Nidurland

Henk Scholte gunde me vandaag een blik in een schoolatlas die op de Faeröer-eilanden wordt gebruikt. Dit is de Faeröers-pedagogische visie op Nederland. Opmerkelijk: Assen en Middelburg staan er – als enige oude provinciehoofdsteden – niet in, maar Madurodam wel!:

Nl in Faroer atlasje

Overigens lijkt dat oyggjar voor eilanden sprekend op het oog dat in veel namen van Waddeneilanden zit (Schiermonnikoog, Rottumeroog, Wangeroog, Spiekeroog etc.).

 


Een korte verhandeling over de vorm en kleur van doodskisten

De noordelijke landschaps- en uitvaartorganisaties laten doodskisten maken van noordelijk hout, zo is vandaag in het nieuws. Een Dokkumer kistenmakerij maakt zulke ‘Landschapskisten’. Van elke kist beurt het landschapsonderhoud 100 euro.

Volgens een informatieblad van het Groninger Landschap wordt het kisthout alleen maar geschaafd en geschuurd en niet geverfd. De speciale site van de Landschapskist laat slechts één enkel model zien,  een plat exemplaar van de spreekwoordelijke zes planken.

Dit is niet het model dat in het noorden vanouds in zwang is geweest, begreep ik onlangs. Heel lang prefereerde men hier de zogenaamde huusholten, kisten met zeg maar een schuin dakje erop. Bovendien stigmatiseerde onbehandeld hout, omdat het voorbehouden was aan een bepaalde categorie overledenen. Om een encyclopedisch woordenboek uit 1786 te citeren (p. 432):

“In de provinciën van Friesland, Overyssel, Groningen en andere plaatzen van ons Gemeenebest, maakt men egter gewoonlyk het dekzel der doodkisten met twee schuins tegen elkander opstaande planken, by wyze van een huisdak, ook wel uit vyf stukken, zynde alsdan een smal plat middelstuk tusschen de beide schuinse planken ingevoegd (…). Wordende deeze kisten in voornoemde provinciën meestal uit eikenhout vervaardigt. In Friesland egter wordt aan geringe behoeftige lieden om de goedkoop witte vuurenhouten kisten met platte dekzels gegeeven, daar alle de overigen zwart worden gemaakt (’t welk te Amsterdam ook plaats vindt) daar men het zelve genoegzaam voor een schande zou rekenen in eene witte kist begraaven te worden.”

Het zwart als rouwkleur is allang uit de mode, omdat het maar cru gevonden werd, maar ik meen dat enkele van mijn grootouders in de jaren zeventig nog in zo’n huisjesachtig model zijn begraven. Vanwege de grotere bewerkelijkheid en de daarmee gepaard gaande meerkosten zal dit in de laatste decennia dan wel verdwenen zijn, neem ik aan (want ik heb me verder niet in dit aspect van de funeraire cultuur verdiept). In elk geval zouden onze voorouders die Landschapskist maar een armoedig kavalje gevonden hebben…


‘De rijkaard leeft zelfzuchtig voort’

1 Mei. Een slaaf geboorne en verdoemd in hongersfeer zijn we allang niet meer en het redelijk willen hebben we dus maar afgeschaft. Daarom ebt de stroom al meer en meer. Vandaar dat het eerste couplet van de Internationale voor ons finaal zijn actualiteit verloren heeft. Maar het tweede geldt, na die wellicht wat al te plompe beginregel, nog volop:


Belangstelling voor geschiedenis neemt af

Ik hoor en lees nogal vaak dat de belangstelling voor geschiedenis toeneemt. Volgens mij is dat een cliché en ik had er altijd al twijfels bij, maar die worden nu bevestigd door een klein onderzoekje. Afgemeten aan de aantallen zoekopdrachten, zoals geregistreerd door Google Trends, neemt de laatste tien jaar de belangstelling voor geschiedenis namelijk danig af en dat niet alleen in het Nederlands, maar ook in het Engels, Duits en Frans:

1 - int geschiedenis

2 - int history

3 - int geschichte

4 - int histoire


Schaatsen als wedstrijdsport

 

facebook affiche

Zie ook


Een wandeling langs het Hoendiep

Neem toch maar de bus naar stad:
2014-01-26 016
Geef die man een jasje:
2014-01-26 031
Kon ’t niet laten:
2014-01-26 035
Voormalige Huishoudschool aan het gedempte stuk Hoendiep:
2014-01-26 038
Vuurdoorn:
2014-01-26 042
Raggen met een quad op een parkeerplaats bij de meubelboulevard:
2014-01-26 067
Mooi compact binnenvaartscheepje:
2014-01-26 071
Het Van Panhuys-monument:
2014-01-26 073
De meubelboulevard doet tegenwoordig ook in de wat grotere maten:
2014-01-26 076
Milieudienst in actie:
2014-01-26 083
Dakenlandschap Hoogkerk:
2014-01-26 097
Compositie in rood, zwart en wit:
2014-01-26 109


Niet willens en wetens belazerd?

