Vakwerkhuisje

De omwonenden van de vroegere Hortustuin tussen de Grote Rozenstraat en de dito Kruisstraat maakten deze week bekend dat ze schadevergoeding willen gaan eisen, omdat de universiteit het vakwerkhuisje op die tuin liet slopen. Met het geld willen ze dat huisje laten herbouwen en de waardedaling van hun woningen compenseren.

Het moet niet gekker worden. De omwonenden mogen nu dan beweren dat dat vakwerkhuisje monumentaal was, ze weten zelf heus wel beter. Want toen jaren geleden het bestemmingsplan voor de omgeving in de maak was, attendeerde juist hun club de gemeente op een fout. Op de bestemmingsplantekening bleek het vakwerkhuisje – een timmermanswerkplaats uit circa 1920 – ten onrechte als monumentaal ingetekend. Wel is het gebouw van sociologie op dezelfde kavel aan de Rozenstraat monumentaal, maar voor het belendende vakwerkhuisje gold die status nooit. Daarvoor ontbreekt de juridische onderlegger in de vorm van een aanwijzing krachtens de monumentenwet. Helaas kwam het abuis toch de procedures door, dit ondanks de buurtwaarschuwing en ondanks alle ambtelijke, bestuurlijke en politieke checks. Een stommiteit, waar de buurt nu dus een slaatje uit denkt te slaan.

Niet alleen was dat vakwerkhuisje juridisch absoluut niet monumentaal, het was feitelijk ook nog een monsterlijk lelijk, nagenoeg raamloos kavalje, dat terecht bijna geheel door struweel en koniferen aan het zicht onttrokken werd. Ook qua uitzicht ging er dus helemaal niets aan verloren. En voor dat gederfde uitzicht wil de buurt nu dan schadevergoeding gaan eisen. Een gotspe. Elke rechter maakt gehakt van dit soort eisen, dat alleen maar bedoeld lijkt voor het op gang houden van de publiciteit.

Uiteraard was de sloop van het vakwerkhuisje, zo snel na het afgegeven van een sloopvergunning door de gemeente, niet bepaald sjiek. De universiteit had netjes de bezwaarprocure moeten afwachten. Maar anderzijds is de universitaire haast alleszins begrijpelijk gezien de juridische salamitaktieken waar de buurt zich al jaren schuldig aan maakt.

Dat het vakwerkhuisje moest wijken staat vast. Volgens het bovengenoemde bestemmingsplan, vastgesteld in overleg met de buurt, mag de universiteit namelijk sowieso op de westelijke tuinrand bouwen. Oorspronkelijk mocht RUG heel wat meer vierkante meters innemen, maar dat werd juist door de inbreng van de buurt teruggebracht tot het huidige, tamelijk bescheiden plangebied, waar ook heel weinig aan verloren is. Ook staat datzelfde bestemmingsplan de RUG wel degelijk toe, om daar een complex met woonappartementen op de etages neer te zetten, in plaats van het nu beoogde, algehele onderwijsgebouw.

Hoe dan ook verliest de buurt dus deze strijd, al kan het door haar fanatisme nog jaren gaan duren. Als ik de RUG was, dan wist ik het wel: zet er in plaats van dat nu beoogde onderwijsgebouw maar meteen een gebouw met woonappartementen op de verdiepingen neer, en selecteer daarvoor de meest lawaaiige studenten. Eens kijken hoe snel de buurt inbindt bij het bekend maken van zo’n gepermitteerd alternatief.

Tot zo ongeveer een jaar of twee geleden lag mijn sympathie in de Hortuskwestie nog geheel aan de kant van de buurt. Dat het overgrote deel van de oude hortustuin behouden bleef, is zonder meer aan haar te danken, en niet aan de RUG. Maar als de buurt dan via allerlei juridische strohalmen, zoals de uiterst discutabele monumentaliteit van dat vakwerkhuisje en de oorspronkelijke woonbestemming van verdiepingen, alsnog het onderste uit de kan probeert te halen, en in weerwil van eerder behaalde onderhandelingsresultaten dat bouwplan tegen probeert te houden, dan trek ik een streep. Met radicalinski’s die nooit tevreden zullen zijn heb ik heel weinig op. Die zie ik het liefst met het lid op de neus.