‘Gewoon erg vocaal’

Deze zag ik een week of wat geleden al hangen aan de Oosterweg. Maar ik dacht dat het om de standaard ‘kat vermist’ poster ging en schonk er verder geen aandacht aan, ook omdat het geportretteerde individu me niet bekend voorkwam. Blijkt het bij nadere inspectie om iets heel anders te gaan.

De Toekomst aan de Meeuwerderweg

Toen Martin de Vries De Komeet verkocht en ik hoorde dat er een nieuwe tapijtzaak in Meeuwerderweg 106 zou komen, heb ik de nieuwe eigenaar gevraagd of hij de winkelruimte daar ging strippen. Van Martin wist ik namelijk dat er nog oude reclame van De Toekomst op een muur moest zitten. Helaas stripte de nieuwe eigenaar de zaak niet en bleef het zicht op die oude reclame dus nog even uit.

De Toekomst was een ‘Coöperatieve  Productie- en Verbruikersvereniging’ van socialistische snit, met onder meer een droge kroeg en een bakkerij, maar ook een afdeling kruidenierszaken. Deze laatste werd in 1909 opgericht. In 1910 kreeg De Toekomst een eerste kruidenierswinkel aan het Zuiderdiep, de tweede was vanaf 1 mei 1912 die op Meeuwerderweg 106, hoek Joachim Altinghstraat.

De venters van De Toekomst deden in deze buurt namelijk zeer goede zaken:

“De omzet in die buurt beliep toen reeds ƒ 300, – per week en men verwachtte een belangrijke toeneming wanneer daar een filiaal werd gevestigd…”

Het winkelpand werd nota bene gehuurd van Mees, de bouwmaterialenhandelaar die eind negentiende eeuw de projectontwikkelaar van dit stuk Oosterpoort was geweest. Chef van het filiaal werd E. Blokzijl, tot dan toe eerste bediende van de winkel aan het Zuiderdiep.

Het aantal kruidenierswinkels van De Toekomst in de stad groeide gestaag, er was geen volkswijk of er zat wel één. Als filiaalchef functioneerde Blokzijl goed, bij hem trad er weinig weegverlies op, en toen De Toekomst in 1915 een pand aan de Zuiderweg te Hoogkerk kocht, werd Blokzijl daar de chef van het nieuwe filiaal. J.J. Pik, eerste bediende aan de Meeuwerderweg, nam de opengevallen plaats van Blokzijl in.

Pik zou tot 1924 blijven. Toen kon zijn collega van het filiaal Gerbrand Bakkerstaraat het niet bolwerken. Deze J. van der Woude werd overgeplaatst naar de kennelijk wat gemoedelijker Meeuwerderweg, terwijl Pik zijn plaats in het Oosterpark innam.

Van der Woude bleef slechts een halfjaar. In maart 1925 werd hem ontslag verleend, terwijl JW Beijer uit Zwolle hem opvolgde. Onder zijn bestier kocht De Toekomst in 1927 het pand Meeuwerderweg 106 met de achterliggende woning aan de Joachim Altinghstraat voor in totaal 13.000 gulden.

Kort na deze aankoop – wellicht de opmaat tot een verbouwing – ging ook Beijer naar een filiaal in het Oosterpark, waarbij hij aan de Meeuwerderweg werd opgevolgd door mejuffrouw Been. Zij zou in januari 1937 van haar taak worden ontheven en als eerste bediende terechtkomen in het filiaal aan de Oude Kijk in het Jatstraat. Chef Leutholff van de opgeheven vestiging aan de Nieuwe Ebbingestraat kwam vervolgens naar de Meeuwerderweg.

Deze gegevens haal ik uit een jubileumboek van De Toekomst uit 1938. Documentatie van na dat jaar ontbreekt. De winkel van De Toekomst aan de Meeuwerderweg heeft zeker nog tot na de oorlog bestaan, maar het is me vooralsnog onbekend wanneer hij precies opgeheven is. Het kan ook zijn dat er nog even een Co-op heeft gezeten.

Visboer bij de Trompbrug

Sinds jaar en dag verkoopt Gerard Lich haring en lekkerbekjes bij de Trompbrug in Groningen. Hij doet dat goed, want hij won er al eens een vette prijs mee. Schrippie maakte een documentaire over hem en de omgeving die het bekijken waard is.

Studentenpret met een leuter

Nog maar enkele passen op weg naar mijn werk kwam ik vanochtend deze jongeheren tegen:

Ze kwamen uit de kroeg, vertelden ze, en hadden geruime tijd gewerkt aan hun sculptuur. Ze wezen op de deur van hun bovenbuurman:

Die hadden ze dichtgemetseld met het oog op zijn reactie als hij de deur uit zou komen. Eigenlijk zou dat om half negen al het geval moeten zijn, want dan ging hij altijd naar zijn werk. Maar uitgerekend deze ochtend bleef hij almaar binnen en bellen hielp ook geen zier. Kennelijk was hij in een winterslaap gevallen.

Die veronderstelling was onjuist. Toen ik vanavond van mijn werk terugkwam zag ik dat het lid gehalveerd was. Van het metselwerkje bleek nog veel minder over.

