Geloof, hoop en liefde in Loppersum

De derde kerk die ik op Open Monumentendag bezocht, was die van Loppersum. Daar staat de fantastische grafzerk uit 1576 van Maria van Selbach, weduwe van de lokale borgbewoner Roelof van Munster. Zij was de dochter van een drost van Drenthe, wat enige kapitaalkracht doet vermoeden. In elk geval moet die steen een klein vermogen hebben gekost.
1-dsc03545
Oorspronkelijk was het een platte deksteen, maar hij is rechtop tegen een muur gezet. Een centrale voorstelling met zinnebeeldige vrouwenfiguren wordt omgeven door veertien familiewapens, waarvan de meeste totaal afgesleten zijn:
2-dsc03538
Onder de centrale voorstelling vinden we Maria’s naambordje:
3-dsc03540
Die centrale voorstelling is er een van geloof, hoop en liefde en hierop zijn de ietwat naïef ogende, klassiek aangeklede figuren ook wel behoorlijk afgesleten, maar niet tot in het onherkenbare. Rechts het geloof.:
4-dsc03551
In het midden de liefde, die uiteraard boven alles uitsteekt:
5-dsc03546
En links de hoop, opmerkelijk genoeg met een omgekeerd anker, waarvan ik vermoed dat er betekenis aan moet worden gehecht, al weet ik niet welke:
6-dsc03552
Doet het omgekeerde anker denken aan het wapen van Texel, een nog wel zichtbaar helmteken van een der families in Maria’s voorgeslacht laat zich associëren met de bandana-dragende morenkoppen in de vlaggen van Corsica en Sardinië. Betreft het misschien een Afrikaan of een slaaf? Voor koloniale connecties lijkt het wat vroeg, maar wie weet liep er een lijntje naar de koning van Hispanje, in wiens rijk de zon niet onder ging.
7-dsc03547


Een kerk tjokvol kunstschatten: die van Stedum

Gister eindelijk eens kunnen rondkijken in de kerk van Stedum, met die van Midwolde, Pieterburen en Zandeweer behorend tot de mooiste dorpskerken van Groningerland. Niet toevallig waren dit ook alle vier kerken van gemeenten waar jonkers het in de zeventiende en achttiende eeuw helemaal alleen voor het zeggen hadden.  Ze maakten hun kerken volledig dienstbaar aan hun representatie.

De forse toren die oorspronkelijk los van de kerk stond:

dsc03390
In de kerk vallen meteen de rouwborden van de jonkersfamilie Clant op. Deze is voor Elisabeth Clant, wed. Lewe van Kantens::
dsc03402
Ze had een Mepsche in haar kwartieren:
dsc03404
Magnifiek paneel met houtsnijwerk van Jan de Rijk (ca. 1700) op de orgelbeun:
dsc03415
Links een wat vermoeid ogende wildeman of Hercules met knots:
dsc03418
Rechts een Nederlandse of vrijheidsmaagd met speer:
dsc03420
Wapen Gockinga – adelaar spant voetboog en moet nog uitkijken dat hij zichzelf de pijl niet door de kop jaagt:
dsc03423
Op de gewelven schilderingen uit de vijftiende eeuw. De symbolen voor de vier evangelisten:
dsc03432
Heraut met klaroen. Doordat de schilder het geluid zichtbaar heeft willen maken lijkt de mond van het instrument wel wat op een douchekop:
dsc03434
Een collega van hem heeft een soort van proto-trombone:
dsc03436
Links draak, rechts engel met harp:
dsc03439
Hert, vluchtend voor de jagers:
dsc03442
Zeemeermin, die je eerder in Uithuizermeeden zou verwachten:
dsc03444
Engel met een voor mij onbekend blaasinstrument:
dsc03446
Griffioen kreeg hier een hanekop:
dsc03448
Kaïn en Abel vechten het uit:
dsc03453
Een sip kijkende bisschop:
dsc03455
Adam en Eva tijdens de zondeval. Vraag me dan altijd af waarom in het paradijs de schaamte bedekt moest worden:
dsc03460
Grappig haantje:
dsc03461-was-514
Samson en de leeuw:
dsc03467
Doedelzakspeler doet aan schoenmode mee:
dsc03469
Het lachen zal dit zwijn wel gauw vergaan:
dsc03471
Zwaardvechter heeft draak bij de neus:
dsc03472
Op het koor het door Rombout Verhulst gemaakte grafmonument (1672) voor Adriaan Clant, een van de Nederlandse onderhandelaars bij de Vrede van Münster (1648):
dsc03498-was-523
Hij ligt erbij of hij zo kan opstaan:
dsc03499-was-510
Gevleugelde draak als schildhouder:
dsc03502-was-6
Engeltje met toorts en doodskop:
dsc03502
Bij de uitgang dit vaandel van een lokaal legertje uit 1788, het jaar van een nu totaal vergeten  vergeten oranjeterreur:
dsc03525


