Bijzonder gestorven te Wierum en Dorkwerd
Geplaatst op: 27 november 2012 Hoort bij: Geschiedenis 6 reactiesBij het doornemen van het kerkboek van de gecombineerde gemeente Wierum en Dorkwerd zag ik enkele bijzondere sterfgevallen voorbijkomen:
29 april 1702
Den 29 dito is Derkje, een dochtertje van Peter Hendriks en Mar[tje] Geerts te Dorquert, door een opstaande bette dootgeslagen.
Ik weet niet goed wat ik me hierbij moet voorstellen. Bette zal wel geen kwaad wijf zijn. Hou het er maar op dat er een bat (ofwel een bruggetje) omhoogstond, die onverhoeds op het hoofd van het arme wicht neerdaalde. Haar ouders woonden bij de kerk van Dorkwerd. In 1703 lieten ze opnieuw een dochtertje Derkje dopen. In 1705 overleed de vader, die ouderling van de gemeente bleek te zijn. Postuum kwam er nog een dochter. De weduwe hertrouwde, bleef met haar nieuwe man op dezelfde plek wonen, waar ze nog meerdere kinderen kregen.
17 mei 1707
Den 17 May is in Groningen gestorven Marthen Eylards vryster, twee maanden over eenendertig jaaren oud, van kinds op sonder verstand en spraak geweest, als ook verswakt in haare leeden, en van onse Diaconye te Wierum in de Stad bovengemeld onderhouwden, legt op onse kerkhov begraven.
Deze doofstomme en naar het zich laat aanzien ook verder meervoudig gehandicapte vrouw, die in Groningen verzorgd werd, was mogelijk de zuster van Klaas Eylards in de Grouwelerye.
16 juni 1710
Den 16 Junij is mijn veel waarde en seer lieve Huysvrouw Margareta Molenkamp, anders Ysbrands, gestorven.
Ds. IJsbrands kweet zich van de droeve plicht, melding te maken van het overlijden van zijn echtgenote.
5 – 14 februari 1712
Den 5 van sprockelmaand is volgens bericht op Den Ham in de pockens overleden Roelefke Reynders, een bedaagde vryster, te Wierum boorachtigh, ende hier te Wierum begraven.
Den 9 dito is overleden in de kinder Pockens Egbert Jacobs, booragtigh van Garlsweer, een echt-man, dog van sijn vrouw gescheyden, en is hier te Wierum begraven.
De 14 van sprockelmaand is te Wierum in de kinderpockens gestorven Grietje, een dochter van wijlen Timon Jans ende Corneliske Rijkels ehelieden, in haar leven woonachtigh te Dorquert, en is te Dorquert begraven.
Kenneljk heerste er een pokkenepidemie in 1712. Dat jaar heerste de ziekte ook in Italië en Boston en tevens bij Kaap de Goede Hoop, waar vooral de Hottentotten het slachtoffer werden.
15 september 1720
Den 15 dito is Harmtjen Hoving, huysvrouw van Evert Oostenrijk, in haar eygen huys op sondagh onder de predicatie groulijk en vreedlijk vermoort.
groninganus 
Had ze maar ter kerke moeten gaan, die Harmtjen!
Klinkt aannemelijk ja, van die ‘opstaande bette’. Dat zijn van die dingen waar je uren naar kunt turen van wat zouden ze daar nu mee bedoeld hebben…
Gecombineerde gemeente? Oh dan moet Wierum dus een kerk hebben gehad. Nooit bewust van geweest, zou je immers niet denken van het huidige gat met letterlijk een handvol huizen. Maar het huidige Wierumerschouw was toen ook nog Wierum, dat scheelt een slokje op een borreltje. De kerk is in 1829 afgebroken, de pastorie later. Wierum werd toen kerkelijk uiteen gereten. ‘Wierum ten oosten van het Reitdiep’ zoals het in de Volkstelling van 1840 heette, ging kerkelijk naar Adorp, ‘Wierum ten westen van het Reitdiep’, dat blijkbaar later pas Wierumerschouw ging heten, ging kerkelijk naar Dorkwerd.
Dag Harry, Is ‘vreedlijk’ een vertyping van ‘vreeslijk’? (Ik hoopte ooit eens vredig in te slapen, maar begon nu toch daaraan te twijfelen…)
Nee hoor, het staat er, kijk maar: http://www.allegroningers.nl/index2.php?task=bladeren&id=2108811&entiteit=akte&option=com_genealogie&Itemid=54
Dank, geruststellend. Zie nu ook dat WNT ‘wreedelijk’ geeft voor ‘vreedlijk’.
Wat is dat mooi duidelijk geschreven in het kerkboek. Dat is soms is heel anders. Wat schreven ze vroeger alles op, terwijl dat nu niet meer gebeurt. Maar wel fijn dat ze dat deden, zo kunnen wij nu lezen wat er is gebeurt en met wie.