Lekker voor een persoon is ouder dan je denkt

In een verhoor uit 1729 probeert de stad-Groninger advocaat-fiscaal (aanklager) uit te vogelen of een getrouwde vrouw een verhouding had met haar kostganger. Die vrouw ontkent. Over haar kostganger zegt ze:

“weet niet of die man soo lekker is”.

Ook omdat de notities van de fiscaal niet altijd even leesbaar zijn, heb ik die zin indertijd een paar keer overgelezen. Ik twijfelde: stond er nou echt lekker? Die term kwam namelijk zo modern over. Maar het was echt zo, er stond inderdaad lekker. Het WNT bevestigde bovendien dat die term al heel lang het synoniem is voor aangenaam, en in die hoedanigheid niet alleen gebruikt werd voor voedsel, maar ook voor personen.

Ik moest aan dat twijfelgevalletje denken toen ik net in deel 3 van Onder de Groene Linde een paar versies tegenkwam van het lied ‘Er waren eens twee zoeteliefjes‘. Dat lied dateert van begin negentiende eeuw en de eerste variant bevat deze regels:

“En ik heb een man die zo lief en zo lekker is
En ik heb een man die mij zo teer bemint…”

Ook hier dus dat modern lijkende gebruik van lekker voor een persoon.

Overigens kan men de geluidsopnamen van de liederen in de drie bundels Onder de Groene Linde – die kersvers in de DBNL opgenomen zijn – uiteraard vinden in de Nederlandse Liederenbank. Van het vooral in Drenthe overgeleverde ‘Twee zoetelieffies’ zijn dat er zelfs enige tientallen. Mijn indruk is dat het lied vaak wat te snel gezongen werd, wat de dramatische thematiek niet ten goede kwam. Dit vond ik de drie mooiste opnamen:

• Jantje Haandrikman, Exloo (1970)
• Jan en Janna Profijt, Braamberg (1968)
• Albert Schotelbank, Zuidwolde (1971)