Een appeltje voor de dorst van vier eeuwen her
Geplaatst op: 27 maart 2008 Hoort bij: Stad toen Een reactie plaatsen
Als ik het goed geteld heb haalde de wethouder zestien knoopjes uit het eeuwenoude lederen beursje. Hoogstwaarschijnlijk knoopjes van zilver, maar dat moet de schoonmaakbeurt nog uitwijzen. Wellicht had de wethouder munten verwacht. Maar hij zette zich met luim over de eventuele teleurstelling heen: “De discussie over de waarde zullen we maar even achterwege laten.”
Voor mij had hij die discussie best mogen beginnen. Op boedelinventarissen uit de zeventiende en achttiende eeuw staan zulke knopenverzamelingen meestentijds apart onder de lijfstoebehoren van de erflater. Het waren spullen die sowieso aan mannelijke erfgenamen toekwamen. Net als vrouwelijke edelmetalen opsmuk als oorijzers en tasbeugels vormde zo’n verzameling knopen een schat voor iemand uit het gewone volk. Maar ook een appeltje voor de dorst. Als het wegens verdiensten, ziekte of sterven minder ging, kon bijvoorbeeld een schipper of kleine middenstander zo’n spaarpot te gelde maken. Iemand moet er indertijd ontzettend van hebben gebaald dat hij dit kwijtraakte.
Het leren beursje kwam afgelopen dinsdagmiddag tevoorschijn uit een opvulling van een laat-middeleeuws deel van het Damsterdiep, daar waar omstreeks 1625 het Poortershuisje verrees. Afgaand op de detector-piep beseften de opgravers meteen dat er edelmetaal in de beurs zat.
Nog even een beeld van de media-belangstelling:
groninganus 
Wat een leuk nieuwtje uit het Damsterdiep. Dank je, want ik volg RTV Noord meestal niet.
nou, ik volg RTV alleen als je een link legt, en in dit geval dus.
En vind ik het commentaar op de vondst een beetje getuigen van onbeholpenheid en schaamte, alsof men welbewust met de vondst
op de plaats van het poortershuisje geen
verband willen leggen met Eppo.
Dat zou inderdaad ook nog kunnen, dat de weduwe Eppo van Vreeden de knopen van haar man heeft begraven, uit angst voor onteigening. Ze zullen het buideltje nog wel met C14 dateren, dunkt me. En misschien zijn de stijlkenmerken van zulke knoopjes door de tijd heen ook wel bekend, al lijkt dat laatste niet erg waarschijnlijk omdat zulke dingen als de mode anders werd nogal gauw omgesmolten werden.
De weduwe van Eppo heeft de knopen van haar man niet begraven, altans niet op deze plek. Het beursje zal in een opvulling van het Damsterdiep. Die opvulling lijkt samen te hangen met het aanleggen van de vroeg 17de-eeuwse vestingwerken: eerst kanaal dempen, in de demping een bouwput uitgraven om vervolgens met droge voeten de waterpoort (smaller dan het oorspronkelijke diep) te kunnen bouwen. Op die wijze hou je tussen binnenzijde van de boog (nu kademuur) en de oude rand van het damsterdiep een strook ingebrachte grond over. In die grond is het beursje gevonden. Pas veel (?) later wordt op dezelfde plek het poortershuisje gebouwd. Naast de 16 knopen waren er bovendien twee zilveren kokertjes, die we in eerste instantie aanzagen voor een soort priem, later naaldenkoker, maar al typend nu als een nesteltje, nu het stukje plastic op het uiteinde van een veter. Alles bijeen een leuk bezit, waar iemand na verlies, flink van heeft gebaald.
En daar lig je dan, na eeuwen, op het plastic dekseltje van de boterhamtrommel van de wethouder!