Amsterdamse school in Onderdendam

De gereformeerde kerk aan het Boterdiep in Onderdendam heeft een markant torentje, waarop dat kruis vast een veel latere toevoeging vormt::

dsc03332
De deuren stonden uitnodigend, om niet te zeggen wagenwijd open:
dsc03333
Glas in lood:
dsc03339
Bankjes in het licht 1:
dsc03340
Bankjes in het licht 2:
dsc03342
Redelijk druk hier vanwege Open Monumentendag:
dsc03343
Achterin was op een verdieping voor de gelegenheid een stijlkamer met Amsterdamse schoolmeubels ingericht:
dsc03348
Zithoek met theekast en klok:
dsc03350
Eetkamer:
dsc03354
De samenstellers van de expositie waren niet helemaal consequent geweest – bij het art décotheelichtje zagen we bijvoorbeeld Jugenstil-aardewerk:
dsc03362
Maar dat is gekniesoor. Ongetwijfeld hebben vrijwilligers hier veel werk in gestoken. Er stond prachtig spul, zoals deze linnen?kast:
dsc03363
Weer afgedaald zijnde in het schip van de kerk nog even het orgel aanschouwd:
dsc03373


Tourtje langs de grens

Bietenland bij Vriescheloo is vergeven van de gele bloemen:
DSC02190
Geitensiësta, Vriescheloo:
DSC02191
Iemand vond laatst dat ik àlles fotografeerde. Dat bestreed ik, maar ik fotografeer wel alle mestkarren die ik tegenkom. Hier een exemplaar te Vriescheloo. Getuige de ijzerdraden die het aan de muur vastbinden, willen de eigenaars hem niet kwijt:
DSC02195
Niemans Meuln, Veelerveen:
DSC02203
Patroon in het water van de nabije sluis:
DSC02204
Langs het Boelo Tijdenskanaal naar het Noorden. Zijkanaaltje in de richting van Bellingwolde:
DSC02217
Het is hier bij uitstek een grensgebied. Je hebt zelfs meerdere grenzen. En allemaal hebben ze hun eigen weg:
DSC02221
Windmolens bij Wymeer:
DSC02227
De vele bomen langs het Boelo Tijdenskanaal geven een zeer aangename schaduw op dagen als deze:
DSC02229
Oost-Groningen is heus niet alleen maar kaal:
DSC02231
Nog een buitenlands uitstapje gemaakt. Heb nog even gewacht of het licht voor mijn repatriëring op groen zou springen, maar dat bleek verspilde moeite:
DSC02241
Mooi hoekje bij de Wymeersterbrug – het brugwachtershuis staat er te koop:
DSC02242
Bij de Wymeersterweg, in de buurt van het Bellingwoldes noordelijke uiteind, waren ze aan het aardappelrooien met een nieuwe machine. Die liep blijkbaar nog niet echt jofel:
DSC02246
Lutje Ham heet het daar ook wel. Mooie ouwe woning:
DSC02251
De molen van Bellingwolde:
DSC02257
Detail:
DSC02260
Teruggekeerd en de aardappelrooimachine van de andere kant bekeken:
DSC02268
Wilde bloemenstrook langs de weg naar Oudeschans:
DSC02270
Over Ulsda naar Beerta en het onderweg heel warm gekregen dankzij de boomloosheid. Vlakbij Beerta dit functieloze hek, dat dan wel een kunstwerk zal zijn:
DSC02277
Nabij Beerta een strook zonnebloemen bij een maisveld:
DSC02279
Paadje bij kringloopwinkel ‘de Snuffelstal’, Beerta:
DSC02289
Daar even binnen gekeken:
DSC02290
Ze hebben er ook boeken:
DSC02291
Op het uiteinde van Beerta, vlakbij Winschoter Oostereind, dit voormalige tolhuis:
DSC02293


Je weet nooit hoe een koe een zwaan vangt

Tussen Wetsinge en Hekkum blies een gebelgde zwaan naar een al te opdringerige pink:
DSC01964
De pink deinsde een kwartslag achteruit en de in zijn trots gekrenkte zwaan streek weer neer op zijn ruiplek:
DSC01965
Maar de nieuwsgierigheid van de andere pinken was nu ook gewekt. Gezamenlijk rukten ze op naar dat agressieve beest:
DSC01966
Dat deze overmacht niet aankon en zijn toevlucht nam in de sloot:
DSC01967
De pinken hielden een evaluatieve nabespreking hoe het de volgende keer beter kon:
DSC01969


