Norden en Greetsiel
Geplaatst op: 31 mei 2011 Hoort bij: Het Noorden 16 reactiesHet personeelsuitstapje ging naar Norden en Greetsiel in Oost-Friesland.
In Norden bezochten we een theemuseum, een van de maar liefst vier in Oost-Friesland. Ze hadden er een aardige collectie porselein, met onder meer dit art deco-serviesje:
Een thee-tractaat van omstreeks 1700, dat je hier kunt lezen:
En deze olifant:
Weer buiten, gezicht op dit renaissance-torentje:
Stadshuis uit de zestiende eeuw. Let op de smalle ramen, zulke heb je ook veel in Groningen gehad:
Bovenlicht met een lantaarn in het snijraam:
Monument voor de meer dan 400 Norder gevallenen in de Eerste Wereldoorlog:
Greetsiel: de tweelingmolen. Molens in Oost-Friesland dragen allemaal een lief klein baby-molentje achterop hun kap, waarom is mij vooralsnog een raadsel:
De oude sluiskolk van Greetsiel:
Met op de boog van de zijl deze wat primitieve gevelsteen uit 1798, toen de Oost-Friezen goed boerden omdat onze Bataafse Republiek in oorlog verkeerde met Engeland:
Toren met zeepaard als windvaan, kerk met scheepje als windvaan en rechts het Hoge Huis, waar we prima hebben gegeten:
Het noordwestelijke havenfront:
Ik vond het er druk voor een maandag, maar de Greetsielster middenstand scheen te klagen.
Klokgeveltje met wapens (1799):
Een eindje verderop deze gevelsteen met de wapens van het echtpaar Tobias Wilhelm Damme en Elke Ubben uit het jaar 1741:
Poort met versleten leeuwekop en rozelaar:
Bij de haven op een staak – een garnaal genaamd Greetje:
Een viskotter stond op het punt van uitvaren:
De zeemeermin of de boeg:
Netten en kettingzooi op de kade:
Rode haan met uitzicht over de haven:
Aardig achterafstraatje:
Tis hier aaltied theetied:
Uithangbord van een bakkerij. Bij ons zou dit pand ‘In de vergulde Krakeling’ hebben geheten:
Uithangbord met bekotterd havenzicht van ene Hinnerk (= Hendrik):
groninganus 
Foei Harry, je schreef: “Greetsiel: de tweelingmolen. Molens in Oost-Friesland dragen allemaal een lief klein baby-molentje achterop hun kap, waarom is mij vooralsnog een raadsel”
Dat ‘baby-molentje’ is een windroos waarmee de kap en daarmee de wieken van de molen automatisch op de wind wordt gezet. Dus net zoals het gebeurt bij de moderne windturbines, alleen zit daar een sensor in die registreert wanneer de wind van richting verandert en vervolgens een motor opstart die de gondel met de wieken naar de nieuwe windrichting verplaatst.
De windroos op de oude molens is dus ook een soort sensor en reageert ook op elke windverandering. En wel door te gaan draaien en daarmee via mechanische overbrenging de kap van de molen te verplaatsen. Uiterst ingenieus en reeds in de 19e eeuw uitgevonden en toegepast.
In Noord-Duitsland zie je veel molens ermee uitgerust in Nederland is het geen succes geworden.
Dat zijn engelse buitenkruiers, zie http://ow.ly/56wbr en http://ow.ly/56wbN
Ik zal je niet vervelen met nog meer informatie, maar je kunt een aardige en geillustreerde aanvulling over het ‘baby-molentje’ vinden op:
http://nl.wikipedia.org/wiki/Kruien_(windmolen)
“engelse buitenkruiers” schrijft Caro.
Nee, dat zijn het niet en het heeft ook niets met die baby-molentjes te maken.
De beide molens te Greetsiel hebben een rollenbaan waarover de kap kruit (rond draait) en dat heet Engels kruiwerk.
Een dergelijk kruiwerk komt ook voor bij vele molens zonder een windroos, bijvoorbeeld bij de molen Eva te Usquert.
Naast Engels kruiwerk heb je o.a. ook voeghouten kruiwerk en neuten kruiwerk.
Zie wikipedia voor al deze termen.
Dag Harry,
Een foto van het geboortehuis van Ubbo Emmius had ik hier ook verwacht. Is dit wel bekend?
@Bob, Caro,
Dank voor de bijzonderheden!
@Dick,
Ik heb het huis gezien en ook de gedenksteen, maar ik vond die niet echt bijzonder.
Ziet er allemaal goed uit daar. *maakt notitie om er zelf eens naar toe te gaan*
Tijdens een stage – jaaaaaren geleden ;~) – ontdekte ik dat uitsluitend en altijd thee werd gedronken in Ostfriesland, dat had ik in die streek helemaal niet verwacht. Ik kreeg als stageherinnering ook twee theekopjes cadeau.
Thee met een klontje en een wolkje melk wat langs de rand van het kopje wordt gegoten.Het is een ritueel.Het stamt uit de tijd dat de eerste thee door de V.O.C. werd aangevoerd uit Indie.
Aanvullend over de molen: Van dit soort is er slechts één in Nederland. In Nijeveen bij Meppel. En die komt ook uit Duitsland.. Zie http://nl.wikipedia.org/wiki/De_Sterrenberg .
Mooie foto’s, trouwens, als altijd.
Groet,
Het zijn die kleine dingen die het doen, prachtig Harry!
Inderdaad Jan, de molen met de zelfkruiing, dus met de babymolen, te Nijeveen komt uit Duitsland en wel uit Weener, vanwaar hij in 1976 is verplaatst.
http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=20
Maar hij is niet de enige. In Wedderveer (Oost-Groningen) staat er namelijk nog eentje. Dit is een in 1938 gebouwde houtzaagmolen, geplaatst op een schuur.
http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=379
Na het lezen van dit stukje direct ’s rondgeneust op internet naar fietsroutes daar. Bestemming zomervakantie waarschijnlijk bekend. Dank daarvoor!
@Bob,
Er zijn inderdaad vrij veel vrijliggende fietspaden, maar ook smalle wegen. Situatie lijkt we4l wat op Groningen, qua landschap vooral op het Westerkwartier.
Zo, dat was een leerzaam “schoolreisje” met na colleges.;-) Maar mooie foto’s in ieder geval.
Je hebt daar weer prachtige details gezin en vastgelegd.