Een lavabo van het Hogeland

Bij de statistiekpagina’s van mijn weblog zit er ook een die de urls opsomt van sites waar bezoekers vandaan komen. Op zo’n site staat dan een link naar Gelkinghe. De meeste adresjes zijn me natuurlijk wel bekend, maar eind augustus zat er iets bijzonders bij: een inmiddels verdwenen pagina van ene Martin uit Delfzijl op de veilingsite Kapaza, met een bodemvondst die volgens hem in 1969 opgegraven was op het Hogeland.

Toen Martin zijn advertentie medio juni plaatste wist hij niet om wat voor voorwerp het precies ging, maar hij vermoedde al dat het een waskom betrof. Volgens hem bestond het voorwerp uit twee aan elkaar gesoldeerde helften. Aan de zijkanten zaten twee handvatten die vormgegeven waren als hoofdjes (man en vrouw). Van tuit tot tuit was de kom 25,5 centimeter breed. Hij was 14 centimeter hoog en woog 2,6 kilogram.

Bij de plaatsing van zijn advertentie vroeg Martin al om informatie over “het ding”. Kennelijk vertelde iemand hem van de zomer dat het om een lavabo ging. Zo kwam hij ook bij mijn weblog terecht, want daarop staat sinds begin maart een pagina over de lavabo van Alkmaar, waar hij naar doorlinkte om belangstellenden informatie te verschaffen.

In de drie maanden dat Martins’ advertentie op het web stond zal deze zo’n 120 maal bekeken zijn. Martin wilde een “redelijk bod”, en verwijderde onzinbiedingen, zei hij. Eind augustus stond er maar één enkel bod genoteerd, van ene Jan die begin juli 25 euro voor de lavabo bood. Blijkbaar beschouwde Martin dat niet als een onzinbieding.

Ik wist niet anders dan dat lavabo’s behoorlijk zeldzaam zijn, en het leek me een bijzonder aardig stuk. Ik dacht er nog even over om zelf te gaan bieden, maar vroeg me af of het Gronings Museum wel een lavabo had. Daarom verwittigde ik een mij bekende conservator.

Hij vertelde dat het museum wel een een stuk of vier, vijf bronzen lavabo’s in de collectie had, meestal met mensenkopjes terzijde. Vaak zijn de kopjes en tuiten hiervan erg versleten en komen de lavabo’s uit de antiekhandel, of zijn het erfstukken uit inboedels. De bronzen lavabo’s, ook in andere musea ruimschoots voorhanden, waren volgens hem nog in de zestiende en zeventiende eeuw gangbaar in huishoudens als keukengerei. Naast de bronzen exemplaren beschikt het Groninger Museum over een zeldzaam, heel gaaf exemplaar uit de weem van Leens. Dat exemplaar is van tin gemaakt en heeft een duidelijk afwijkende versiering.

Helaas leek de lavabo die Martin aanbood van brons, en niet van tin. Hoewel het museum al meerdere exemplaren van het aangeboden type had, vroeg de conservator Martin toch, om even contact met hem op te nemen. Dat was ook omdat hij in de vindplaats geïnteresseerd was. Die kon zelfs reden tot verwerving zijn.

Maar tot op heden heeft Martin zich niet bij de conservator gemeld. Wat niet is kan natuurlijk nog komen, maar ik denk dat ik de volgende keer zelf maar bieden ga, in plaats van het museum voorrang te geven. Als die opgraving waar Martin over sprak, niet helemaal zuivere koffie was, kan de benadering door de conservator hem ook kopschuw hebben gemaakt. Mogelijk had ik het ding voor een euro of veertig, vijftig in handen kunnen krijgen, en als het museum het niet wilde overnemen, had ik er altijd nog een leuk prijsje voor kunnen maken op de vrije markt.