Fré Meis en de Hongaarse Opstand
Geplaatst op: 5 juni 2013 Hoort bij: Stad toen 4 reacties
Het neerslaan van de Hongaarse Opstand door de Sovjets deed de gemoederen op 4 en 5 november 1956 hoog oplopen. Naast stille tochten en vreedzame demonstraties door de meer bezadigde geesten, waren er alom in de Nederlandse steden ook erupties van geweld waarbij de veelal wat jeugdiger heethoofden zich lieten gelden. In Amsterdam viel een menigte van een paar duizend jongeren aan op Felix Meritis, het gebouw waar de partijleiding van de CPN zat, dat ook onderdak bood aan De Waarheid, de communistische partijkrant. Er bleef geen ruit van het gebouw heel, en een voorhoede stak aan de achterkant van het gebouw zelfs nog bijna de drukkerij in de fik.
Ook in andere steden trokken relschoppers af op CPN-burelen. In Groningen vormden het partijkantoor, tevens Waarheid-agentschap aan de Tweede Willemstraat het primaire doelwit van een groep stenengooiers, terwijl de politie soortgelijke groepen nog net op tijd wist te verdrijven aan de Westersingel, waar de Eenheidsvakcentrale of E.V.C. zat, de communistische vakbondskoepel.
In de zwaar gebarricadeerde communistische bolwerken zaten gestaalde kaders klaar met knuppels, boksbeugels en ploertendoders om ongewenste binnentreders op te vangen en subiet weer naar buiten te werken. Aan de Tweede Willemstraat schitterde één persoon echter door afwezigheid. Dat was het boegbeeld, de fractieleider van de CPN in de Groninger gemeenteraad, tevens lid van het landelijke dagelijks partijbestuur: Fré Meis. Er stonden ’s avonds veel mensen voor zijn woning in de Violenstraat, hij en zijn vrouw waren bang voor een aanval, en kozen het hazepad. Ze klommen aan de achterkant van hun huis over een plat dak naar de christelijke buren en zochten vervolgens hun toevlucht bij een tante, waar ze overnachtten.
Soms zijn de felste agitatoren niet de grootste helden. Naderhand namen zijn kameraden het Meis danig kwalijk dat hij zo onder was gedoken. Ze voelden zich in de steek gelaten en klaagden bij het partijbestuur. Dat gaf Meis na onderzoek een standje. Voor straf werd Meis bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1958 geen Gronings lijsttrekker meer. Hij kwam op plaats 3 en verdween zo voor een paar jaar uit de raad.
—
Bron: Lejo Siepe en Gerrit Voerman, Fré Meis (1921-1992).: handelsreiziger in revoluties (Zutphen 2002) pag. 41-44.
groninganus 
Van die acties tegen de Nederlandse CPN kan ik me niets herinneren, ik was amper acht jaar. Wel de nieuwsberichten op de radio over de opstand in Hongarije, de bezorgde blikken die pap en mam wisselden, de stiltes die vielen na de nieuwsuitzendingen en dan had je datzelfde jaar ook nog de Suez-crisis en lagen de repatrianten uit Indonesië en kamp Westerbork omgetoverd in Schattenberg vers in het geheugen. Volgens mij zagen ze de Derde WO al aan de horizon op de loer liggen, als je er bewust twee hebt meegemaakt ben je dubbel op je hoede. Wij kregen op school Ernst en zijn broertje Dolf, of er meer waren weet ik niet, twee Hongaarse jongens waarvan de ouders, beslist tot de goed opgeleiden behorend, voor vluchten hadden gekozen. Soms is de vlucht de verstandigste, hoewel niet de meest populaire, oplossing. Soms kunnen de mensen die het beleid opstellen niet vechten en heb je omgekeerd niets aan vechtersbazen met harde vuisten als het op beleid maken aankomt.
Overigens: Rusland sloot na de oorlog teruggekeerde krijgsgevangenen op in Siberische strafkampen, als straf voor hun lafheid om niet de dood te verkiezen boven krijgsgevangenschap, wordt er beweerd. Ben je dan laf als je naar je vaderland terugkeert of juist verstandig? Wie het zeker weet mag het zeggen.
Ik was 13 toen en alhoewel de destijdse media ons niet alles in geuren en kleuren kon voorzetten zoals vandaag de dag, kan ik het me nog heel goed herinneren. Niet bepaald over de genoemde acties voor en tegen in Nederland , maar wel de radio verslagen en kranten artikelen met fotos uit Hongarije. Ik vond het een verschrikking en had slapeloze nachten.
Hoe we met de Hongaren meeleefden! en verzamel acties organiseerden op school.
Toch is de naam Imre Nagy de enige die ik zo nog uit mijn hoed kan schudden…..
Het neerslaan van de Hongaarse Opstand en de Suez-crisis vielen samen en veel mensen dachten dat de Derde Wereldoorlog op uitbreken stond. Daarom werd er ook flink gehamsterd, o.a. door mijn moeder die een flinke partij zeep (Sunlight en Castella) insloeg. Over dat hamsteren braken commentatoren bij kranten weer de staf. Hebben jullie misschien iets van dat hamsteren gemerkt?
Ja, bruine bonen en WC papier. Mijn moeder noemde het ‘opslaan voor ’t geval’…….