‘Dieu betaikent God int Fraans’
Geplaatst op: 7 april 2010 Hoort bij: Familie 2 reactiesHet is deze zomer tien jaar geleden, Bij Hotel Leeuwerik tegenover het station in Nieuweschans huurde ik een fiets, en reed daarmee via een omweg door de polders naar Finsterwolde. Daar bekeek ik het vervallen kerkhof met zijn protserige, maar treurig inzakkende en met onkruid begroeide boerengraven.
Intussen diende zich honger aan en daarom dook ik de kroeg naast de kerk in. De caféhouder en een oudere man zaten er aan de stamtafel. Terwijl de eerste mijn tosti achter in de keuken klaarmaakte, raakte ik aan de praat met de ouwe. Hij was ambtenaar op het gemeentehuiis van Finsterwolde geweest, bleek Tuin te heten en was verre familie van me. Zijn grootvader was de broer van mijn overgrootmoeder (zie ook).
Over mijn overgrootmoeder vertelde hij dat ze slaapwandelde, iets wat ik ook wel eens van een oudtante gehoord had. Ook wist hij dat ze een stopwoordje had, dat ze soms iets te vaak achter elkaar in de mond nam: “Edjeu – edjeu – edjeu”. Haar neef, Jan Tuin, later burgemeester van Groningen, verveelde dat een keer ernstig en hij kapittelde haar: “Zit toch nait zo te vluik’n Antje Toen”. Nu was zij na een ziekte met allerlei visioenen nogal een gelovige ziel, en verontwaardigd antwoordde ze dan ook: “Ik zit nait te vluik’n!” “Joawel heur”, sprak de latere burgemeester, “want dieu betaikent God int Fraans”.
Harm Tuin, de grootvader van mijn zegsman, dus de broer van mijn overgrootmoeder en vader van de latere burgemeester, was ook een mooie figuur. Domela Nieuwenhuis logeerde wel bij hem, als die een spreekbeurt in Finsterwolde kwam houden. Dat gebeurde regelmatig. Daarom gaf Domela zijn gesigneerde portret aan hem ten geschenke en dat konterfeitsel heeft nog tot Harms dood bij Harm boven de kachel gehangen. Want ondanks zijn prominente sociaal-democratische zonen, bleef Harm het anarchisme trouw.
Evenals de blauwe knoop. Alleen bij de Spaanse griep in 1918, 1919 dronk Harm eens een halve liter jenever achter elkaar op. Dat gold namelijk als een paardemiddel tegen die venijnige influenza.
groninganus 
@Gelkinghe, prachtverhaal!
En weet je zeker dat Geert een zuivere geheelonthouder was? Als een geheelonthouder een half liter jenever naar binnen klokte, dan lijkt me dat hij er zeer beroerd aan toe was….
Anarchisme en geheelonthouderschap worden vaak als één verondersteld. De praktijk (in Oost-Groningen 😉 was vaak wat anders.
Bijvoorbeeld Willem Luttje, een van de anarchistenleiders uit die tijd, ‘spijde der ook nait in’. En zo waren er meer.
Leuk, zo’n ontmoeting. Ik zou willen dat dat mij ooit eens gebeurde, stukkie fietsen en dan in een café een familielid ontdekken dat fraaie verhalen over gemeenschappelijke voorouders vertelt. Maar ik heb hier geen worteltjes. Als ik jouw verhalen lees dan dringt een gevoel van gemis daarvan zich wel eens op.