Café van Lunzen, Havelte

Deze ontbrak in mijn verzameling Havelter horeca. En dat terwijl ik hier op mijn vierde eens aan dat terrastafeltje aan de rechter kant zat. Mijn vader tracteerde me op ranja, terwijl hij iets besprak met meneer Van Lunzen, zijn klant. Beide waren vrolijk, het was een mooie voorjaarsdag, met misschien iets teveel wind. Mijn broertje Bert was er niet bij. De bont gekleurde vlaggen wapperden er lustig op los. Op die vlaggen en de parasols stond: ‘ Hero Perl, vloeibaar fruit ‘.

Het café ging begin jaren zestig dicht. Eind jaren zestig, op mijn veertiende, vijftiende, woonde er een vriend van me in het gebouw, de kleinzoon van meneer Van Lunzen. Diens vader, de schoonzoon van meneer Van Lunzen, was sergeant in de legerplaats even verderop. Mijn vriend kon veel beter voetballen dan ik, veel beter schaatsen en veel beter meisjes versieren, maar zwijmelde tot mijn afgrijzen weg bij Du, hoewel hij Paranoid toch ook super vond. Hij ging in Steenwijk naar school, ik in Meppel. In Steenwijk was hij bevriend met een wat oudere Indische jongen, waar ik ook wel eens thuis geweest ben. Die jongen zijn vader was een hoge ome: majoor. Die jongen trok een kastdeur en daar hing een uzi. Zoiets maakte wel indruk.

Om op Café van Lunzen terug te komen, tot mijn grote verrassing staat het gebouw op de provinciale monumentenlijst van Drenthe. Het wordt van belang geacht om de kwaliteit van het ontwerp in de relatie met zijn omgeving, en als gaaf voorbeeld van wederopbouw-architectuur, in het bijzonder voor horeca.

Op de net gelinkte pagina over het pand staat een uitgebreid stuk over de voorgeschiedenis, waar ik als jongen nauwelijks benul van had. Eerder stond op deze plek een boerderij-café, met een veranda ertegenaan, waar meneer Van Lunzens ouders vanaf begin 20e eeuw de uitbaters van waren. Er bevond zich toen nog een heel dorp omheen: Darp, de kern van het oude Westerhesselte. Het boerderij-café moest net als de rest van  dit dorp in 1944 wijken voor een Duits vliegveld. Terwijl het oude Darp na de oorlog niet mocht herrijzen, was Van Lunzen zo eigenwijs om een Duitse barak op zijn grond neer te zetten, eerst een exemplaar van de luchtafweer (FLAK), en later een exemplaar waarin een bunkerbouwer zijn personeel in had ondergebracht. Het stuk rept in beide gevallen van “keet”, en inderdaad kan je Café van Lunzen in de eerste na-oorlogse jaren het beste nog vergelijken met een hedendaagse zuipkeet, qua verschijning..

Door de komst van de legerplaats, even verderop,  begon meneer Van Lunzen goed te boeren. Eind 1952 besloot hij tot nieuwbouw, in de anderhalf jaar daarna maakte de Duitse barak plaats voor het ontwerp van Piet de Groot, tevens de gemeentearchitect van Havelte. Het gebouw (zie het suikerzakje) doet met zijn grote en hoge raampartijen, die veel licht toelieten, sterk denken aan scholen uit die periode, maar door zijn hoog oplopende lessenaarsdak ook wel aan benzinestations van toen. Door het stuk herinner ik me nu weer dat het terras inderdaad een halve meter boven het gazon lag, en dat het muurtje dat de terrasgrond tegenhield bestond uit veldkeien.

Volgens het stuk sloot Café van Lunzen in 1962 zijn deuren. Het noemt geen oorzaak of reden, maar ik heb zo’n vermoeden dat de concurrentie van de militaire tehuizen het café de das om heeft gedaan. Meneer Van Lunzen werd kantonnier. Ik denk dat hij net iets te vroeg zijn horeca-handdoek in de ring gooide, De loongolf kwam eraan. Hero zou het als merk nog goed doen.