Net op het Journaal – het nationale eerherstel voor de “Don Quichotte en charlatan” Meent van der Sluis, die dertig jaar geleden toch wel gelijk bleek te hebben gehad met het door hem geponeerde verband tussen aardgaswinning en aardbevingen, een verband dat de NAM en de politiek minzaam lachend wegwuifden.


Je bent een rund…

Deze keiharde waarschuwingscampagne is van 1996. Niet dat het afdoende geholpen heeft. Het jong geleerd en oud gedaan geldt helaas ook voor het je ziende blind en het je horende doof houden.


Harssens plaatst palen

Een fraai wapen is het wel, dat van de zogenaamde Heerlijkheid Harssens:

KONICA MINOLTA DIGITAL CAMERA

Vandaag echter, plaatsten de zich noemende Heren van dit feodale relict zes grenspalen met dit wapen op strategische posities rond hun vermeende domein.  Naar bij geruchte kon worden vernomen, hebben ze zich duchtig bewapend en voorzien van Oost- Pruisische huurlingen. Binnenkort roepen ze de onafhankelijkheid uit en gaan ze over tot het aardgaswinningsvrij verklaren van hun gebied. Zeker zullen ze daarvoor vele handen op elkaar krijgen, maar het is de vraag of onze provincie gebaat is bij dit interne separatisme, nu er juist eenparig en met één stem gereageerd moet worden op de Hollandse plunderzucht. Voorlopig achten wij daarom dit paalzet-initiatief betreurenswaardig. Verdere stappen van het gezelschap  zullen we dan ook met argusogen in de gaten houden, bijlo.


De erfenis van Napoleon in Veendam

Vanmiddag opende in het Veenkoloniaal Museum in Veendam de tentoonstelling ‘De erfenis van Napoleon‘. Met onder andere:

– Een enorme vergroting van Hauck zijn schilderij over het planten van de Vrijheidsboom op de Grote Markt in Groningen (1795), waardoor je allerlei  details ziet die je anders ontgaan:

2
– Een als legertent aangeklede oorlogszaal, waar vanmiddag twee gevaarlijke kerels voor stonden:
2013-11-28 034
– Een zaal over de bestuurlijke en juridische omwenteling, waar onder meer een echte guillotine opgesteld staat:
2013-11-28 052
– En een zaal met allerlei zaken in de empire-stijl, zoals dit serviesgoed:
2013-11-28 074


Spel & Kunst

boerderij spel Max Dohle

Ik kom een filosoof tegen en die zegt dat spel geen doel heeft en geen nut.

En daar geloof ik geen snars van. Spel is vaak een oefening voor een latere praktijk. Kijk maar naar dieren. Het stoeien van jonge katten preludeert op de gevechten later in hun leven, waarmee territoria en voortplanting worden bepaald. Uiteraard bedoelen de jonge katten dat niet, ze hebben geen notie van een toekomst. Toch is dat het doel, en heeft het dat nut. Zonder al dat spelenderwijs geoefen, zal een kat later sowieso het onderspit delven.

Diezelfde filosoof beweert ook dat spel en kunst gelijkwaardig zijn aan  elkaar en vele overeenkomsten kennen. Kunst is een spel volgens hem. Kunstenaars leren van spel, maken spel tot kunst.

Inderdaad zijn er spielerische kunstenaars. Maar vaak blijken die wat minder in tel. Men heeft in het algemeen veel liever bloedserieuze conceptualisten en zwetsers in het luchtledige dan een lichte toets en humor. Volgens mij althans.

Ik vind ook dat de filosoof de verschillen tussen kunst en spel veronachtzaamt. Dieren doen wel aan spel, maar niet aan kunst, tenzij ze daartoe aangezet zijn door kunstenaars als Wim T. Schippers (en dan nog stemt het resultaat ons lacherig, omdat het niet strookt met onze preconcepties over kunst). Dieren doen niet uit zichzelf aan kunst omdat ze niet kunnen plannen, geen dingen kunnen opzetten, bijvoorbeeld ook geen rollen kunnen instuderen, terwijl kunst daarentegen altijd iets cerebraals, iets vooropgezets en planmatigs houdt, zelfs als ze dat met opzet niet wil.