‘Hoop op zegen’

DSC02043

‘Hoop op zegen’ , zo heet de woonboot achter deze entree. Hoewel het een motorloos scharkje betreft met een schuine, huiselijke, rietgedekte kap, waarvan de schoorsteen is ingelegd met natuursteen, houdt de bewoner zijn nautische aspiraties hoog, getuige het zeilscheepje en de eendjes op het naambord, naast het anker op de rode brievenbus.

Die brievenbus lijkt nogal ruim bemeten, wat een overvloedige ontvangst van post doet vermoeden, maar de bewoner heet niet zomaar iedereen welkom. De bel op de deur wordt immers geflankeerd door twee bordjes: “Gevaarlijke hond” + “Pas op waakhond; betreden op eigen risico”. Vooral fietsers moeten oppassen gezien het hooggeplaatste verbodsbord. Hun vehikels mogen zij slechts buiten de poort stallen, aldus de waarschuwing eronder. Bovendien begint achter het hek een rookvrije zone. Rokende fietsers moeten dus dubbel op hun tellen passen.

De toegangspartij is verder opgesmukt met enkele ornamenten. Zo zien we een godzilla, een heks op een bezemsteel, een dubbeldekker-vliegtuig en twee leeuwen.


Rondje Klein Wetsinge

Op een volkstuin in Hoogkerk bij het spoor:
DSC01854
Kalf bij de Gaaikemadijk. Zou van een Zwitsers rundveeras zijn:
DSC01869
Populierenlaan, Gaaikemadijk:
DSC01882
Nog meer kalvertjes – dit keer is er geen ontsnappen meer mogelijk:
DSC01886
De nieuwe Dorkwerderbrug in opgetilde toestand, vanuit het westen gezien:
DSC01890
En in de gewone positie:
DSC01903
Reitdiep bij de Wierumerschouw:
DSC01909
In de verte twee windsurfers. Op de achtergond Krassum met het oranje materieel van Ad Nooren en daar weer achter de toren van Garnwerd:
DSC01912
Het nieuwe interieur van de kerk in Klein Wetsinge, die nu af te huren is voor vergaderingen, bruiloften etc.:
DSC01925
Als je de toren beklimt, kom je langs de beun met het uurwerk:
DSC01935
Boven was het best warm; je hebt er een aardig uitzicht over de velden:
DSC01937
Boerderij in de verte:
DSC01938
Nogmaals langs de uurwerkzolder:
DSC01942
Mussen in een heg te Groot Wetsinge:
DSC01958
Aftakelende hooiwagen bij de Raken:
DSC01974
Bij de pomp, Feerwerdermeeden:
DSC01982
Kat:
DSC01985
Hond:
DSC01993
De eerste stukken land zijn alweer omgeploegd:
DSC02036
Schuurtje met bruidssluier bij een woonschip op het Aduarderdiep, nabij Steentil:
DSC02042


Rondje Zuidlaren

Veulen speelt tikkertje  met zijn moeder, bij Haren:
DSC01594
Rijpende bramen:
DSC01603
Groepje jongvee in de Oosterpolder, bij Haren:
DSC01606
Curieus getekend kalf:
DSC01612
Bult zeer geurig hooi; op de achtergrond  een scheepswerf te Waterhuizen:
DSC01613
Konikpaarden, Westerbroekstermadepolder:
DSC01631
Pittige beesten:
DSC01632
Konikveulen:
DSC01638
Opeens kregen ze het met zijn allen op hun heupen en stoven ze weg:
DSC01642
Tegenover station Kropswolde:
DSC01651
De brugwachters van Wolfsbarge zwaaien Duitse bootjesmensen uit:
DSC01658
Terwijl het zwaluwjong onder de brug ervan baalt dat zijn nest steeds 90 graden draait, zodat de vloer de wand en de wand de nieuwe vloer wordt:
DSC01661
Zilverreiger bij Noordlaren:
DSC01671
Desintegrerende paalkop:
DSC01679
Botenhuis dat steeds verder onttakeld raakt:
DSC01687
Onlanden, bijna thuis:
DSC01696


