Een angst die bewaarheid werd

Stad en Lande was tegen de vorming van de eenheidsstaat, zo blijkt ook uit een brief van Jacob van Geuns de dato 10 december 1796:

“De zoo zeer met overhaasting naderhand gedecreteerde absolute eenheid, zoo wel nae buiten als omtrent het bestuur van binnen, staat hier veelen zeer slegt aan. Men vreest dat, zoo het binnenlands bestuur onder volkstrekte eenheid gebragt wordt, dat dan de afgelegene deelen van Den Haag, waar tog het Hooftbestuur zal blijven, zullen verwaarloost worden. Of dat de belangens van Holland zullen voorgetrokken worden ten koste van de anderen. (…)

De Ineensmelting van de provinciaale schulden vindt hier geene verdeedigers, men is er hier over het algemeen genoomen bang voor, en egter vreest men, dat het zoo wel als de volstrekte eenheid zal doorgaan. Wij verliezen er dan vast bij, als meer schulden krijgende dan wij thans hebben, en mooglijk dat dan ook de stads & provincie aanzienlijke goederen weg gaan…”

De eenheidsstaat zou er toch komen, onder druk van de Fransen en na een putsch van unitarissen in januari 1798. Via een gruwelijk gemanipuleerd referendum verkregen zij de goedkeuring van het volk.

Wat betreft het weggaan van de aanzienlijke goederen uit Stad & Lande hoeven we intussen alleen maar te denken aan de aardgas-opbrengsten, waarvan onze provincie nog niet eens een procentje krijgt, terwijl ze in in Europees verband wel doorgaat voor een van de rijkste regio. Dat scheelt ons een smak subsidie, die nu natuurlijk deels naar de Hollandse Rupsjes Nooitgenoeg gaat, vandaar dat er totaal niets gebeurt aan deze onrechtvaardige constellatie.

Het is goed om dit even te bedenken voor we straks een nog extremer Randstad-kabinet krijgen.