Haentie op een stokkie
Geplaatst op: 5 april 2009 Hoort bij: autobio, Familie 16 reacties
De foto zal (bijna) 50 jaar oud zijn. Mijn anderhalf jaar jongere broertje Bert en ik poseren met onze haenties op stokkies voor de pergola. Ik weet nog dat ik stikjaloers was omdat ik het zijne véél mooier vond dan die van mij. Ook herinner ik me, hoe sterk dat crèpe-papier afgaf in de regen.
Straks is er de optocht. Dan zingen we:
“Haentie op een stokkie
Biet ies van mien brokkie
Biet ies van mien stukkie brood
Anders giet mien haentie dood.”
Volgens een Uffelter versie van het liedje, voorkomend in een Telegraaf uit 1898, luidde de laatste regel indertijd nog: ‘Morgen is mien haentie dood’. Waarbij ik me afvraag of de haan en de Heiland uit het evangelie niet verschrikkelijk met elkaar zijn verstoethaspeld.
In 1898 werd het palmhaantje meestal dezelfde dag nog soldaat gemaakt. Witbrood was luxe. Maar ook later begon de haan een enkele keer nog wel eens incompleet aan de Palmpasen-optocht. Hier een foto van mijn jongste broers Frank en Peter, omstreeks 1970. De haan van Frank, een beste eter, is al een stukje van zijn staart kwijt:
Dit is achter het huis van mijn grootouders aan de Molenweideweg (nu Hofweg) in Havelte. Kennelijk is de haan van Peter zo zwaar dat mijn vader hem enige fotologistieke ondersteuning moet bieden. Ik denk dat het kiekje door mijn moeder gemaakt is, die had wel vaker last van parallax. Maar het mooie is dat de foto zodoende ook een stukkie van het interieur bij mijn grootouders laat zien. En dan doel ik vooral op de uit het Oldambt overgeleverde pietereulielamp en de drie huwelijksfoto’s van de kinderen, die mijn grootvader, vaag zichtbaar achter de linker ruit, trapsgewijs tegen de zijmuur ophing.
groninganus 
Ik kende deze traditie niet, totdat ik in het oosten van het land kwam te wonen. Ik heb me er nooit in verdiept, maar het lijkt me streekgebonden.
Ik kon er ook nooit afblijven van mijn haantje. Voor de optocht begon was de staart verdwenen, en vaak ook de kop. En alle rozijnen in de kettingen. Die ook. 🙂
Voor een familielid in Australië ben ik laatst op zoek geweest naar palmpasen liedjes en toen kwam ik er al achter dat er heel veel verschillende versies zijn van haantje-op-een-stokkie-liedjes. Maar wat er nou precies bij ons (in Gasselte) gezongen werd? Ik weet het echt niet meer.
@Dondersteen,
In de Liederenbank zitten maar 11 versies (waarvan 3 met geluidsopnamen).
http://www.liederenbank.nl/resultaatlijst.php?zoekveld=haantje+stokje&submit=zoek&enof=EN&zoekop=allewoordenlied&sorteer=jaar&lan=nl
Die uit Wageningen, van de uit Uffelte afkomstige Van de Zweerde, heb ik gelinkt. Dan is er nog een uit Emmen:
http://www.liederenbank.nl/sound.php?recordid=72033&lan=nl
En nog een uit Emmen, van de bekende toneelschrijfster Grada Eding-Askes:
http://www.liederenbank.nl/sound.php?recordid=71106&lan=nl
Wij maakten op kleuterschool de Klimroos in groningen ook een palmpasentak met haantje erop. In optocht brachten wij onze takken naar het kinderziekenhuis in Haren. Een hele expeditie vanuit de binnenstad van Groningen met de stadsbus.
Hahaha, wat een schitterende foto, die bovenste. Wat was jij een ernstig jochie met je haentie op een stokkie, Harry of vergis ik mij nu enorm? 🙂
Mag ik de foto van je stelen voor album-amicorum. Ik zag ze gisteren ook lopen, maar geen camera bij me.
@Max,
Is goed.
Deze traditie is mij helemaal vreemd, ik ben nooit verder gekomen dan het paasvuur.
@Wieneke,
Ik voelde me niet senang, toen die foto genomen werd. Dat is alles.
Mooi Harry, die oude foto’s.
En de traditie kennen we hier in de kop van Overiessel ook. Ach het ligt ook zo dicht bij Havelte en Uffelte.
Leuke log, en vooral de zwart-wit foto is prachtig. Tenminste dat geeft voor mij die tijd goed weer.
Dank voor de linkjes, ik stuurde ze door naar nicht Jantientje in Australië! 🙂
In het noordoosten van de provincie Groningen kennen we de stoetboom.
De palmpaas met broodhaantje was ook ooit een gewoonte in Amsterdam (1953) en Haarlem (1958):
Ook Havelte zingt/zong Morg’n is mien haantie dood! De stok had een kruis, pa Kassies was er elk jaar weer druk mee en ma Kassies met het rijgen van de eitjes en de rozijnen. Rijgeitjes zie ik nooit meer……??
Meen dat ik ze wel bij de Poïesz-supermarkt hier heb zien liggen, maar heb de substantie (niet te hard, niet te zacht) uiteraard niet gecontroleerd.