De kerk van de Friese kampvechters. En een hijgend hert

De toegangsdeur is zo te zien wel eens tegenaan getrapt:
DSC00095
Eerst maar eens een rondje eromheen – de kerk van Westerwijtwerd oogt dan nog vrij gewoon:
DSC00098
Aan de achterkant zat ooit een halfronde koorafsluiting, een romaanse absis als in Oldenzijl, maar die is in de negentiende eeuw vervangen door een rechte muur:
DSC00099
Bij het koor dit Jugendstil-grafmonument voor onbekende personen:
DSC00100

Magisch momentje: terwijl ik het schip binnenkwam, fladderde een vlinder voor me uit in een streep zonlicht voorbij de orgelbeun. Helaas wilde het beestje niet in dat zonlicht blijven fladderen of anderszins poseren. Hij kon ook hoog komen gezien de gewelven – baksteengotiek in diverse metselverbanden:
DSC00108
Was helemaal vergeten dat hier de befaamde muurschildering uit het begin van de veertiende eeuw te zien is van de twee Friese kampvechters, verbeeldende de strijd tussen Goed en Kwaad. Let speciaal ook even op hun kapsel, dat tegenwoordig  weer in de mode is bij vooral voetballers en voetbalsupporters
DSC00112
Welke nou Het Goede vertegenwoordigt?  Rechts de zwaardvechter met zijn ronde schild:
DSC00114
En links een krijger met ‘kletsie’ of lans. Zo’n kletsie zou ook heel multifunctioneel gebruikt kunnen worden als polsstok, maar daarvoor lijkt me dit exemplaar toch wat te kort. Maar misschien heeft de restaurator een stuk niet terug kunnen vinden? Hoe de aanhangsels van ’s mans schild werken, is me ook een raadsel: DSC00115
Nont, of een Friese vechthond:
DSC00117
Op het koor onder meer het graf van Anna Cnol, die in 1646 overleed. Als wapen voerde ze een edelhert dat uit een bos tevoorschijn springt (naar Psalm 42?):
DSC00130
Simpel ‘gefiguurzaagd’ koorhek, dat misschien een gesneden empire-exemplaar verving:
DSC00143
Dubbele vergrendeling bij de toren:
DSC00152


Rondje Westerwijtwerd

Boer bij Thesinge doet kleurenstudie met agrarische materialen:
DSC00052
De sterkste man van Thesinge deed intussen enig zwaar werk:
DSC00058
Klaverveld met stadssilhouet:
DSC00065

Een eindje verderop stond een file auto’s.  Toen ik de kleurenstudie fotografeerde, was een ouder echtpaar op e-bikes gepasseerd. Daarvan bleek de man tegen het asfalt gesmakt. Volgens een omstander was geen sprake van een aanrijding,  de man zou ‘uit zichzelf’ gevallen zijn. Hij zat verwezen rechtop de weg, omringd door een hele groep passanten. Op het asfalt lag een flinke plas bloed. Zorg was er voldoende aanwezig en iemand had de ambulancedienst ook al opgeroepen, dus ik ben maar snel doorgereden. Wel weer een ongeluk van een senior met een e-bike, intussen.

Graanvelden bij Sint Annen:
DSC00066
Bij Sint Annen – de verdeling van schaduw verloopt niet altijd zo dat het schaap met de grootste schaduwbehoefte aan zijn trekken komt:
DSC00077
Tussen Sint Annen en Westerwijtwerd: tractor te koop, wel een opknappertje:
DSC00079
Afgesloten oprijlaan naar boerenplaats bij het Kardingermaar – deze staat waarschijnlijk op instorten door aardbevingsschade:
DSC00082
Watermolen bij het Westerwijtwerdermaar, gezien over een maisveld heen:
DSC00089
Bij de kerk van Westerwijtwerd:
DSC00091
Schuur in aanbouw te Boerdam bij Middelstum:
DSC00157
Boterdiep of Deelstermaar tussen Fraamklap en Onderdendam:
DSC00162
Bij Onderdendam waren de futen die ik van het voorjaar ook al eens fotografeerde, bezig met hun tweede nest. Er lagen al drie eieren in, maar het ouderpaar was nog druk bezig met woningverbetering:
DSC00165
Ik vond hem nogal een uitslover:
DSC00172
Koe aan stik bij verlaten huiswierde, Onderwierum:
DSC00194
Hek langs het fietspad tussen Onderwierum en Winsum:
DSC00202
Oprijlaan naar vervallende boerderij:
DSC00213
Sleepbootje uit (oorspronkelijk) Haarlem aan steigertje te Winsum:
DSC00217
Dorpsgezicht Winsum:
DSC00219
Een nieuwe voorgevel bij Sauwerd (dacht ik). Ze zullen er vast nog een zaag langs halen:
DSC00224
Brandganzen bij Harssens:
DSC00228


Grote Karekiet

Halteweg tussen Sint Annen en Westerwijtwerd, vlakbij de spoorwegovergang. Met dank aan Peter en Jan die wisten wat voor vogel het is, die hier onzichtbaar verscholen in het riet zingt.


