Korte historie van Neerlands Reformatie

Collectie British Museum.

De vier hervormers Wyclif, Luther, Calvijn en Beza hebben het licht op de kandelaar gezet en een kardinaal, bisschop, paus en monnik proberen vanaf deze kant van de tafel het licht uit te blazen. (Het valt nog mee dat er geen duivel met ze meedoet.)

Waaruit bestond dat licht? Zèlf de bijbel lezen in de volkstaal. Het woord als uitgangspunt nemen in plaats van het beeld. Sinten en papen terugzetten tot gewoon maar mensen. Alleen het geloof laten tellen. De zonde niet langer kwijt kunnen door te biechten, wat weesgegroetjes te bidden of een aflaat aan te schaffen. En bij de avondmaalsviering Christus niet meer fysiek in je opnemen met het brood (alsof je een kannibaal bent) maar louter geestelijk. Vooral ook beseffen dat je lot al vaststond voordat je geboren werd, omdat God eeuwig en alwetend is.

Zulke geloofsartikelen zorgden voor een ijverig en zuinig slag volk dat andere mensen graag de maat nam. Voorouders in een gereformeerd gidsland waar je niet speciaal trots op wil zijn.

Toch blijft de ziel van Nederland calvinistisch. Zelfs onze katholieken zijn het.

Die Luther heeft dus wel wat losgemaakt. Alleen maakte hij het karwei niet af, dat liet hij over aan Calvijn en Beza. En verder was het een volgevreten monnik die gewoon een pesthekel had aan joden.


6 reacties on “Korte historie van Neerlands Reformatie”

  1. Mooi verwoord. Als van origine RK, begrijp ik niets van ‘de protestanten’. Bijv. wat nu het verschil is tussen Hervormden en Gereformeerden. Dat gebeuren met Luther en Calvijn wordt zowel Hervorming genoemd (waar dan Hervormden uit zullen zijn voortgekomen, lijkt me), als Reformatie (waar dan Gereformeerdern uit zullen zijn voortgekomen, lijkt me). Inmiddels zijn er na talloze ruzies in de afgelopen twee eeuwen tientallen protetantse clubjes ontstaan die allemaal beweren dat alleen zíj zuiver op de graat zijn en als enige de Bijbel op de juiste wijze lezen/interpreteren. En dan gaan eindelijk weer eens een paar clubjes samen tot PKN, waaronder Gereformeerden en Hervormden, scheidt daar direct weer een clubje van af, of beter gezegd wenst daar niet tot toe te treden, omdat zij vinden dat de Bijbel kennelijk anders moet worden uitgelegd dan de PKN doet. Weer een clubje erbij dat roept dat alleen zij de enige ware zijn en de rest het kennelijk niet snapt. L’histoire se repete…

    • groninganus schreef:

      Wat betreft je tweede zin: gereformeerd en hervormd waren in eerste instantie volstrekt synoniem, alleen werd gereformeerd als term veel vaker gebruikt. Maar de mens houdt van afwisseling en in de tweede helft van de achttiende eeuw raakte hervormd in de mode, en zo werd die kerk dan ook officieel in 1814 genoemd. Tegelijkertijd ging het hervormd kleuren gepaard met afstand nemen van calvinistische dogmata. Tot er zich vanaf 1834 mensen afscheidden, die terug wilden naar de oorspronkelijk gereformeerde (= calvinistische) leer en zich ook gereformeerd gingen noemen. Dat is het moment dat er inhoudelijk verschil tussen die termen ontstond, hoewel ze dus oorspronkelijk hetzelfde betekenden.

      • Dit verduidelijkt veel, dank! Persoonlijk vind ik het altijd jammer als clubjes (waaronder kerkelijk, maar je ziet het ook in bijv. sport, muziek en verzamelclubs) ruzie krijgen en een deel zich afscheidt tot een nieuw clubje. En vervolgens beide roepen dat ze de enige echte zijn… Veel sites van lokale kerken stralen uit dat zij geloven volgens richtlijn X en dat volgens hen dé (enige) manier is om in de hemel te komen (en daarmee impliciet beweren dat die andere 99 clubjes het dus bij het verkeerde eind hebben). Wat dat betreft vind ik het altijd een verademing dat er af en toe een prot. kerkelijke site tussen zit waar men erkent dat er vele vormen zijn waarop men zijn prot. geloof kan inrichten, van rechtzinnig tot vrijzinnig en alles ertussenin, en dat die allemaal in hun kerkelijke gemeente kunnen gedijen en dat men elkaar die ruimte gunt. Ha, zo kan het dus ook!

        • jan van bolhuis schreef:

          Het idee de waarheid in pacht te hebben komt op kerkelijk erf weinig meer voor. Het is ook niet exclusief voor kerken. Je vindt het op elk gebied. In de RKkerk is het opgelost door een nieuwe monniksorde te stichten. In principe hetzelfde dus.

        • spaarolifantje schreef:

          In de RK kerk werd/wordt nog gebeden dat de rest van de kerken maar terug zal keren van hun dwaalpaden tot de enige heilige Roomse katholieke kerk. Tja.


Mijn gedachten hierbij zijn:

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.