Mijn vader op het tuinpad (2)

Koop ik warempel dezelfde prentbriefkaart nog een keer. Maar geluk bij een ongeluk: dit exemplaar is op 23 aprl 1958 afgestempeld. De foto  blijkt dus niet op zijn vroegst van 1967 te zijn, zoals ik meende, maar is zeker tien jaar ouder. Zo lang kon een kaart blijkbaar lopen, zoals dat heet – courant zijn.

Nu pas valt me ook op, hoe smal de kennelijk pas aangelegde straat op de foto is. In 1967 werd deze verbreed tot vijf meter. Ook blijkt het slootje aan onze kant er nog te zijn. Dat was een soort open riool – er dreef een blauwachtig water in, dat ’s zomers met warm weer putachtig meurde. We hadden er een bruggetje overheen.

Met welke Oud & Nieuw  mijn moeder de dikke eikeboom voor ons huis om liet zagen, ben ik intussen te weten gekomen uit een gedigitaliseerde krant. Deze euveldaad vond plaats in de vroege ochtend van 1 januari 1966.  Naderhand kwam het Bevoegd Gezag nog bij ons naar het geval informeren, maar de kaken bleven natuurlijk stijf op elkaar. Het feit zal nu wel verjaard zijn, en ach, een boer die dat jaar stiekem 25 oude eiken velde, kreeg daar van de Kantonrechter maar 25 gulden boete voor en een voorwaardelijke gevangenisstraf (terwijl hij nog wel bestuurslid van Mooi Havelte was geweest). Die ene gulden als evenredige straf wil ik dan nog wel voor mijn moeder betalen, mocht justitie toch nog tot vervolging overgaan. De voorwaardelijke celstraf moet ze zelf maar uitzitten.

Even terug naar de kiek: links zie je niet zo’n bermsloot, maar wel het begin van een zijweg: de Molenweideweg (nu Hofweg). Het ontbreken van een bermsloot betekent volgens mij, dat aan deze kant van de straat nog geen woonhuizen stonden. Hier kwamen vrij stereotype woningwetwoningen – twee onder één kappers – net als in beide zijstraten. Het bouwplan voor deze woningwetwoningen dateert van juli 1956. Mijn grootouders van vaderszijde hebben in een ervan aan de Molenweideweg gewoond.

Medio jaren vijftig hadden de vrijstaande huizen aan onze zijde van de straat van voren dus nog een vrij uitzicht over weiland. Niet dat ik mij hier iets van herinner. Wel weet ik nog dat we àchter een vrij uitzicht hadden. De moestuin die er toen nog achter ons huis lag en waarin onder meer frambozenstruiken en aardbeienplanten stonden, was met prikkeldraad afgeschermd van het daar weer achter gelegen weiland. Bij dat prikkeldraad stonden wel eens koeien of kalveren die je dan kon aaien.

Hemelsbreed op een afstand van pakweg 130, 140 meter kon je de kruidenierswinkel van Vissia aan het uiteind van de Dorpsstraat  zien staan. Meen dat daar ook nog een boerderij schuin tegenover stond. Bij donker zag je vanuit onze keuken de gele lichtbak van Vissia in de verte. Deze maakte reclame voor D.E. (Douwe Egberts). Begin jaren zestig raakten we dit riante uitzicht kwijt door de bouw van de Van Riemsdijkstraat en Olthuusweg.

Wel bleven in het holst van de zaterdagnacht de brommers hoorbaar, van mannen die in Havelte of Meppel het café hadden bezocht en  langs de Van Helomaweg huiswaarts keerden. Het sonore geluid van hun Zündapps en Kreidlers stierf langzaam weg, leefde soms vlaagsgewijs weer op, waarna het stil bleef tot de eventuele volgende brommer voorbijkwam.

Selfie met lap voor het oog

Deze kwam tevoorschijn uit een doos met ouwe foto’s.

Ik heb hem gemaakt met mijn Agfaatje, in het voorjaar van 1972.  Omdat ik een lui rechteroog had en behoorlijk loensde, onderging ik een operatie waarbij een stukje oogspier achter dat luie oog weggenomen werd.  Niet dat dit op termijn geholpen heeft. Mijn ogen hebben nooit echt samengewerkt en ik heb dan ook nooit goed diepte kunnen zien. Het linkeroog werd vanzelf weer dominant en het rechter is opnieuw afgetakeld.

Op zich stelde die operatie niet veel voor, ik hoefde er maar een week voor in het ziekenhuis te liggen. Wat me voornamelijk heugt is de enorme misselijkheid, waarmee ik uit de verdoving bijkwam. Verder staat me bij hoe teleurgesteld ik was dat er niemand uit de klas even op bezoek kwam, terwijl sommigen het nog zo hadden beloofd.

Enfin, ik maakte dus een selfie, lang voordat mobiele telefoons en digitale camera’s een dergelijk fotografisch zelfportret gangbaar maakten. Een selfie maken was destijds ook wat duurder dan nu, dat deed men niet zo gauw.

Ajax – Celtic 3 – 0

Op 2 februari 1971 schreef de hoofdredacteur van Goal, “het weekblad voor de voetbalsport”, mij een brief. Wegens de Kerstpuzzel had ik een kaartje gewonnen voor de Europacup I-wedstrijd Ajax-Celtic op 10 maart. Tevens kreeg ik een postchecque  van ƒ 10,- “voor een hartige hap voor of na de wedstrijd”.

