Groningse dienstbode bestal prinses-regentes

In oktober 1727 komt uit dat Freerkje Pabes, afkomstig uit de buurt van Nienoord in Stad & Lande, niet alleen haar werkgeefster heeft bestolen, maar ook haar collegaatjes. Het gaat om servetten, kleding, een gouden ring van een collega en (waarschijnlijk) divers zilverwerk uit de eetkamer van mevrouw. Freerkje was wel erg dom bezig, want haar werkgeefster is beslist niet zo maar iemand, maar prinses Maaike Meu, die als regentes de stadhouderlijke waardigheden in Friesland, Groningen en Drenthe waarneemt voor haar zestienjarige zoon Willem IV. De prinses resideert afwisselend in Leeuwarden, Groningen en Soestdijk, en bezit bij die laatste residentie ook de ambachtsheerlijkheid Baarn. Uit de gevangenis van die jurisdictie weet Freerkje, die zowel in Leeuwarden als in Soestdijk toesloeg, te ontsnappen.  Prompt zet de prinses een prijs op haar hoofd van 100 gulden, zo’n tweederde jaarloon voor heel veel mensen. In de Amsterdamse Courant laat de prinses deze bekendmaking zetten met het signalement van Freerkje en een omschrijving van het vermiste zilverwerk:

Also eene Freerkjen Pabes, geboortig uyt de Provintie van Groningen, omtrent de Heerlykheyd van Nieuwen Oort, oud omtrent 24 jaren, lang van postuur, blaeuwe oogen bruyne wynbrauwen, bruyn hair, lang en volslagen van tronie, een lange neus, gekleed op zyn Vries-boers, te weten, krage mouwe met drie plootjes op de armen, een Iarsje met een roode onderrok, coleurde koussen, een zilver ooryzer, met een so genaemt Duyts kant mutse op ’t hooft en een blauwe wolle schorteldoek, zig niet ontzien heeft, niet alleen van haer Hooght. Mevr. de Furstinne Douarière van Oranje en Nassau, Servetten, maer ook van verscheyde van hare Cameraden, so tot Leeuwaerden als op Soesdyk, volgens eygene bekentenisse, verscheyde kledingen te steelen, als ook een gouden Ring, en verscheyde andere effecten, en dat deezen Freerkjen Pabes, door ’t Geregt van Baaren in hegtenisse genomen zyndt, zig met de vlugt daer uyt heeft weten te salveren op den 22 October 1727 en dat er op verscheyde tyden aen ’t Hof van hoogstged. haer Hooght., so tot Leeuwaerden als op Soesdyk, zederd eenige maenden herwaerds is weggeraekt het volgende Zilverwerk, tot Leeuwaerden, den 3 July 1727 ’s avonds, een Tafelbord weegt 37 loot, den 13 dito ’s avonds, twee Saladieren weegt het stuk 32 loot, op Soesdyk, den 10 october ’s middags, een Saladiere à 23 en 1 quart loot, den 11 dito ’s avonds, een Tafelbord à 37 loot, den 19 dito ’s middags, een kleyne Schotel a 48 loot, alles getekent met het wapen van Orange en Nassau van boven , en van onder staet het merk van den Zilversmit met de letters J. E. M. en een Leeuw met een Oyevaer, en nog op de schote! van agter getekent 11 en 1 quart duym, ’t welk zy Freerkjen Pabes na alle aparentie ook zal hebben ontvreemt; so werd by dezen, aen den geenen die haer weet aen te brengen dat ze in handen van de Justitie, ’t zy waer ’t wil, geraekt, belooft een premie van 100 Caroli gulden, en des begerende zal zyn of haer naem gesecreteert werden; en so iemand eenig van ‘t gestolen Zilver weet aen te brengen, so zal hy ook na proportie van de waerde beloont werden.

Bron: Amsterdamse Courant 4 november 1727.