Ede Staal en de motormuis

Op een middag in februari 1986 ziet motoragent Lucas Naaijer een aftandse Mercedes door de WA Scholtenstraat rijden. Hij merkt dat er geen kentekenbewijs deel III achter de voorruit zit en dwingt het vehikel tot stoppen. De magere, ongezond ogende chauffeur mag van hem uitstappen. De politieman vraagt de man om zijn naam. Die steekt zijn hand uit en stelt zich netjes voor, maar vraagt de verbalisant ook om diens naam. Als Naayer ‘m noemt, klinkt er: “Haar ik ’t nait docht.”

Wegens het ontbreken van het papiertje laat de agent de Mercedes afvoeren naar het bureau. De automobilist gaat lopend van de WA Scholtensstraat naar het Damsterdiep, om bij het busstation de bus te pakken. Maar op het Damsterdiep merkt hij dat de wachtkamer van het busstation niet meer bestaat en nu een bloemenzaak is. Heel vervelend voor de man, want hij is zwaar ziek, en heeft nog maar een paar maanden te leven.

Die automobilist was Ede Staal. En Ede verpakte de gebeurtenis een week later onherkenbaar in een “vertelstertje” voor het programma ‘Sloaperstil’, zondagochtend op radio Noord. In dat fictieve verhaal, ‘Bitte der Hund’, draait het om enkele ongemakken van het winkelen even over de grens en in de stad Groningen. In Groningen zet de wat sullige protagonist zijn auto wederrechtelijk neer op de busbaan van het Zuiderdiep, omdat hij voor zijn zoon een schebelskop (masker) wil kopen bij de feestartikelenwinkel van Mulder . Er komt een agent langszij, die hem vraagt of hij wil schikken of het laat voorkomen. “Nee meneer, dit was niet te voorkomen”, zegt de overtreder. Wiens vrouw de schebelskop opzet, zodat er een volksoploop ontstaat. Voordat het helemaal uit de klauw loopt, escorteert de politie het wereldvreemde echtpaar tot buiten de stad. Zegt de man van het stel tevreden achter zijn stuur: “Bin bliede dat ons jong loater bie politie wil.”

Iemand die de aanhouding van Ede in de WA Scholtenstraat op afstand had gezien, maar doorfietste, was Siemon Reker, toen presentator van ‘Sloaperstil’ en nu hoogleraar Groningse taal en cultuur aan de RUG. Samen waren Ede en Siemon even tevoren de studio aan het Martinikerkhof uitgekomen, waar ze een bespreking hadden gehad. Sinds zijn aantreden als hoogleraar, in 2001, nam Siemon elk jaar het vertelstertje van Ede op in een serie algemeen vormende colleges over het Gronings, die zich in een behoorlijke populariteit mogen verheugen. En steeds vroeg hij dan, of iemand die motoragent van de WA Scholtensstraat toevallig kende.

Dit collegejaar was het eindelijk raak. Een van de studenten wist waar Naaijer woonde. En zo kon Siemon de politieman, inmiddels rechercheur, benaderen voor een officiële handeling. Zonder een spoor van rancune over Edes’ ironische wraak stelde Naaijer hem weer in gebruik, de Ede Staalwebsite van RTV Noord.

Hier kan je het hele verhaal nog eens nalezen en beluisteren.