Uiteraard ging de brief van meneer Evert Grifhorst gepaard met het kaartje:

De bewuste woensdagmiddag begaf ik mij per bus en trein naar Amsterdam in het gezelschap van notaris Broekema en diens zoon Frits (want alleen erheen, dat zagen mijn ouders niet zitten):

Mijn helden van destijds:

En hun generaal:

De meest geduchte tegenstander, bijgenaamd ‘de Vlo’:

In Amsterdam droegen die van Celtic een uittenu, dat ze ook vanavond weer dragen:

Het werd 3-0:

Van de wedstrijd op zich herinner ik me vrij weinig. Van de entourage, het stadion met al die mensen en al dat licht, was ik echter danig onder de indruk. Heb niet alleen maar op mijn stoeltje gezeten, maar ook nog een poos aan het hek gestaan. De doelpunten vielen allemaal aan de andere kant van het veld, daar heb ik nauwelijks iets van gezien.

Wat de meeste indruk maakte kwam na afloop. Ik had op een bepaald punt afgesproken met notaris Broekema, maar door alle drukte schoot ik niet op, en ik was bang dat we elkaar zouden missen. Feitelijk zag ik hem en zijn zoon al ruim voor dat afgesproken punt, midden in de menigte.

Bij de tramhalte stond al een drom mensen te wachten. Maar die werd toch vrij vlot afgevoerd. We stonden op een trambalcon met een heel stel Schotten en daarvoor waren we tevoren wel een beetje beducht geweest. Maar de mens leed weer eens het meest door zijn vrees. De Ajax-aanhang was blij om de overwinning, de fans van Celtic waren blij van zichzelf. Ze zongen uit volle borst hun liederen, alsof zij en niet wij er met de buit vandoor waren gegaan. Schotten: mooi volk is dat.

Een flierefluiter in Mafraq

Ik was aan het indutten tijdens 1 Vandaag, tot ik opeens een reportage uit het streekziekenhuis van Mafraq hoorde aankondigen. Dat Mafraq, “de Parel van Jordanië”, ook wel “Geschenk van Allah”, ligt vlakbij de grens met Syrië. Uit het hospitaal kwamen gruwelijke beelden van zwaargewonde en gemartelde Syriërs. Het ziekenhuis kan de stroom niet aan, de enige chirurg is er volcontinu aan het werk, het ontbreekt ze aan allerlei middelen.

Maar die ellendige actualiteit maakte een mooie herinnering los. Mafraq, dat ziekenhuis, ik ken ze. Niet van eigen waarneming, ik ben niet zo’n globetrotter. Nee, daar zat een toenmalige vriend van me, het type van de aangename flierefluiter. Na zijn afgebroken geschiedenisstudie was hij een tijd lang wezen varen, tot zijn vader, een grote eierenbroeder uit het zuiden des lands, het geboemel van zijn oudste zoon welletjes vond, en hem terugriep naar huis om hem een betrekking  in Mafraq aan te bieden. Toen X daar eenmaal zat, in het najaar van ’76, bleek die functie heel weinig om hakken te hebben. Vandaar dat hij vaak in dat streekziekenhuis te vinden was, bij enkele jonge Palestijnse artsen met wie hij vriendschap gesloten had.

Destijds sympathiseerde ik hevig met de Palestijnen. Ik kocht al jaren vrijwel elke aflevering van het Palestina Bulletin, waarvan de omslag uit aaneengeschakelde Palestijnse vlaggen bestond. Eén ervan besloot ik uit te knippen en te voegen bij een brief aan X. Een leuke verrassing voor zijn Palestijnse vrienden, dacht ik.

Per omgaande kreeg ik een standje:

“Op de eerste plaats: jij met je eeuwige strijd, internationale verbondenheid, steun aan de broeders… Vergeet het maar, want daar schiet je geen reet mee op. De paar Palestijnse vrienden  die wat geleerd hebben, en die ik nu ken, zijn te lui om hun kont af te vegen, maar erg sympathiek. Wat hun zaak betreft hebben ze gelijk. De Israëlies hebben het veel te bont gemaakt; ze moeten op zijn minst de westelijke Jordaanoever teruggeven.

               Maar je moet niet vergeten dat ik hier in gebied zit waar de stam Beni-Hassan overheerst. Dat is koningsgetrouw volk, tegen de Palestijnen bovendien. En daar komt Perton met Informatie van het Palestina-Kommitee aanzetten, een Palestijnse kreet in een Palestijnse vlag. Om de ramp kompleet te maken: ik open de brief hier op kantoor waar veel Beni-Hassan vrienden aanwezig zijn. “Wat schrijft hij?”, zeggen ze. En daar verschijnt de vlag met die leuze. Gelukkig waren er twee Palestijnen bij die onmiddellijk begonnen te juichen en triomferende gebaren te maken. Een verschrikkelijk gekakel begon, iedereen begon door elkaar heen te schreeuwen. Alleen omdat jij zo’n stom stuk papier stuurt. Bijna was het misgelopen, maar gelukkig was iedereen vandaag toevallig ongewapend, zodat we niet op de barricaden hoeven voor het middageten.”

Als dank voor de vlag met de leus had hij een formuliertje van dat streekziekenhuis voor me ingevuld. Volgens dat formuliertje leed ik aan een “vocal waterfall in political matters” en daarom kreeg ik een “operation on the mouth and throat” voorgeschreven, “to be carried out at once”.

Vanwege de herinnering ging ik natuurlijk even op X zijn naam googelen. Ik wist nog wel dat hij zijn vader was opgevolgd, maar als ik check hoe het nu met hem gaat, kijk ik daar toch wel even van op. Want wereldwijd heeft dat bedrijf ruim 2400 mensen in dienst en hij staat met een geschat vermogen van enkele tientallen miljoenen in de Quote 500. Twee jaar geleden kreeg hij een hoge onderscheiding. De flierefluiter heeft niet slecht geboerd!

—

NB: Dit stukje is op 19 april 2013 geanonimiseerd op verzoek van de betrokkene.