De Gezinsbode kondigt de Kladderadatsj af

Bart Tammeling zou zich in zijn graf omdraaien. In ‘zijn’ Gezinsbode staat vandaag een commentaar van Hans Berens, dat ‘Het gelijk van Marx’ heet en ook uitdraagt.

In dat commentaar noemt Berens Marx een “briljante filosoof”, die nog steeds gelijk krijgt met zijn “prima economische analyse” van het kapitalisme. Het winststreven van ondernemers, aldus Berens, “staat haaks op algemeen belang”. En al was Marx dan politiek een minder groot licht met zijn dictatuur van het proletariaat, Berens wil toch wel graag terug naar een ferme politieke sturing van de economie.

Ten tijde van Tammelings dood, in 1993, lag Marx nog te meuren op de mestvaalt der geschiedenis. De veel bewierookte filosoof Francis Fukuyama verklaarde indertijd zelfs, dat er met de val van de muur een einde aan de algehele geschiedenis kwam. Voortaan zou alleen nog maar de tucht van de markt heersen. Nu blijkt dat er wat al te weinig tucht voor de markt was, mogen we het beleven dat zelfs een huis-aan-huisblad als de Gezinsbode de grote Kladderadatsj afkondigt. Voorwaar, geen geringe rehabilitatie!

We beleven boeiende tijden. Maar al die mensen die nu opeens als een blad aan de boom omdraaien, met hun opportunistische meningen over markt em marxisme, doen me ook ergens aan denken: aan een spreeuwenvlucht rond de dronkemanstoren. Zo’n zwerm is misschien heel mooi om te zien, maar ook volkomen onberekenbaar in zijn bewegingen. Ik althans, zou er geen staat op willen maken.