‘De wereld lijkt nu zo onwaarschijnlijk ver’
Geplaatst op: 30 december 2009 Hoort bij: Drenthe vrogger 5 reacties
’s Avonds zit boer Oostendijk bij het geurend houtvuur; dan gaan de handen bij ’t vuur en de voeten op de stookplaat. Geen comfort. Een gemis? Oostendijk vindt van niet!
“De Drentse bodem is schraal; hij schenkt de boeren slechts een krap bestaan. De opbrengst van het stukje grond en de enkele beesten verschaft hun noch een breed comfort, noch een rijk maal. Velen moeten het stellen zonder het gemak van waterleiding en electriciteit.
We waren die avond bij boer Oostendijk, een eenzame, die zonder vrouw of familie leeft op zijn kleine erf. Met moeite hebben we zijn deur kunnen vinden. Buiten joeg de storm en de regen. Maar binnen wachtte ons warmte en behaaglijkheid.
De boer, met zijn doorwerkte handen boven de knapperende, geurende houtblokken, de kousevoeten op de stookplaat… Een weldadige rust is hier; de wereld lijkt nu zo onwaarschijnlijk ver. Nu en dan klinkt in het achterhuis het gestommel van een koe; buiten raast onverminderd de woedende storm…
Het vuur, het schemerig licht van de petroleumlamp, en het zachte zingen van de waterketel maken ons stil en vertrouwelijk. We praten wat met elkaar, of eigenlijk …. zonder dat we ’t beseffen …. raten we meer nog met ons zelf… Over vroeger en over nu.
“Wat is er veranderd?!” zegt de boer kalm.
Hij heeft gelijk om het zo te stellen. Wij kunnen ons niet meer voorstellen een huis zonder vloerkleed, zonder uitgebreid meubilair, zonder electrisch comfort, zonder radio, stofzuiger en straks televisie… Toch kan Oostendijk buiten dit alles.
Wat is er veranderd? De wereld, de mensheid, die jaagt naar de nieuwwste uitkomsten der techniek. Is zij er beter en gelukkiger door?
Boer Oostendijk zal u glimlachend aanstaren bij deze vraag en slechts wijzen op de grote koppen in de krant.”
In december 1951 zond het blad De Spiegel zijn verslaggever v. C. naar mijn geboortedorp Havelte voor een sfeerreportage over oudere boeren. Bovenstaande citaten maken deel uit van deze reportage. Hoewel mijn vader de boekhouding deed voor veel kleine boeren in de omgeving, komt de familienaam Oostendijk mij absoluut niet bekend voor. Ook zit de naam niet in de Familienamendatabank. Ik neem dus maar aan dat de verslaggever de naam verkeerd verstond.
groninganus 
Dit verhaal past eigenlijk wel mooi bij de kersttoespraak van Beatrix: zouden we nog zonder het moderne comfort c.q. de moderne communicatiemiddelen WILLEN? Zonder kunnen is iets anders, dat zou gewenning vergen.
Feit lijkt mij, dat communicatie nu veel democratischer is geworden, omdat we niet meer afhankelijk zijn van enkele monopolisten, en zelf ook iets wereldkundig kunnen maken. Voor wie het horen/zien/lezen wil…
Ik kan me voorstellen dat de auteur het verhaal heeft samengesteld uit een paar gesprekken en de namen heeft gehusseld, of dat de betreffende boer zijn naam niet gepubliceerd wou hebben.
@Niklas,
Dat laatste heb ik overwogen, maar verworpen. Ten eerste zou er dan een zinnetje aan het eind staan dat de naam gefingeerd is. Ten tweede was het nog niet zo in de mode om anonimiteit te eisen. Je moet je – ten derde – ook de verhoudingen van die tijd erbij voorstellen. Zo vaak gebeurde het niet dat zo’n schrijfmeneer uit het westen een reportage kwam maken, die boertjes keken daar waarschijnlijk wel enigszins tegen op en ze hadden na een rondvraag van meneer in het dorp zichzelf waarschijnlijk aangemeld.
Ha heerlijk, romantische armoede. De mensen waren vroeger toch veel gelukkiger hè. Na afloop van het verhaal natuurlijk wel weer met de auto naar huis, lekker bij de centrale verwarming. 😉
Of het nu een bestaande naam is of niet, het is zeker een mooie sfeertekening.
Ik wens je een feestelijke edoch rustige jaarwisseling!
Wat een mooie ‘haal’ dat is nog eens smeedwerk. Ik heb me even heerlijk aan dit vuur gewarmd. Het geluk blijft in kleine dingen zitten.
Ik wens je een rustig maar reuze gezellig Oud en Nieuw! Proost!