Made in Groningen: de term Provo
Geplaatst op: 1 maart 2009 Hoort bij: Geschiedenis 8 reacties
Item uit een vragenrubriek in De Nieuwe Holevoet van 25 oktober 1966. Een paar kanttekeningen:
- Dat de later zo verguisde Buikhuisen als RUG-wetenschapper het woord provo uitvond, is bekend. Maar ik was vergeten dat het woord bedoeld was om de term nozem te vervangen. Voor mijn gevoel ligt er een wereld van verschil tussen provo’s en nozems: politiek tegenover a-politiek, lang haar contra vetkuif, brommer met zadel (Puch, Tomos) versus buikschuiver (Kreidler, Zündapp). In tijd plaats ik de nozems wat eerder.
- Grappig is de tegenstrijdigheid in de tekst. Provo’s heten “georganiseerde groepen”, die “geen organisatievorm” kennen, laat staan leiders. Ik denk dat de ideologische praatjes in tweede instantie voor zoete koek zijn geslikt.
- Dat de krant zomaar die adressen geeft lijkt vreemd. Maar in een krant als het Nieuwsblad van het Noorden stonden indertijd ook altijd de adressen van slachtoffers in ongevallen-berichtjes. Pas in ’68 kwam de eerste privacywet tot stand, en daarbij ging het nog voornamelijk om het met kijkers en camera’s binnendringen van de persoonlijke levenssfeer (iets wat Beatrix en Claus overkwam). Nog in 1972 verscheen er in Groningen een adresboek met achter ieder adres de naam van de hoofdbewoner. Nu is zoiets totaal ondenkbaar.
groninganus 
Ik heb me nooit gerealiseerd dat privacy pas de laatste decennia zo’n groot goed is geworden, ik weet niet beter. Ergens vraag je je af of we in de afscherming van persoonsgegevens niet te ver zijn doorgeschoten. Tegelijkertijd weet je dat met de huidige middelen een openbaar register alleen maar identiteitsfraude in de hand werkt.
Het is Buikhuisen. Er was bijna sprake van een Buikhuisen rehabilitatie las ik laatst in het Leidse studentenblad Mare, maar het is er nog niet van gekomen. Buikhuisen was zijn tijd natuurlijk ver vooruit omdat hij in het criminologisch onderzoek ook de fysiologische factoren van crimineel gedrag wilde onderzoeken. Dat onderzoek heeft hij door alle tegenwerking nooit kunnen doen. Hugo Brandt Corstius heeft daar een schandelijke rol in gespeeld.
Ik zat ook even vreemd aan te kijken tegen die volledige adressen, maar dat is bij deze dus verklaard.
Ik weet niet of Buikhuisen zijn tijd ver vooruit was. Los van de wetenschappelijke merites – waar ik niks van weet – van Buikhuisen is hij zeker niet de eerste die fysiologische kenmerken betrekt in de criminologie. Voorgangers als Lombroso (http://nl.wikipedia.org/wiki/Cesare_Lombroso) deed dat al ver voor de geboorte van Buikhuisen, en die vergelijking werd Buikhuisen juist fataal.
Ik denk ook niet dat die adressen de woonadressen van de artiesten waren (in elk geval de eerste niet), maar eerder de adressen van hun manager of platenlabel.
Het klopt dat die vergelijking met Lombroso gemaakt werd maar die was totaal onterecht. Wat Buikhuisen voor ogen stond was veel verfijnder dan Lombrosó’s onderzoek (alhoewel je alles in de tijd moet zien). Dat ‘zijn tijd ver voor uit’ situeer ik binnen de Nederlandse criminologenwereld waar toen niemand zulk soort onderzoek wilde doen en waar men aleen maar bezig was met de sociale factoren ter verklaring van crimineel gedrag. Buikhuisen kreeg veel en vaak ten onrechte scherpe kritiek met uitzondering van Schuyt die misschien terecht bepaalde kritische opmerkingen maakte ten aanzien van de methodologie die Buikhuisen wilde hanteren
@Renze,
De spelfout is verbeterd. Bedankt voor het attenderen.
Dag Harry !
Wist je dat de eigenaar van antiquariaat Snarck in Groningen ook een hele sterke provo was ?
@Barteld,
Wist ik. Hij was raadslid in Den Haag.
Zijn winkel bestaat overigens niet meer, ondanks alle publiciteit rond de zondagsopenstelling.