Eric Hennekam en de willekeur op het Archiefforum

Gisteravond kreeg ik nog wel wat items van het Archiefforum in mijn feedreader, maar bij doorklikken zag ik vandaag deze mededeling op mijn scherm verschijnen:

“Je bent gebanned voor het gebruik van dit forum!”

Ik wil nadrukkelijk voorop stellen dat ik dat jammer vind. Ik kan natuurlijk zelf ook wel een zooi archievenfeeds in een reader proppen en een google-alert instellen op trefwoorden als archief, archieven, archivaris, archives, geschiedenis, historie et cetera, dan loopt het meeste materiaal ook heus wel binnen, maar het is mooi als iemand anders dat allemaal voor je copypaste. En het mag dan zo zijn dat je aan verreweg de meeste berichten op het Archiefforum helemaal niets hebt, maar er zitten soms ook wel heel erg leuke, nuttige dingen tussen. Parels in de bagger, als het ware. Bij gelegenheid heb ik niet nagelaten, er anderen op te wijzen.

Ik vind het dus jammer, dat ik ben uitgesloten. Maar aan de andere kant: Je hoeft toch niet alles over je kant te laten gaan?

De moeizame verhouding begon in februari van dit jaar. H. van der Meer, medewerker van RHC de Groninger Archieven, postte toen op het Archiefforum de mededeling dat alle gemeenteverslagen van de provincie Groningen via archieven.nl waren in te zien. Prachtig, natuurlijk, hoewel het mij bevreemdt dat RHC de Groninger Archieven zelf nooit officieel met deze boodschap naar buiten is gekomen.

Door een verneukeratief symbooltje echter, dat ik niet eerder had gezien op archieven.nl, kwam ik niet verder dan de omslagen van die gemeenteverslagen. Ik maakte daar op het forum een opmerking over, waarop Van der Meer me uiterst klantvriendelijk toebeet: “Je moet verder kijken dan je neus lang is”. Eric Hennekam, bij nader inzien de grote man  en moderator van het Archiefforum, wreef het nog even in door te zeggen dat het Archiefforum bestemd was voor “digitaal vaardige” mensen. Waarna ik heb gerepliceerd dat er weinig behoefte bestond “aan de neuswijze arrogantie waarmee weer eens een zéér suboptimaal programma werd verdedigd”.

Deze discussie is vervolgens vrij vlot weggehaald, alleen bleef de oorspronkelijke posting er in iets geamendeerde vorm staan. Het was net of er helemaal geen kritiek geuit was. Dat vond ik nogal ver gaan. Ik beloofde dus nog terug te komen “op de censuur”. Het antwoord van Eric Hennekam:

“Niemand verplicht u om Het Archiefforum te bezoeken of welke site dan ook. Daarnaast bepalen we als redactie wat de regels zijn op deze site en wat nog veel belangrijker: de doelstellingen. Bevalt het u hier niet: ga naar de knop PROFIEL en delete uw account.”

Uiteraard waren deze lieflijke boodschappen al even snel verdwenen als de vorige. Nog steeds staat alleen de geamendeerde posting van Van der Meer op het Archiefforum.

Ik kreeg ook een onderhands mailtje van Hennekam. Hij bleek gegriefd:

“Op MIJN website beticht u MIJ van censuur.”

Hij legde uit dat hij wel vaker, heel vaak zelfs, postings weghaalde. Dat was omwille van de leesbaarheid, moest ik begrijpen. Hij haalde vooral postings van hemzelf weg, beweerde hij:

“Ik/we doe/doen niet aan censuur en poetsen ook niets weg.”

Daarnaast betichtte hij me – nogal overdreven – van “allerlei dreigementen” op zijn site. Hij stopte “honderden onbetaalde uren” in het Archiefforum en liet zich niet “digitaal uitkafferen”…

“Daarom lijkt het me beter dat ik u schrap (ban) van mijn website totdat ik een excusses van u heb ontvangen voor dit schandelijke gedrag.”

Nou ja zeg. Ik antwoordde dat hij maar moest doen wat hij niet laten kon. Maar dat het bij fora en op weblogs gebruikelijk is dat je kritische commentaren laat staan (mits welvoegelijk, natuurlijk). En dat hij, als hij niet tegen kritiek kon, nog maar eens moest gaan nadenken of hij wel zo gekwalificeerd voor webzaken was, als hij zichzelf vond. En ik uitte nu wel een dreigement:

“In zeer brede kring zal straks duidelijk worden dat die site van je helemaal jouw eigen privéspeeltje is. En dat ze zeker geen publiek, onafhankelijk en neutraal ding is, zoals je het steeds doet voorkomen.”

Ook ried ik hem aan eens te leren spellen en een stijlhandboek te kopen. Voor een zich noemende journalist schrijft hij namelijk nogal beroerd.

Dan denk je dat de deur op slot zit, maar tot mijn verrassing kwam Hennecam zelf toch nog met een opening. Ik werd weer genadiglijk toegelaten tot het Archiefforum en zou mijn kritiek op die gedigitaliseerde gemeenteverslagen alsnog herformuleren. Helaas was de aardigheid er voor mij totaal vanaf, en ik besloot zo weinig mogelijk nog op het Archiefforum te verschijnen.

