“Oprecht elixter salutis de Montpellier”

“Jacques Fabre in Groningen maeckt een ygelijk bekent dat by hem alleen wert gemaekt d’oprechte Elixter Salutis de Montpillier, zijnde een treffelijk hulpmiddel voor ’t Graveel, voor Darmkrimping of Colijck; geneest een vervuylde Maeg, is een souveraine remedie voor de Watersucht en Teering; bevordert de natuurlijke cours der Maendstonden, geneest in ’t kort veel Ongemacken waer van die Sexe onderhevig is, zijnde een beproeft Medicament voor Scheurbuyk, boven al dienstig voor wijtswervende Zeeluyden etc., is een wonderlijk preservatief tegen heete Koortsen, en tegen noch veel swaerder besmettelijkcke Siecktens; en ’t wert verkocht tot Amsterdam by Pr. Bellesaignac, C. Bernard, E. Bekman, J. Libarius en de Wed. Hanius, Koopluyden; Rotterdam: Halais; Haerlem de Wed.  Schraat in de Battejoris-Straet en in de voornaemste Steden van Nederlant; en tot Hamburg by J. Savi, Coopman; De Bottel wert verkocht voor 24 St[uivers].”

Aldus luidt een advertentie die vanaf november 1713 meermalen met lichte variaties verscheen in de Haerlemse Courant, dan de belangrijkste krant van Nederland. Van Jacques Fabre weten we dat hij zich in 1695 als gevlucht hugenoot vanuit de Languedoc in Groningen vestigde, waar hij weldra een gerenommeerd koffiehuis begon. Ook kennen we hem als organisator van loterijen. Minder bekend is, dat hij het Groninger stadsbestuur kranten leverde. En dat hij in medicijnen deed is helemaal nieuw, al bestond al wel het vermoeden dat hij in Frankrijk een apothekersopleiding had gevolgd. Dankzij D. Kranen, die dergelijke advertenties uit de Haerlemsche Courant bijeengaarde, kwam deze activiteit van Fabre aan het licht.


Plaats een reactie on ““Oprecht elixter salutis de Montpellier””

  1. aargh schreef:

    Wat zou ik graag weten wat hij erin stopte. In elk geval een hoop abracadabra en dat is op z’n minst een prima placebo.

  2. jacob schreef:

    beste Harry, bonjour,

    Weet je zeker dat deze Jacques Fabre heet en niet Vabre? Want de koffiebaas in Frankrijk en tevens hoofdsponsor van dat grote zeilevenement is Jacques Vabre.
    Terwijl wel weer het bezienswaardige kunstmuseum van Montpellier Fabre heet, genoemd naar de ondergewaardeerde schilder
    François Xavier Fabre.

  3. Gelkinghe schreef:

    Moi Jacob,
    Ik denk niet dat Frankrijk rond 1700 al een gestandaardiseerde spelling had. Zo niet, dan maakt Fabre of Vabre niets uit.

  4. Brimstone schreef:

    Het taalgebruik is wat anders, maar de strekking is gelijk aan de kwakzalversaanprijzing van nu. Het middel kan altijd een onwaarschijnlijk groot aantal kwalen genezen of voorkomen.

    Leuk dat boekje van Kranen, bedankt voor de link!


Geef een reactie op aargh Reactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.