Finsterwolde e.o. in de zomer van 1893

Uit de Winschoter Courant van:

• 7 juni 1893

Nieuwolda: Opheffing van het samenscholingsverbod.

Beerta: Baldadige jeugd vernielt banken.

Nieuw Scheemda: Er heerst typhus bij het Oude Diepke.

Finsterwolde: Een visser van 73 jaar oud vangt op de Dollard een zalm van 24 halve kilo’s.

• 9 juni 1893

Nieuw Scheemda: Een jaloerse rivaal lost een revolverschot op het raam waarachter een meid en haar minnaar zitten te vrijen.

• 18 juni 1893

Een zeer groot honinggewin

• 25 juni 1893

Bellingwolde – het werkvolk van de timmerlui-aannemers loopt weg. In Bellingwolde verdienen ze ƒ 1,40 per werkdag van 6 uur ’s ochtends tot 6 uur ’s avonds met anderhalf uur schafttijd. Elders, ook dichtbij zoals in Scheemda, zijn de lonen veel hoger. Enkele timmerbazen in Bellingwolde zitten daarom geheel zonder volk.

Korenboeldag in Finsterwolde.

• 5 juli 1893

Finsterwolde: een zeer groot honinggewin

Meerland: men heeft weinig plezier van de kruis- en aalbessen. In dit gehucht is er ook een verbazend hoog schoolverzuim van 60 – 70 % in de drie hoogste klassen van de lagere school. Maar dat verbetert nu.

Bellingwolde: Opnieuw marechaussees in het dorp.

• 7 juli 1893

Scheemda; De typhus neemt af.

Winschoten: Domela Nieuwenhuis spreekt.

• 9 juli 1893

Finsterwolde: Weinig bot en garnaal in de Dollard. Wel zijn er weer twee grote zalmen gevangen.

Finsterwolde: Boeldag van een kuiper.

• 12 juli 1893

Zuidbroek: Dikke Biene, ook wel Biene van Saksen doet zich zeer gedienstig voor, en was daarom populair bij de huzaren, maar ze melkt ’s ochtends in alle vroegte stiekem koeien en is dus gearresteerd wegens melkdiefstal.

Schoon zacht zomerweder.

Midwolda: Het nieuwe Volksgebouw ‘De Vrijheid’ van de heer M. Reininga wordt ingewijd. De capaciteit is 400 personen, maar er stonden nog 200, 300 mensen buiten. Sprekers waren Tjerk Luitjes (Travailleur) en Domela Nieuwenhuis. Luitjes hoopt dat dit Volksgebouw de kerken, waar het tussen staat, doet verdwijnen.

Finsterwolde: Orderlijke Hervorming, afdeling Finsterwolde vergadert in logement Crone.

• 16 juli 1893

Termunterzijl: Veel bunzingen, sinds de velletjes niet meer zo in trek zijn.

• 23 juli 1893

Finsterwolde: Een levendige handel in stro. Haverstro doet 17 à  20 gulden per duizend kilo.

• 26 juli 1893

Termunterzijl: Zeilwedstrijd.

Finsterwolde: In geen jaren staan de capucijner erwten zo gunstig. De kwaliteit is puik en de kwantiteit groot.

Nieuw Beerta: Het kamerlid B.L. Tijdens lijdt aan rheumatiek, zijn meeste gewrichten zijn gezwollen en hij ligt de hele dag in bed. Hij krijgt geneeskundige hulp van de doctoren H.J. en D.J. Schönfeld in Finsterwolde. (Twee weken later blijkt uit De Amsterdammer dat er weinig verbetering optreedt, maar dat hij met twee onderarmen in het gips tijdelijk in Den Haag gaat wonen. om toch de kamerzittingen bij te kunnen wonen.)

• 28 juli 1893

Per 1 augustus vraagt DT Barlagen in de Reiderwolderpolder enige flinke personen bij de stoomdorsmachine.

• 30 juli 1893

Midwolda: proef met vlasbouw, een teelt die daar al 25 jaar in onbruik is.

• 2 augustus 1893

Zuidbroek: Een socialistische bijeenkomst met Luitjes (Travailleur)

Finsterwolde: Aankondiging meeting met Domela en Cornelissen.

• 4 augustus 1893

Finsterwolde: Alhier komt inderdaad een vaste brigade van de marechaussee.

