Noordkant Grote Markt, anno 1930
Geplaatst op: 9 mei 2006 Hoort bij: Stad toen Een reactie plaatsen
In de etalage van Kunsthandel Han Vos aan de Kleine Kromme Elleboog staat dit gezicht op de noordzijde van de Grote Markt en de Martinitoren. Het dateert van omstreeks 1930 en is gemaakt door Carl August Streefkerk (1884-1968).
Meestal woonde en werkte Streefkerk in Amsterdam, waar hij veel stadsgezichten produceerde. Een buurman van hem kwam uit Groningen, wilde kennelijk graag een herinnering aan zijn vaderstad, en in diens opdracht schilderde de kunstenaar dit doek. Met het gezichtspunt hoog vanaf het Stadhuis, je vraagt je zelfs af of hij foto’s in de dakgoot heeft staan maken.
Eerst het onaanzienlijke. Rechtsonder is er uitdragersmarkt. Naar links zien we een paar handkarren, één staat er langs de riepe met appelsienen en ander fruit. Maar verreweg de meeste aandacht gaat uit naar de bebouwing, die op de Martini na geheel en al verruïneerd is bij de Bevrijding in 1945. Uit nostalgie hemelt menigeen die bebouwing nogal eens op, maar ook op dit vrij unieke schilderij valt weer eens te zien dat ze beslist niet allemaal even oud en monumentaal was.
18 – Van rond 1870 was het gebouw met de groene markies en het uitspringende torentje op de hoek van de Ebbingestraat. Hierin zat de Groningse Bijenkorf, waar een meneer Veltrup de scepter zwaaide.
19 – Het brede pand daarnaast is zelfs twintigste-eeuws, ik denk van rond 1920. Het ging om een soort bedrijfsverzamelgebouw avant la lettre, waarin de Amsterdamse Bank, en verder onder meer Centraal Beheer, de Risico Bank en het Noordelijk Assurantie Kantoor NASK samenwoonden.
20 – In het eenvoudige negentiende eeuwse pandje daar weer naast, zaten tandarts E. van der Molen en de koffiekelderhouder S. Overzet.
21 en 22 – Pas daarna komen de echt oude panden, met voorgevels uit de zeventiende eeuw of nog vroeger. Eertijds ging het om de Grote en de Kleine Toelast, wijnherbergen met grote wijnvaten als uithangborden. Anno 1930 heb je daar onder meer de firma L.W. Vopel, in pelterijen en maatkleding voor dames, de Schaftkelder van Jac. Bultje en enkele gemeentelijke instanties.
23 – Rechts voor de voet van de Martini en de kosterij, tenslotte, de laat middeleeuwse Burger-Hoofdwacht, waar eeuwenlang de dienstdoende officieren, onderofficieren en manschappen van de burgerwacht de nachten wakend doorbrachten, maar waar anno 1930 het gemeentelijke woningbureau domicilieert.
De nummers komen uit de Groningse adresboeken van 1930, 1931 en 1933
groninganus 
Harry,
Om misveratnden te voorkomen: de vooroorlogse Bijenkorf in Groningen had niets te maken met de Amsterdamse Bijenkorf. Die had voor de oorlog alleen filialen in Den Haag (1926) en Rotterdam (1930).
Kor.
Aha. Ik zal het woord filiaal dan maar schrappen. Bedankt Kor.
Het pelterij-magazijn van L.W. Vopel zat in 1898 trouwens aan de Guldenstraat K3, blijkens een advertentie in het Nieuwsblad van het Noorden van 12 februari 1898.