Ontspoorde jongen stierf in opvoedingsgesticht
Geplaatst op: 23 januari 2014 Hoort bij: Geschiedenis 4 reactiesMet dank aan een trouwe lezer uit Overijssel kan ik u melden dat de ontspoorde jongen uit Muntendam officieel niet Anno, maar Hanno Slor heette . De kranten noteerden dus de naam, zoals men die op zijn Gronings uitsprak.
Hanno Slor dan, was geboren op 31 mei 1883 aan de Middenweg in Muntendam en dus twaalf jaar oud ten tijde van zijn wandaad.
Anders dan ik meende, is de rechtszaak tegen hem wel degelijk in een openbare zitting behandeld. De kranten hadden daar echter opmerkelijk weinig belangstelling voor. Alleen in de helaas niet gedigitaliseerde Winschoter Courant vond ik een klein stukje, en dat pas vier dagen na het vonnis.
Die uitspraak heb ik nu ook gezien. Ze bevat nog enkele bijzonderheden ten opzichte van de krantenstukken uit oktober 1895. Het ging om de trein uit de richting Winschoten die ’s morgens om negen over acht de plaats delict passeerde. De jongen had de zware ijzeren platen vlakbij de ouderlijke keet bij een overweg over de rails gelegd “om te zien of de trein niet van de rails af zou raken”. Hij stond op een afstandje toe te kijken, werd de volgende dag opgepakt en bekende toen vlot.
Weliswaar achtte de rechter het opzettelijk veroorzaken van gevaar voor het spoorwegverkeer wettig en overtuigend bewezen, maar hij sprak ook een ontslag van rechtsvervolging uit. Daarbij overwoog hij dat Hanno Slor niet geregeld naar school ging sinds hij eens geruime tijd thuis was gebleven wegens het moeten oppasssen op een klein broertje of zusje. Hanno kon zelfs niet eens zijn eigen naam schrijven. Vanwege zijn “verwaarloosde opvoeding” en zijn “gebrek aan behoorlijke ontwikkeling” had hij geen besef van de eventuele ramp die er had kunnen gebeuren. Hij handelde “zonder oordeel des onderscheids” en was daarom niet strafbaar. Tegelijkertijd echter, ging de rechter over tot het opleggen van een soort TBS: hij plaatste Hanno Slor tot diens achttiende in een Rijksopvoedingsgesticht.
Voor Hanno betekende dat feitelijk levenslang. Want twee dagen voor zijn vijftiende verjaardag, op 29 april 1898, overleed hij in Avereest, waar hij opgenomen moet zijn geweest in het plaatselijke Rijksopvoedingsgesticht Veldzicht.
—
Bronnen:
- Vonnis Hanno Slor: RHC Groninger Archieven, toegang 882 – archief Arrondissemenstrechtbank Winschoten, inv.nr. 421 rol nr. 461 dd 6 december 1895.
- Winschoter Courant, zondags bijvoegsel van 8 december 1895 (laatste item rechtbankverslag).
groninganus 
Ach jee, een kansarme Slor en een Rijksopvoedingsgesticht als doodsoorzaak. Werd hij gepest door groepjes soortgenoten, mishandeld door leraren of surveillanten? Of liep hij gewoon een longontsteking op in die tochtige gangen? De historie zal het wel niet vermelden.
Ik ben ook erg nieuwsgierig, maar kan maar niet vinden waar het archief van Veldzicht (1892-1929) berust. Heb wel wat lijntjes uitstaan, dus wie weet. Dergelijke instellingen hadden de gewoonte hun pupillen te fotograferen – als er zo’n portret van de3 jongen zou zijn, maakt dat het verhaal helemaal af.
In Balkbrug, in de nabijheid van Ommerschans, wordt op 15 augustus 1894 een nieuwe rijksinrichting in gebruik genomen: het Rijksopvoedingsgesticht “Veldzicht”, later omgezet in een Rijksasyl voor Psychopaten, vanaf 1933 de Rijkswerkinrichting voor TBR “Veldzicht”. De archieven van vóór 1933 berusten nog ter plaatse.
Bron:
http://www.historischcentrumoverijssel.nl/doorzoek-de-collecties/archieven?mivast=141&mizig=210&miadt=141&micode=0127&milang=nl&mizk_alle=Rijksopvoedingsgesticht&miview=inv2#inv3t1
Volgens een bericht op het Stamboomforum uit 2010 klopt bovenstaande niet en is het archief waarschijnlijk overgebracht naar het Gelders Archief maar bevat het nog nauwelijks materiaal van voor 1933
bron: http://www.stamboomforum.nl/genealogie/2/24219/0/veldzicht_balkbrug.
Ook moeder Teitje Moesker moest met enige regelmaat voor de rechtbank verschijnen wegens diefstal en mishandeling. Burgemeester Torringa over Teitje Slor-Moesker: “Vroeger stond zij bekend als een berucht individu. zij is absoluut onbetrouwbaar en bezit geen enkele gunstige eigenschap”.
Het gehele gezin vertrekt in de jaren ’20 naar Amsterdam in vestigen zich in de Jordaan waar zij “vrolijk” verder gaan met hun praktijken. Een broer van Hanno Slor vermoordt in 1935 zijn vrouw en pleegt vervolgens zelfmoord.
Bedankt voor uw reactie!
Per mail kreeg ik de hint dat Veldzicht in 1931 opging in het ROG de Kruisberg te Doetinchem en dat daar de archieven toen ook heen zijn gegaan.