WA Scholten stelt zijn inkoopsprijzen voor stro vast:
– gerstestro: 17 gulden de duizend kilo
– haverstro : 18 gulden
– tarwestro  : 19 gulden
– roggestro : 20 gulden
Mulder van de Pekela biedt dezelfde prijzen, hij doet er alleen een gulden af bij het gerstestro.

Termunten: tien jaar werkliedenvereniging ‘Onderling Hulpbetoon’. Deze vereniging is indertijd opgericht door dominee Okken, en diens opvolger speelt er nog steeds een prominente rol in. De club telt ongeveer 70 leden, daarnaast zijn er begunstigers. In het reservefonds zit nu ruim 500 gulden. De wekelijkse contributie bedraagt 10 cent in de zomer en 5 cent in de winter. Bij ziekte of ander noodgedwongen arbeidsverzuim bedraagt de uitkering 4 gulden per week, gedurende 13 weken. Vroeger was dat 3 gulden per week, maar door de goede stand van de kas is dat wat meer geworden.

Beerta: twee gedichten in de stembus bij de gemeenteraadsverkiezingen die de krant in extenso citeert.

• 11 augustus 1893

Finsterwolde: proeven met de teelt van suikerbieten verlopen bijzonder fleurig.

De Leeuwarder strokartonfabriek verhoogde de prijzen tot
– gerstestro: 18 gulden de duizend kilo
– haverstro : 20 gulden de duizend kilo
– tarwestro  : 21 gulden de duizend kilo
– roggestro : 22 gulden de duizend kilo

• 13 augustus 1893

Bellingwolde: Een kool van 12 kilo. “Dit monster in de plantenwereld kon niet in een gewone melkbalie liggen.”

• 16 augustus 1893

Meeden: Socialisten houden een meeting met Travailleur.

Bellingwolde: Moord in het smokkelaarsbuurtje bij de Lethe, waar volgens de Winschoter  Courant altijd al veel ruzie om kleinigheden is. De moordenaar (24) steekt een buurmeisje neer, vlucht over de Pruisische grens, komt terug om te informeren hoe het met haar gaat, en laat zich in hechtenis nemen. Hij was allang de schrik van de bevolking en al meermalen met justitie in aanraking geweest.

• 23 augustus 1893

Finsterwolde: de SDB-meeting van aanstaande zondag vindt plaats in de open lucht. Het verzoek om een optocht te mogen houden is afgewezen door de burgemeester.

Finsterwolde: Met het oog op het stichten van een kazerne voor de marechaussee bekijkt een commissie diverse gebouwen.

• 30 augustus 1893

Drieborg: een brutale inbraak met diefstal in de rentenierswoning van de tachtigjarige weduwe J.E. Botjes. De dader brak een ruit, de weduwe en haar dienstbode vluchtten naar de zolder, de dief nam 125 gulden uit de secretaire maar liet waardevolle opsmuk als al te herkenbaar liggen, en sloot de deuren van buiten af toen hij vertrok. Pas ’s ochtends konden de weduwe en haar meid eruit komen om de politie te waarschuwen.

Finsterwolde: De socialistische meeting van zondag 27 augustus was niet druk bezocht. Er waren maar 800 bezoekers op het stuk weiland, waar vaandels stonden van socialistische verenigingen uit Finsterwolde (3), Beerta (2), Winschoten (2), Midwolda (1), Oude Pekela (1), Muntendam (1) en Termunterzijl (1). Onder meer sprak Spiekman uit Sappemeer over kolossale kapitalen en grote weelde. Na afloop gingen bezoekers naar hotel Hommes om daar de avond gezellig door te brengen. Het volk buiten sarde ’s avonds de marechaussees, die twee keer een charge met de blanke sabel uitvoerden. Niemand raakte gewond, wel kregen wat mensen een proces-verbaal.

Ekamp: brandstichting in een bult stro van mosterdzaad achter de boerderij van E. Meijer. Zo’n drie voer stro was een prooi der vlammen. (NB Meijer was de boer die zijn dekhengst Travailleur noemde.)

Oostwold: Goede opbrengst van het koren dit jaar. T. Knottnerus haalde van een lapje 58 mud per deimt en C. Knottnerus 22,5 mud per deimt van een lapje rogge.

Beerta: Staking arbeiders bij de stoomdorsmachine(s). Zij willen 2,5 cent per uur loonsverhoging.

Foto: met dank aan Piet Remeijer