Een curieus portret van Bommen Berend
Geplaatst op: 28 augustus 2014 Hoort bij: Kunsten, Stad toen 2 reactiesNog niet zo gek lang geleden zag ik dit portret op Marktplaats, waar het inmiddels ook alweer van af is gehaald:
Volgens een geverfde notitie in dezelfde menie-achtige kleur rood als ’s mans muts, onderboord en knopen zou het gaan om een portret uit 1653 van Bernard von Gahlen:
Bernard von Galen, dat is ‘onze’ Bommen Berend, de prins-bisschop van Munster die de stad Groningen in 1672 belegerde, maar afdroop, wat we op de 28e augustus plegen te vieren.
Alles in rode kleur lijkt door een veel latere hand opgebracht., Vooral bij de kardinaalsmuts is die operatie niet helemaal geslaagd. In plaats van op een kardinaal lijkt de bisschop op een prins carnaval. Ik attendeerde een conservator van het Groninger Museum op het curieuze konterfeitsel met de opmerking:
“Het is wel een opknappertje hoor, maar misschien iets voor jullie?”
Dat bleek niet het geval. Hij vond het wel een mooi voorbeeld van hoe de bisschop na zijn dood nog vereerd werd, daar niet van, maar het museum had al meer representatieve portretten van Bommen Berend, waar deze niets aan zou toevoegen. Overigens ging het ook beslist niet om een unicum:
“Er moeten, zo begreep ik van een collega in Munster, tientallen van dergelijke portretten bestaan.”
groninganus 
In 1653 was Von Ghalen nog maar net twee jaar bisschop, en ook al was men toentertijd wel vrij scheutig met kardinaalsmutsen, Bommen Berend zou er nooit één krijgen. Inderdaad wishful thinking van een aanhanger, lijkt me.
Jij doet er niet aan mee, gelukkig, maar “de 28e” het “feest van Bommen Berend” noemen, zoals nu vaak gebeurt (Radio Noord heeft o.a. een paar mensen die dat nog al consequent doen en DVHN en de studenten ook) is alsof je Leidens Ontzet Alpha noemt of ,recentere voorbeelden wens ik niet te noemen. BB zou zich in zijn graf omdraaien als hij zijn smadelijke nederlaag als een feestje zou horen omschrijven en Von Rabenhaupt ligt al met zijn gezicht naar beneden, die draaide zich al om toen zijn borstbeeld verbannen werd naar een afgelegen plekje van de Grote Markt. Vlak naast het Goudkantoor of pontificaal naast de ingang van het oude stadhuis zou beter passen. Wat het schilderij van BB te paard met op de achtergrond een stad Groningen gezicht met de A-kerk en Martini van plaats verwisseld (DvhN) betreft, ik denk dat er minstens twee schilders aan hebben gewerkt, eentje voor Van Galen op zijn paard en daarna een ander die er de Stad als achtergrond omheen moest schilderen, de goeie man koos een verkeerde standplaats om de stad te schilderen. Of de portretschilder had alvast in houtskool de contouren van de man te paard aangegeven op het doek en de landschapsschilder koos een mooi plekje om de stad vast te leggen, volgens een programma van de BBC ging het in die volgorde als er twee of meer mensen aan één doek werkten, de portretschilder hoefde dan niet over de achtergrond heen te schilderen. Maar zoals BB op dit portret kijkt, je zou hem je laatste cent toevertrouwen, ach, in het andere kamp was hij natuurlijk een held, voor ons een boef. Wat die muts betreft, die balanceert boven op zijn kop (kop van Jut kop van BB noemen, lijkt me wel leuk, wie weet er nou nog wie Jut was). Herinner je je dat portret met oorijzer nog waar jij over schreef en ik vond dat het teveel een punt had? Zal ook later bijgeschilderd zijn, maar hier zie je het wel heel duidelijk. Reina