Groningers in middeleeuws Rusland

Onder het handelsverdrag van 1229, dat de steden Smolensk, Gotland en Riga met elkaar sloten, staan ook de namen van een Bernard en een Volker uit Groningen. Voorzover het de Leidse hoogleraar slavistiek Jos Schaeken bekend is, gaat het om ’t oudste schriftelijke bewijs van handelsbetrekkingen tussen Nederlanders en Russen.

Die naam Volker doet denken aan de Volkerdinge-, nu de Folkingestraat. Hij en Bernard maakten deel uit van een hele rij Hanzekooplui, die het verdrag bevestigden. Beider collega’s kwamen uit steden als Bremen, Lübeck, Münster en Dortmund.

Het verdrag somde de rechten en plichten op van kooplui op de handelsroute tussen Smolensk, Gotland en Riga. Daarbij ging het over zaken als schulddelging, tollen en imposten, civiel en boetstraffelijk recht. Op de manslag van een vrije stond een boete van tien zilveren grivna’s, op die van een lijfeigene slechts één enkele grivna. Op de verkrachting van een vrije vrouw die “van tevoren zonder schaamte is” (een maagd?) stond een boete van vijf grivna’s, terwijl datzelfde delict bij een vrouw “met schaamte” de dader slechts één enkele grivna kostte. Dat bedrag was ook de boete voor het verkrachten van een onvrije vrouw, maar getuigen moesten dat dan wel even komen bevestigen.