Inherent aan kunst is een beheersing van de tijd, die juist aan spel ontbreekt, hoe nuttig dat spel in de toekomst ook is.

Het plaatje heb ik ooit eens geleend van Max Dohle.


Storm en storm is twee

Opvallend aan een berichtje over de doden bij de orkaan van 1972, is niet alleen de dubbeltelling van het enige Havelter slachtoffer – nee, het valt me op dat het meest mannen van in de vijftig zijn. Ze gingen toch op stap, alle waarschuwingen om binnen te blijven ten spijt.

Bij die orkaan van 13 november 1972 viel bij Havelte een heel bos omver. Zeer indrukwekkend was dat.  Het betrof een fors dennebos, gelegen in de zogenaamde Homanbossen langs de Van Helomaweg. Dat was op de hoofdroute naar school, zodat je nog jaren aan die storm herinnerd werd.

In mijn herinnering duurde die storm veel langer dan die van vandaag:


Retour Stadskanaal

Was vanmiddag in Stadskanaal voor een interview. Kwam een halfuurtje te vroeg aan, een periode die ik overbrugde met een copieuze lunch in de Knoalster Lorelei (“Waar snacken eten wordt!”) en een wandelingetje langs het kanaal, waarbij me deze Jugendstil-ornamentiek opviel:
2013-10-23 003
Om het hoekje:
2013-10-23 004
Blij dat ik er niet op de fiets heenging, want op de terugweg kwamen er een paar beste buien langs, zoals bij Waterhuizen, een naam die mij tijdelijk als uiterst adequaat voorkwam:
2013-10-23 014
Ter hoogte van de telefoontoren in de knik van de Peizerweg was dit het beeld. Er vielen enkel wat spetjes uit:
2013-10-23 020


Vuistbal, wat is dat nu weer?

Volgens een programma dat ik vandaag onder ogen kreeg, werd het eeuwfeest van de herwonnen onafhankelijkheid in 1913 te Finsterwolde uitgebreid gevierd. Een van de onderdelen vormde een turn- en atletiekwedstrijd voor clubs van heinde en verre, die elkaar onder meer bestreden op de discipline ‘vuistbal’.

Vuistbal? Wat is dat nu weer? De voorganger van volleybal misschien?

Dat ik er nooit van gehoord had strookt wel met wat de Nederlandse Wikipedia erover zegt: de sport wordt in Nederland nauwelijks beoefend. Een klein krantenonderzoekje leert bovendien, dat de sport hier rond 1910 een hoogtepuntje beleefde, al moeten we dat direct weer relativeren: ze werd dat jaar 42 maal genoemd in een Nederlandse krant (in de KB Krantenbank), terwijl de term korfbal 630 maal viel en de term voetbal 3380 maal.

Een enkel filmpje geeft een beter beeld, dan alle spelregels op alle Wikipedia’s bij elkaar. Hier de Europacup-finale van 2012:

Het betreft dus een soort van volleybal, waarbij je de bal mag laten stuiten. De bal lijkt ook op zijn stuiteigenschappen geselecteerd. De sport is wat trager dan volleybal en vereist door het grotere veld zogezegd een groter loopvermogen. Eigenlijk is het best wel een aardige sport, al ligt de associatie  met Monty Python-scènes vlakbij op de loer.

Sinds de jaren zestig zijn er 13 WK’s gehouden. Duitsland won 10 maal, Brazilië 2 maal en Oostenrijk 1 keer. Dezelfde landen verdeelden alle tweede en derde prijzen, aldus de Engelse Wikipedia.

Toevallig zijn komend weekend de WK’s voor mannen en vrouwen, respectievelijk in Windhoek (Namibië) en Curitiba (Brazilië). Ik denk niet dat daar iets van op de TV te zien zal zijn.


Napoleon gefatsoeneerd in Veendam

Het was duidelijk na de Volkerenslag bij Leipzig, dat dit beeld van Napoleon gewrocht werd. De Keizer kijkt in effigie immers nogal grammieterig:

2013-09-23 002b

Voordat Zijne Keizerlijke Majesteit op de foto kwam,  moest eerst even die weerbarstige lok even worden gefatsoeneerd.

(Bij een bespreking over De erfenis van Napoleon, een tentoonstelling die eind november los gaat in het Veenkoloniaal Museum te Veendam. De pop van Napoleon, uiteraard een pièce de resistance, is een bruikleen van het Legermuseum, dat momenteel verhuist van Delft naar Soesterberg.)