Buurtsint

Onze vorige Buurtsint durfde nooit op het paard. De nieuwe wel, maar de schimmel-van-dienst bleek vanmiddag wat schichtig:

Daarom reed Sint eerst maar even wat rondjes over het Graansilo-plein:

De opgetrommelde muzikanten staken er maar een peukje bij op:

Toen de witte knol eindelijk gekalmeerd was, kon de optocht beginnen. De start verliep niet geheel ordelijk, maar dat past ook wel bij onze buurt:

Bakkersturf

Turf, om precies te zijn bakkersturf, die van een mindere kwaliteit was dan baggelturf. Zulke bakkersturf kwam niet in de particuliere kachel, want het goedje gaf nogal een smeerboel, en daar hield de huisvrouw niet van. Wel deden aannemers het in de Oosterpoorter revolutiebouw van rond 1900 tussen de zolderingen van de benedenwoningen en de vloeren van de bovenwoningen. Hier diende het voor geluidsisolatie. Nog steeds komt uit zulke tussenruimtes af en toe een partijtje bakkersturf tevoorschijn. Zoals deze week in de Joachim Altingstraat.

Resultaat van een oproep in de krant

Deze oproep, die ik op 25 augustus doorgaf, stond vandaag in het DvhN. Kennelijk is er aardig veel aanbod voor die rubriek.

Tot nu toe reageerden:

• Een lokale historica die eerder twee Friese veehandelaren interviewde. Ze gaf de namen met een introductie.
• Een oud-veehandelaar uit de Woudstreek
• De dochter van een vroegere vee- en varkensweger op de veemarkt
• Een oud-zuivelcontroleur (75) van de Keuringsdienst van Waren op de veemarkt
• Een kleinzoon van caféhouders aan de Veemarkt (73)
• Een man (80) wiens vader in de veestallling van Wichers werkte
• Een mevrouw (81) die geboren en getogen was in een bakkerszaak aan de Veemarktstraat
• Een oud-slager (90) uit De Marne die zijn slachtvee op de veemarkt kocht
• Een oud-slager en veehandelaar (89) uit de streek even ten noorden van Groningen

Dat was wel een lonend oproepje, dacht ik zo. Door sneeuwbalwerking hoop ik aan nog een aantal zegslieden te komen.

Egels Oliemulderstraat steken koppen bij elkaar

De kudde egels achter het huis van André aan de Oliemulderstraat zat vanmiddag in conclaaf bijeen. Een uitgelezen moment voor André om ze even op de foto te zetten:

Wat ik maar zeggen wil: dat bordje bij de hoek van die straat hangt er niet voor niets!

Binnentuin Mauritsstraat

Dit insectenhotel met voorgeboorde gaatjes was nieuw voor me:

Peter, de beheerder, legde uit dat hij de stronk van elders uit de tuin overbracht en hier van de zomer rechtop neerplantte. Er zaten al goudwespen in, vertelde hij. Mooie beestjes zijn dat, voor een macro-fotograaf.

Me verder vooral bepaald tot de hop, die het uitstekend doet tegen de oprukkende bamboe. Hier waren de bladeren nog groen:

Terwijl de hopbellen even verderop al verbruinden:

Het waren er een heleboel:

Maar niet zoveel als eertijds in Peize, waar honderdduzenden van die metershoge planten volgens een medicus de “vrije doorspeling der lucht” verhinderden.

Buurtommetje op een herfstdag

De bloemenbranche aan de Meeuwerderweg heeft lachende paddestoelen in de aanbieding:

“Ben je jezelf aan het fotograferen?”, vroeg een passant. Ik begreep hem eerst niet, ik richtte de lens toch niet op mezelf? Maar hij doelde op het gezicht van Michael Moore dat dit keer bij Michiel Thijssing in het raam hangt:

Ik was toch al op weg naar de kapper. En heb me daar georiënteerde op een andere coupe. Volgens Looks, trendmagazine voor de kapsalon, is punk “weer helemaal terug”. Maar groot verschil met de jaren tachtig is de “classy twist”, bestaande uit “subtiele kleuraccenten” die de punkkapsels, aldus Looks, wat “chiquer en draagbaarder” maken:

Op de terugweg bij de hoek van de Polderstraat gezien dat er eindelijk schot zit in de wederopbouw van het pandje dat 3,5 jaar geleden ontplofte:

Gisteravond hebben A. en H. het egelbordje weer opgehangen aan het begin van de Oliemulderstraat. Er zijn nu namelijk jonge egels:

Nog bij A. achter het huis gekeken of ze zich vertoonden, maar ze zaten lekker ver weg onder een hoop bladeren. Daarom er maar een ander object gefotografeerd:

Bij H. nog even de cheque bekeken. Hij vertelde dat de hele straat met vrachtwagens gebarricadeerd was toen ze hem aan kwamen bieden. De directeur van City Box kwam er, via Schiphol en luchthaven Eelde, speciaal voor over uit New Jersey:

En dan is er het droeve feit dat onze groenteboer – de laatste van de wijk – ermee ophoudt. Hij kon een goede prijs beuren voor zijn pand.

Oosterpoort met veemarkt en kweekschool

De Oosterpoortwijk anno 1919. De witte vlek middenboven is de veemarkt – op die lokatie staat nu onder andere het Cultuurcentrum. Rechtsboven zie je IJsbaan de Kweekschool, daar waar je nu de Griffeweg hebt. Verder zijn er qua plattegrond niet zo vreselijk veel veranderingen, al is ook de zuidzijde van de Meeuwerderbaan, rechtsonder, verdwenen, in dit geval voor de zuidelijke ringweg.

Het betreft een stukje uit de kaart door G. Heeringa, indertijd opzichter tekenaar bij gemeentewerken Groningen. Net als de kaart van Egbert Haubois (1643) en de eerste kadasterkaart (1832) is deze ter gelegenheid van Open Monumentendag uitgegeven als moderne opvouwbare stadsplattegrond door Platform GRAS. Wie de drie kaarten nog voor de goedkoopprijs van 15 euro wil hebben spoede zich naar de Martinikerk. Vanaf maandag liggen ze wat duurder op diverse verkooppunten.

Zie ook