de (doopsgezinde) weduwe Luirt Meinderts en haar zonen, waarbij deze “de Meerhut” verhuren aan de diaconie voor gebruik door de ondersteunde familie Ventman, welke bestaat uit een moeder, een dochter en beider minderjarige kinderen. Bij het gehuurde in zitten een tuin, een koeweide en zoveel hooi als de verhuurders maar willen afstaan aan de bedeelden. Het contract is er een met gesloten beurzen. Voor het gebruik van het gehuurde treden de bedeelden op als opzichters van het vee dat geweid wordt in het Meerland. Blijkbaar is er vanuit het verleden reden voor enig wantrouwen of dit wel goed gebeurt, want er wordt bepaald dat als de familie Ventman haar plicht in dezen verzaakt, de verhuurders kunnen klagen bij de diaconie, die dan de familie Ventman tot de orde moet roepen. Mocht dat niet helpen, dan hebben verhuurders het recht om de familie Ventman uit hun hut etc. te zetten.
Het contract toont niet alleen een curieuze bedelingsconstructie waarbij huisvesting tegen werk wordt geruild, maar geeft door die hut ook een glimp van de woningtoestanden ter plaatse. Bovendien is het contract van belang voor de lokale agrarische geschiedenis. Op de slecht ontwaterde gronden van Meerland werd kennelijk extensief (vlees)vee geweid.
Bron: RHC Groninger Archieven, Archief Nederlands-Hervormde gemeente Beerta (toegang 206), inv. nr. 61: Bestedingenboek van de diaconie.
groninganus 
De gronden van Meerland worden de laatste jaren wel bijzonder slecht ontwaterd.
@Frans,
🙂
Ik heb verschillende malen gelezen dat de gronden er tot de allerbeste kleigronden van het Oldambt behoorden, waarvan hetook zonde was om die aan de akkerbouw te onttrekken. Wat al met al tamelijk grote Quatsch is.
Het Oostwoldermeer was eigenlijk een meerstal in het hoogveengebied. De familie Huninga had er oude rechten, maar eigenlijk liepen ook de opstrekkende heerden van de belendende boeren door het meer. De oudste kaart waar het meer op staat is uit ca 1650 en getekend door Cornelius Edzkens. Het meer is dan al voorzien van een ringdijk en er staan twee windmolens, gebouwd in Zaandam, voor de bemaling.
Maar eigenlijk pas rond 1800 was het meer geheel droog en werd het opnieuw verkaveld in een afwijkend patroon ten opzichte van de oude verkaveling. Kennelijk werd de drooglegging betaald door gefortuneerde aandeelhouders, zoals blijkt uit de namen van de grondbezitter (zie HISGIS.nl)
Veel water stond er niet, ook niet ten tijde van de meerhut. Grote delen waren meestal droog en begroeid met gras en het komt me goed voor dat er vee liep te grazen. De hut zal ergens aan het einde van de Veenweg hebben gestaan. Misschien nog binnendijks, maar het kan best zijn dat de hun al op de meerbodem stond.
9 foto’s van Oud Meerland.
http://picasaweb.google.com/DanielOudman/Meerland02#
De link sorry.
Misschien voor de goede orde te vermelden dat de link in het bericht hierboven betreffende de huisjes in Meerland, de foto’s laat zien, die in het blad van de Historische Vereniging Gemeente Scheemda, te weten DUVEKOATER, staan afgebeeld. bij het artikel over de woningwet van 1901 waarbij alle woningen aldaar zijn bekeken. Veel woningen waren slecht, stenen vloeren en twee bedsteden waar alle soorten kinderen bijeen sliepen. De rest lag in bedsteden, afgetimmerd tussen de dieren in de schuur. Het stuk is geplaats in DUVEKOATER 37 van maart 2006 en de auteur is ondergetekende, die ook de foto’s 3, 5 en 6 maakte.
@ J.P.Koers Bedankt voor de toelichting, ik heb samen 600 oude foto’s van Oostwold/Midwolda die ik heb gekregen. Het is misschien onbeleefd om foto’s te plaatsen zonder enige bron bij te melden, maar ik heb ze met geen bronvermelding op een cd staan. De rest heb ik ook op internet staan maar dan verborgen, als U die wilt zien mail ik het naar Uw mailadres.