Rel rond Broodfoto
Geplaatst op: 30 november 2006 Hoort bij: Stad nu 8 reactiesVandaag had het DvhN een interessante uiteenzetting over de claim die de Groninger fotograaf Rudmer Nijman neerlegde bij de eveneens Groninger dichteres Titia Lodewegen en kunstenaar Oscar Venema. Volgens de fotograaf hebben de dichteres en de kunstenaar zonder zijn toestemming en zonder zijn naam te vermelden een foto van hem gebruikt voor hun Herman Brood-zeefdruk. Of ze maar even 3000 euro willen betalen.
Nijman beweert dat hij het origineel (negatief?) in zijn bezit heeft. De bewuste Brood-foto zou in 1997 op de cover van straatkrant De Riepe hebben gestaan. Lodewegen kocht haar afdruk voor 20 euro van schrijver en stadschroniqueur Kees van der Hoef, die zegt dat hij hem van Herman Brood himself had. Achterop de foto stond geen stempel met de naam van de fotograaf.
Lodewegen en Venema maakten reclame voor hun in een beperkte oplage verschenen zeefdruk door middel van ansichtkaartjes, die ze op veel ruimere schaal in de binnenstad van Groningen hebben verspreid. Ze betwijfelen of Nijman wel de fotograaf is, en willen zeker geen 3000 euro schokken.
In dat laatste geef ik ze wel een beetje gelijk. Een van de UK-fotografen vertelde me vandaag wat de usance is. Een fotograaf mag in zulke gevallen vier maal zijn gewone tarief rekenen. En als Lodewegen en Venema kunnen aantonen dat ze wèl naar de fotograaf hebben gezocht, dan zou de rechter een financiéle claim zelfs helemaal afwijzen.
groninganus 
dit wordt een geruzie welke tot niets lijdt vrees ik!
@Jaartal,
Ze hebben wel gepraat, meermalen zelfs, maar Nijman blijft bij zijn claim. Die ik dus ver over de top vind, ook als je de financiële situatie van de meeste dichters en kunstenaars nog eens in het verhaal betrekt. Nijman vond het overigens bepaald niet leuk dat er een verhaal in de krant kwam. Ik kan me natuurlijk vergissen, maar volgens mij ligt het initiatief daartoe aan de andere kant, met name bij Lodewegen.
Fotograaf staat in zijn volste recht. De financiële positie van de auteursrechtdieven speelt daarbij geen enkele rol. Om je de waarheid te zeggen, als ik de fotograaf was, zou ik eisen dat de hele oplage werd teruggehaald en vernietigd.
Terzijde: ik zie de gewraakte zeefdruk links en rechts opduiken, dat rechtvaardigt de indruk dat Lodewegen en Venema heel redelijk hebben geboerd met hun roversactiviteiten. Reden te meer om ze een rekeningetje te sturen.
@Ernst,
Voor de rechter speelt het begrip ‘in redelijkheid’ ook nog een rol. Ten eerste in de beoordeling of de vermeende “auteursrechtdieven” er het nodige aan hebben gedaan om de fotograaf te traceren. Achterop de foto staat geen stempel, de foto kwam uiteindelijk van Brood zelf, die het – afgaande op diens biografie door Jan Eilander – inderdaad vaak niet al te nauw nam met andermans geestelijke eigendom, maar sinds vijf jaar daar niet meer op aan te spreken valt.
Hadden de dichteres en de kunstenaar in redelijkheid meer kunnen doen ter opsporing van de vermiste fotograaf? Als die zijn eigen afdrukken niet markeert, dan is zo’n speurtocht bijna een mission impossible. Wellicht hadden ze zich tot de erven Brood kunnen wenden, maar het lijkt me sterk dat die de naam zouden hebben geweten. Een centraal meldpunt voor zulke weesfoto’s had hier wellicht uitkomst kunnen bieden, maar zo’n voorziening bestaat dus niet.
Mocht de rechter van oordeel zijn dat de dichteres en de kunstenaar hierin toch in gebreke zijn gebleven, dan nog zal de rechter vanwege dezelfde redelijkheid niet accoord gaan met de eis, als die het faillissement van de dichteres en de kunstenaar betekent. Vermoedelijk wil hij dan inzage in de boekhouding over de zeefdrukken, om vervolgens een redelijk bedrag voor de fotograaf te bepalen, met eventueel nog een afbetalingsregeling erbij. Dat bedrag zal dan eerder op enige honderden euro’s uitkomen (4 x gewoon tarief), dan op enige duizenden.
Gelkinghe’s laatste reactie schetst de vermoedelijke uitkomst van dit verhaal. Maar hoewel het de eigen verantwoordelijkheid van de fotograaf is om zijn werk herkenbaar te markeren (bijv. doormiddel van een stempel op de achterzijde van een afdruk) doet dit in het geheel niets af aan de auteursrechten en de gebruiksrechten van een werk. De eis van de fotograaf is misschien buiten proportie gezien de manier waarop de foto gebruikt is en de beperkte inkomsten die dat zal opleveren voor de makers van de zeefdruk. Een rechter zal waarschijnlijk de moeilijkheid van het traceren van de rechthebbende fotograaf in deze zaak in acht nemen. Zeer waarschijnlijk zal hij aansturen op een schikking die, ook weer met in achtname van het inkomen van de makers van het kunstwerk, uit zal komen op ca 1/3 een deel het geeiste bedrag. Hoe je het ook wend of keert, het blijft een inbreuk op het auteursrecht en de dichteres en kunstenaar (zelf ook auteursrecht-/ beeldrechthebbenden) hadden beter moeten weten. Er zal dan ook zeker een passende vergoeding moeten komen voor de fotograaf.
Broodroof
Vanaf volgende week is de zeefdruk weer in de handel met stempel van de fotograaf, mocht je belangsteling hebben bel dan 0638215060
nog beperkte oplage, dus je krijgt iets bizonders. Vriedelijke groet Titia Lodewegen
ik wil weeten als jij fam van mij bent of niet
ik hoor van je op jan_lodewegen@hotmail.com