Turfsingel 10, een bewonerslijst
Geplaatst op: 20 mei 2008 Hoort bij: Stad toen 8 reacties
Naar aanleiding van het stukkie over Turfsingel 10 stuurde Borstkas me deze foto toe. Dat kwam goed uit, want ik had de opname net als fotocopie gezien in de fotomap Turfsingel van de Groninger Archieven. Toen ik daar de echte foto voor me op tafel wilde hebben, bleek dat ze er momenteel de volledige fotoverzameling aan het digitaliseren zijn. Straks komen die foto’s, net als de ansichten, allemaal op internet, maar zolang het scannen duurt, weet slechts een enkele medewerker waar zo’n foto te vinden is. En die medewerker was er nou net niet, vorige week dinsdagavond. Vandaar dat ik van mijn bestelling moest afzien.
Nu kreeg ik hem dus toch. Het archief dateert hem op 1895 en dat zal wel ongeveer kloppen, want de schoenmaker W. Oostmeijer die in de potkast zijn ambacht uitoefende, staat alleen in 1894 en 1896 op dit adres in de Groninger adresboeken. In 1894 heet het adres Turfsingel C 134, in 1896 Schuitendiep oz. P 164-A. Zowel de straatnaam, als de lettercijfercombinatie wisselen dus. De buurman, manufacturier L. de Wolf, staat in het adresboek van 1896 geboekt op het adres Schuitendiep nz. O 62, Helaas is wagenmaker Bus of Bos, die achterin het pand zijn bedrijf uitoefende, in geen van beide adresboeken te vinden. Ik denk dat hij er niet woonde.
In elk geval zaten er middenstanders in het pand. Doordat de straatnaam wisselt en de huisnummering begin twintigste eeuw ook nog eens omgegooid wordt, terwijl er een groot bewonersverloop was, is het tot 1922 niet eenvoudig om een bewonerslijst op te stellen. Pas vanaf 1922 is het adres definitief Turfsingel 10, en vanaf dat jaar lukt het vrij eenvoudig:
- 1922 – Joh. Fokkelman, voerman
- 1923 – wed. Joh. Fokkelman
- 1924 – wed. Joh. Fokkelman
- 1925 – wed. Joh. Fokkelman
- 1926 – B. Zuidland, werkman
- 1927 – B. Zuidland, werkman
- 1928 – S.S. Carsauw, pakhuisknecht
- 1929 – A.J. Balk, slagersknecht op 10 en op 10-2A H.J. Vollmer, ijsventer
- 1930 – K. Ronda, tabaksbewerker op 10 en op 10-2A B. Vosser, koopman
- 1931 – K. Ronda, tabaksbewerker op 10 en op 10-2A B. Visser, oogopticiën
- 1933 – K.M. Holen, stuurman op 10 en op 10-2A B. Visser, opticiën
- 1935 – nummer 10 onbewoond en op 10-2A weer Visser
- 1939 – Mej. M. Balkema op 10, op 10-2A W. Elerie, groente- en aardappelexport
- 1940 – Mej. M. Balkema op 10, op 10-2A W. Elerie, groente- en aardappelexport
- 1941 – Mej. M. Balkema op 10, op 10-2A W. Elerie, groente- en aardappelexport
- 1943 – H. Kleersnijder en N. Kranenburg, werkman op 10 en op 10-2A nog steeds W. Elerie, groente- en aardappelexport
- 1950 – W.R. Stoel, boekhouder op 10 en op 10-2A W. Elerie, koopman
- 1958 – W.R. Stoel, boekhouder op 10 en op 10-2A W. Elerie, koopman in groenten
- 1961 – W.R. Stoel, boekhouder op 10 en op 10-2A W. Elerie, koopman in groenten
- 1964 – W.R. Stoel, boekhouder op 10 en op 10-2A W. Elerie, koopman in groenten. Bij Elerie wonen dan in een Mej. H. Tacoma en een mevr. S. Schöppl
- 1968 – WR Stoel op 10 en op 10-2A mej. S. Schöppl en mej. L.A. Elerie, telefoniste
- 1972 – geen bewoners vermeld
In de jaren twintig proletariseert de bewoning, maar juist als met de crisis van 1929 het pand gesplitst wordt, keert de middenstand weer terug. In 1935 heeft er mogelijk een verbouwing plaatsgevonden. Een vaste bewoner is daarna tot 1964 W. Elerie, koopman in aardappelen en groenten. De juffrouwen die in de jaren zestig bij hem in komen wonen als hoofdbewoners zullen kamerbewoonsters zijn geweest. Ook boekhouder W.R. Stoel woonde langdurig in het pand, zo’n beetje de hele jaren vijftig en zestig. Als ik de geschiedenis van het pand zou willen schrijven, dan ging ik eerst eens op zoek naar de nazaten van Elerie en Stoel.
Een verband met L.F. Timmermans, de maker van het naieve schilderijtje uit 1935, viel niet te leggen.
groninganus 
Het woord potkast kende ik niet, als je op internet zoekt bedoelt men meestal podcast en een paar keer lees ik iets over schepen. De potkast is dan een verhoging op het ruim. Mogelijk ontstaan op potschepen, ik neem aan dat deze kelderuitbouwtjes hun naam daarvan kregen? Is het een typisch Gronings verschijnsel? De enige informatie die ik verder over dergelijke bouwseltjes vond kwam van allesovergroningen.
@Aargh,
De kelderuitbouwtjes kregen hun naam omdat ze als etalage fungeerden, met name dus van (spullen in) potten.
Ik weet niet of het een exclusief Gronings verschijnsel was/is, maar door de hoge ligging zaten hier wellicht meer ambachtslui in kelders te werken.
Gedurende 10 jaar gekonkelfoes in Groningen, heb ik dit pand nooit gezien. Boterdiep kwam ik vaak langs. Ebbingestraat nog vaker. Het ligt er net tussenin geloof ik. En ben ik daar nooit geweest?
Gek.
H.J. Vollmer (mijn grootvader) woonde vanaf 10 jan 1928 aan de Turfsingel 6a welk adres is gewijzigd (doorgehaald) in 10-2a. Eind 1928 was hij alweer verhuisd. Bron: persoonskaart archief Groningen.
Succes met verdere onderzoekingen, H.J. Vollmer
Hallo,
De man op de foto voor Turfsingel 12, is mijn overgrootvader Willem Oostmeijer. Ik heb hem vergeleken met een foto die ik in bezit heb, en het is dezelfde man.Hij was inderdaad schoenmaker en was getrouwd met Aaffien Lochman. W. Oostmeijer is overleden in de C.H. Peterstraat 27a op 9.9.1931.
Zou oud bewoner W Elerie misschien een hobby gehad hebben?
zie signatuur
Grappig!