Rondje Abelstok

Gezicht op de kosterij van Leegkerk vanaf het kerkhof van Hoogkerk:
DSC09934
Kleiwerd:
DSC09940
Er werd wat groots verricht bij de Dorkwerderbrug:
DSC09945
Boerenhang- en sluitwerk:
DSC09946
Samenklittende kudde roodbont vee; op de achtergrond het kennelijk wat hoger gelegen Adorp:
DSC09951
Paaseilandkunst op schuur in Wehe-Den Hoorn:
DSC09969
Mernaweg bij Wehe – iemand reed hier met een grote tractor achteruit het graan in. Kan me haast niet voorstellen dat de teler dat zelf deed:
DSC09972
Zuring bij graanveld onder Klein Maarslag, tussen Abelstok en Warfhuizen:
DSC09981
Vervallend oud pandje aan de overkant van de Vaart Oostzijde, Warfhuizen:
DSC09984
Let vooral ook even op de kade, die hier op instorten staat:
DSC09985
Gezicht vanaf de dijk tussen Schouwerzijl en Schaphalsterzijl
DSC09991
Stoppelveld bij Schaphalsterzijl:
DSC09996
Dijkpassage bij Schaphalsterzijl:
DSC09998
Buizerd bij Alinghuizen kent kunstje (“Kijk mama, op één poot”):
DSC10007
Klaar om op te vliegen:
DSC10009
De Reitdiepdijk bij Garnwerd was zwaar bezet met Jacobskruiskruid. Enerzijds een mooi gezicht, maar ik kan me niet voorstellen dat de manegehouder even verderop dat leuk vindt. Zou hier überhaupt nog wel aan begrazing worden gedaan?:
DSC10014
De kruin van de dijk:
DSC10015
De brug ging net open:
DSC10018
Wierum – haas in de klaver:
DSC10026
Op Paddepoel is een oude boerderij prachtig gerestaureerd:
DSC10031


Marilyn Monroe in Kropswolde

Het krot tegenover station Kropswolde wordt steeds meer een reclamezuil voor commerciële en ideële reclame – vanuit de trein gekiekt:

DSC09744

Dat Juicelake, een wat kinderachtige vertaling van Sappemeer, is een webshop voor t-shirtjes en zo.


Vlinderparadijs in de Reiderwolderpolder

Bijna vergeten dat ik gister dit filmpje maakte:

Reminder: Voortaan statief meenemen, want zo’n fietszadel is als zodanig maar behelpen.


Door de Dollardpolders

Scheemda – Drieborg – Scheemda.

Midwolda tegenover de Ennemaborg – kippen van Maya Wildevuur:
DSC09567
Oostwold – paarden in de wei voor de Huningaheerd:
DSC09580
Oostwold – dakenlandschap:
DSC09585
Op weg naar de Oostwolderpolder een staaltje agrarische marketing:
DSC09619
Oostwolderpolder – schuur in aanbouw:
DSC09627
Bij de Olde Geut:
DSC09630
Boog (piepke) over de Olde Geut:
DSC09633
Swaalfkes op de brugleuning:
DSC09643
Links vezelhennep, verder een wilde bloemenstrook met vrij veel klaproos:
DSC09650
Dagpauwoog op distel bij nog groene tarwe:
DSC09662
Hooiopslag in tinten:
DSC09667
Bemossend boerderijdak:
DSC09668
Hier en daar was er wat geoogst:
DSC09672
Prille suikerbiet:
DSC09674
Kerkhof Finsterwolde:
DSC09681
Verzakte hooiberg bij de Ganzedijk:
DSC09687
Hongerige Wolf – kunstwerk met gebruikmaking van tuingerei:
DSC09691
Reiderwolderpolder:
DSC09697
Dijkcoupure naar de Stadspolder:
DSC09698
Op weg naar Drieborg zie ik opeens een wielerploeg aankomen:
DSC09703
Het bleken Denen.  Er gingen wagens voor en na de hele bups. Het zou een gesponsorde tocht kunnen zijn voor een goed doel of zo:
DSC09707
Veld met van alles en nog wat (“Dit komt niet goed”):
DSC09708
Klittebollen in de maak:
DSC09713
Hennep bij Westerlee, heel wat geuriger dan die in de polder:
DSC09739