Hoe Pieter Koerts en zijn vrouw naar Amerika emigreerden

De bekende Delfzijlster emigrant Pieter Albert Koerts was een aangetrouwde oom van mijn grootvader Albert Vondeling. Pieters vrouw Trijntje Vondeling en mijn overgrootvader Hindrik Vondeling waren zus en broer.

Pieter was van jongs af aan schilder. In 1903, toen hij 23 was, begon hij voor zichzelf in Delfzijl en trouwde Trijntje Vondeling, de dochter van een dagloner en een vroedvrouw uit Termunten. Trijntje was een jaar jonger dan hij.

Elk jaar kwam er een kind, maar zakelijk ging het slecht. Najaar 1906 raakte Pieter Koerts failliet en besloten hij en zijn vrouw definitief om naar Amerika te emigreren. Trijntjes oudere zus zat al een hele tijd met haar gezin in Kalamazoo, Michigan, waar wel meer Groningers terechtkwamen. Dat werd ook het reisdoel van de familie Koerts.

Pieter vertrok zelf als eerste. Op 7 november 1906 kwam hij in New York aan. Trijntje bleef eerst met haar beide kinderen achter voor de afwikkeling van het faillissement: de boeldag van de huisraad en de veiling van hun woonhuis, eind dat jaar. Na aftrek van de schulden resteerden van de opbrengst nog een stel beddegoed, een stel vrouwen- en wat kinderkleren, een mandje aardappels, een beetje zuurkool en wat weckflessen snijbonen.

Trijntje had nog een wandklok in haar handbagage. Zij en de kinderen arriveerden medio januari 1907 in New York, waar Pieter en zij plannen maakten voor de doorreis, maar verschil van mening kregen.

Pieter wilde eigenlijk door naar de westkust. In april 1906 was San Francisco getroffen door een zware aardbeving, en hij dacht dat er flink te verdienen viel voor schilders en glaszetters. Trijntje echter, verzette zich hevig tegen dat plan. Ze wilde niet wonen op een plaats waar elk moment een volgende aardbeving kon toeslaan. En zo bleef het gezin Koerts hangen in Kalamazoo.

Waar Pieter nu wel een succes van zijn schildersbedrijf maakte. De selfmade zakenman ging er als oerconservatieve republikein de politiek in, en bekleedde tot 1951 meerdere gemeentelijke functies. Een paar jaar later voor het eerst weer op bezoek in Nederland, stierf hij onverwacht in een Amsterdams hotel, nog voor hij Delfzijl had kunnen weerzien. Ter nagedachtenis aan hem, besloot zijn zoon Delfzijl een schip te schenken, dat als jeugdherberg dienen zou.

—

Bron: Rinze Mast, ‘De bark ‘P.A. Koerts’ in Delfzijl’, Stad & Lande: cultuurhistorisch tijdschrift voor Groningen, jrg. 13 (2004) nr. 3, pag. 7-13.