Sontregisters straks compleet op internet
Geplaatst op: 29 augustus 2007 Hoort bij: De actuele wereld 7 reacties
RUG-historici willen de complete Sontregisters uit de periode 1500 – 1850 op internet zetten. Naast scans van de originele bron komt er een database met namen en termen in een gestandaardiseerde spelling.
Niet de Oost-Indiëvaart, maar de Oostzeevaart legde het fundament voor de Nederlandse rijkdom. Voor die vaart moesten schepen langs de Sont, de zeeëngte tussen Denemarken en Zweden. Bij die zeestraat, tussen de kastelen Helsingor (Kronenburg) en Helsingborg slechts vier kilometer breed, hieven de Denen tol. Van de passerende schepen, hun schippers en de ladingen hielden ze van 1429 tot 1857 gedetailleerde registers bij, die een prachtig inzicht geven in de Oostzeehandel, vanaf de achttiende eeuw ook door talrijke Groningse reders en kapiteins.
Op dit moment staat er al een steekproef uit de Sonttolregisters op internet. Jan Willem Veluwenkamp, trekker van het nieuwe project, benadrukt echter dat deze steekproef zeer beperkt is, en dan ook nog slechts een tweedehands uittreksel betreft: “Het gaat om vijf tot tien jaar”, zegt hij, “en dan niet uit de originele registers, maar uit de onvolledige en summiere opgaven, die de Nederlandse vertegenwoordigers aan de Sont overbriefden naar de Staten-Generaal.” Overigens werden deze uittreksels in 1992 in het Nationaal Archief ontdekt door een andere Groninger historicus, Hans van Koningsbrugge, en vervolgens door vrijwilligers ingevoerd.
In het nieuwe project, waarlijk een monsterklus, willen Veluwenkamp c.s. de scans van de Deense originelen op het web zetten, om er vervolgens een database in uniforme spelling voor plaatsnamen en produkten bij te leveren. “Onderzoekers moeten niet van onze interpretatie afhankelijk zijn”, verklaart hij. “Daarom moeten ze ook de plaatjes van de originelen kunnen zien”.
Momenteel loopt er een subsidie-aanvraag bij de Nederlandse organisatie voor wetenschappelijk onderzoek NWO. Op termijn zou Veluwenkamp ook graag een bijdrage uit Denemarken willen voor het projekt. “Voorlopig is het nog niet zover, al zijn we er wel mee in gesprek”.
groninganus 
Harry,
Uit de Sontregisters die tot nu toe op internet zijn verschenen laten zien dat slechts 481 van de 22.000 scheepspassages door de Sont op naam stonden van schepen met Groningen als thuishaven. Ingevoerd werd vooral rogge.
Eerlijk gezegd viel mij dat aantal nogal tegen, zeker gegeven de ontwikkeling van de kustvaart in de provincie in de 19e en 20e eeuw.
Kor Feringa.
@Kor,
Die steekproef is van medio achttiende eeuw, toen de Groninger oostvaart nog in de kinderschoenen stond. Pas in de negentiende eeuw overvleugelt de Groninger schipperij die uit de andere contreien van het land.
Heb zelf in die steekproef eens gezocht naar de Jonge en de Oude Noordhoorn, smakschepen die genoemd zijn naar de scheepsbouwersfamilie die op de plek van de Oude Graansilo bij de Griffeweg een werf had. Deze beide schepen, die ook voorkomen in de summiere scheepsberichten van de Groninger Courant van die tijd, zaten er wel in.
Er is subsidie:
http://www.rug.nl/let/nieuws/Sonttolregisters
Wanneer is er meer van het sont register op te vragen ? Of is het hele project als gevolg van de huidige economische ontwikkelingen vertraagd ? Gaat het nog wel door ?
@jan buisman,
Bij mijn weten is de subsidie allang verstrekt en gaat het project gewoon door. Zie:
http://www.soundtoll.nl/www/
Ik kijk er met grote belangstelling naar uit, daar m’n voorouders begin 17e eeuw uit Noorwegen zijn gekomen.
Beste Ron, Je kunt inmiddels al uitgebreid zoeken in transcripties. Ook staan alle scans online op http://soundtoll.nl/index.php/nl/