De geboorte van het communistische Oldambt

In De Tribune van 7 juni 1919 staat dit staatje met afdelingen van de Communistische Partij Holland en de aantallen leden die deze afdelingen hebben:

Globaal is het nog piepkleine partijtje in het halve jaar tussen september 1918 en april 1919 bijna verdubbeld in ledental. De verschillende communistische revoluties zoals in Rusland en Duitsland hebben de aantrekkingskracht sterk vergroot. Voor november 1918 heette de Communistische Partij Holland nog Sociaal Democratische Partij (SDP), met de naamsverandering volgden de vaderlandse communisten het Russische voorbeeld. Ook werd de CPH in 1919 lid van de Komintern, de communistische Internationale.

Wat meteen opvalt in het staatje, zijn de nieuwe Oost-Groninger afdelingen: Beerta (20 leden), Finsterwolde (19), Hoogezand (22), Nieuweschans (25), Stadskanaal (7), Winschoten (15).  De Oldambster dorpen hebben in dat halve jaar na de Eerste Wereldoorlog even grote afdelingen gekregen als middelgrote steden als Delft, Dordrecht Gouda en Haarlem.

De auteur van het verslag waarin deze cijfers opgenomen zijn, partijsecretaris Jan Ceton, schreef de ledenaanwas toe aan de gevoerde propaganda. Wat betreft de groei in het Noorden merkte hij op

“dat de Groninger arbeiders zijn gaan beginnen het communisme te begrijpen”.

In Beerta en Finsterwolde was de grond voor het communisme rijp gemaakt door de oude socialistische beweging, die in anarchistisch vaarwater belandde, wars raakte van alle organisatie, en daarom een machteloze indruk achterliet. In deze contreien leek de bezittende klasse – lees de boeren –  heel wat benauwder voor de communisten.

Welke CPH-propagandist hier de geesten bewerkkte, weet ik nog niet, maar het zou best wel eens de onderwijzer Geert Sterringa geweest kunnen zijn.