Plakkaat tegen nachtbidders

NOTIFICATIE

De Ondergetekende, drost der Jurisdictie van het Westerquartier, brengt bij dezen ter kennis van de Ingezetenen, dat nu voortaan stiptelijk zal moeten worden voldaan aan de inhoud der Staatsresolutie van den 15 May 1716 en wel bepaaldelijk het verbod in dezelve Resolutie vervat –

“dat niemand eenige vreemde bedelaars in haare huisen of schuiren vermag te herbergen, of aldaar slaapplaats verlenen, bij breuke van twe dalers tot profijte van de roderoede, welke zodane bedelaars in de huizen of schuiren komen te vinden.”

Wordende mits dezen de gerichtsbedienden dezer Jurisdictie gelast hierop naukeurig acht te geven, en voorts speciaal de roderoeden, dat zij van nu voortaan dagelijks, ieder in zijn district, zullen hebben rond te gaan om alle vreemde bedelaars en stropers te verjagen buiten dit district, om voorts alle voorkomende ongeregeldheden te beletten en toe te zien dat alle bevelen, welke tot handhaving der goede order rechtswegen worden gegeven, behoorlijk werden agtervolgd. Ter uitvoering waarvan ieder roderoede zig zal hebben te voorsien van een manvaste hond, sabel, en zodane verder geweer als hiertoe word vereischt, zullende in cas van verzuim of nalatigheid tegens die geene, welke zig daaraan mogt schuldig maken, ten strengsten werden geprocedeert.
Afgegeven tot Zuidbroek d. 22 Juny 1803.

Was get[ekend[
A.P. Driessen
Drost

Het weer onder de aandacht brengen van een bijna honderd jaar oude rechtsregel geeft niet de indruk dat die regel nog sterk leefde. Uit vonnissen van enkele jaren later blijkt, dat de vernieuwing toen ook al niet meer erg nageleefd werd – soms ten koste van de onderdakverschaffers zelf. Het medelijden met nachtbidders (bedelaars die om nachtlogies vroegen) bleek vaak te sterk om er niet aan toe te geven.

Let overigens eens op de bijzondere rol van de roderoeden (of veldwachters): ze mochten blijkbaar huizen en schuren doorzoeken, en vingen 3 gulden van een eigenaar die betrapt was op het onderdak geven aan een bedelaar. Zo’n breuk of boete vormde een mooie aanvulling op het karige inkomen van de roderoeden, meestal mannen uit een arbeidersmilieu. Voor hun bewapening moesten deze echter zelf zorgen. Met name de “manvaste hond” zal indruk hebben gemaakt.

—

Bron: RHC Groninger Archieven Toegang 735 (archief gerechten Westerkwartier) inv.nr. 729: publicaties, notificaties etc..