Desalniettemin kwam er een nieuwe aanvaring, eind augustus. Ik weet eerlijk gezegd niet zeker wat de aanleiding was – ook nu verwijderde Hennekam weer naar hartelust postings – maar ik denk dat die erin bestond dat Hennekam, nogal off topic voor een Archiefforum, de hoge positie van de Universiteit van Utrecht (UU) op de een of andere universitaire ranglijst meldde. Nu heb je nogal wat van die lijstjes, en de waarde ervan is maar heel betrekkelijk. Maar Hennekam, zelf in dienst bij de UU, verwijderde subiet mijn zakelijke opmerking dienaangaande en liet zijn eigen bijdrage staan. Opnieuw maakte ik daar een opmerking over en wederom deed hij mij een notificatie toekomen:

“Regelmatig halen we bij Het Archiefforum berichten van u weg omdat er geen naam onder staat. Voor ons en voor u vervelend.
Zou u in de toekomst dit wel willen doen?””

Ik heb hem bedankt voor dit “stilistische hoogstandje”. Eerlijk gezegd vond ik zijn verzoek de kinderachtigheid ten top. Want het viel heel gemakkelijk na te gaan wie er achter de nick Gelkinghe zit, werkelijk het allereerste Google-resultaat geeft de naam al prijs. Bovendien stond mijn  naam ook nog eens op mijn profielpagina bij het Archiefforum. Maar voor de lieve vrede zegde ik maar toe om voortaan mijn echte naam in de postings te gebruiken. Vooruit dan maar. Hennekam ook weer blij.

Iets anders was, dat hij met de spelregels van zijn forum schermde. Daarin bleek te staan:

“Het Archiefforum is in principe geen discussieforum.”

Ik vroeg hem waarom hij dan voor discussie vatbare tekstjes op het forum zette. Zijn antwoord:

“Ik begrijp dat Het Archiefforum u helemaal niet bevalt en zeker onze en mijn werkwijze niet.
Al vele jaren halen we alle discussiestukken na verloop van tijd weg.
Ik heb u dat al eerder laten weten. “

Wel verdikkeme, daar dichtte hij me in zijn eerste zin een mening toe die ik niet eens had! Ik schreef hem daarom terug:

“Hoe komt u erbij, meneer Hennecam, dat het Archiefforum me niet bevalt?
Waar blijkt dat uit? Heb ik me in dier voege uitgelaten?

Wat me niet bevalt is de achteloze willekeur:
– Zeggen dat het geen discussiesite is, en dan toch discussie oproepen.

Hou de site zakelijk, zou ik zeggen. Zo bent u ermee begonnen, en zo was het goed. Maar de laatste tijd sluipt er steeds meer subjectivisme in en dat ook nog eens onder het mom-aangezicht van objectiviteit. En dat bevalt me inderdaad niet.”

Een antwoord bleef uit. Ik besloot opnieuw om zo weinig mogelijk te posten op het Archiefforum. Wel bleef ik het volgen. En wat me dit najaar bijvoorbeeld opviel was dat Hennekam heel rustig anonieme klachten over instellingen doorgaf. Terwijl hij mijn allerdoorzichtigste pseudoniem niet kon pruimen. Opnieuw een staaltje van zijn volstrekte willekeur.

Maar ik hield me dus stil. Tot hij deze week voor de zoveelste keer weer triomfantelijk begon te kraaien over een pageview-record voor zijn forum en ik erop wees dat ik dit niet consistent achtte met zijn eerder geventileerde voornemen om de toegang tot ’t forum te beperken tot de echte “diepgravers” van het archiefwezen. Op die opmerking zei hij onder meer dat hij een hekel had aan de Nederlandse neiging om hoofden af te hakken die boven het maaiveld uitstaken. Met zo’n hoofd bedoelde hij uiteraard zichzelf. Ik heb geantwoord dat eigen lof nog nooit lekker heeft geroken en dat ik benieuwd was naar de statistieken als de toegang beperkt zou zijn.

Uiteraard werd dat allemaal weer weggehaald door Hennekam, in eigen persoon de trias politica en heilige drievuldigheid van het Archiefforum. Ook maakte Hennekam reageren op dit onderwerp onmogelijk. Per mail herinnerde ik hem aan een geschiedenisles:

“Zelfverheerlijking en censuur zijn de hobbies van dictators.”

Die schoen heeft Hennekam aangetrokken en dat leverde me dan opnieuw een ip-ban op. Naar het zich laat aanzien de definitieve.

Mijn particuliere lotgevallen met het Archiefforum nog even breder trekkend: het Archiefforum wekt op buitenstaanders de indruk een neutraal platform te zijn voor het Nederlandse archiefwezen. Dat is dus absoluut niet het geval. Het is het subjectieve speeltje van Eric Hennekam, die zichzelf toestaat om volstrekt willekeurig met dat speeltje om te gaan. De Nederlandse archief-instellingen doen er goed aan zich dit feit voor ogen te houden. En hun nieuwsvoorziening aan het bredere publiek niet af te laten hangen van iemand als Eric Hennekam.