Cerevisia Groningae (kluun)
Geplaatst op: 28 april 2014 Hoort bij: Stad toen 10 reacties“Daar is weinig over het bierbrouwen in het Nederduitsch geschreeven. Dog zeekere Doctor Martin Schokius te Groningen heeft eertijds een klein tractaat in ’t latijn: de Cerevisia Groningae – of van het Groninger Bier, dat hedendaags gewoonlijk Kluin genaamt word – in ’t ligt gegeeven, waarin hij tragt aan te toonen, dat de deugd en duurzaamheid des biers, dat in ’s voorjaar gebrouwen word, hooftzaakelijk afhangt van de leevensgeesten die het water en andere natuurlijke dingen dan weder zouden verkrijgen…”
Aldus het Woordenboek van Chomel (1778, de tweede druk) in het lemma over bier. Heb even gezocht naar het werkje van de geleerde Schokius, beter bekend onder zijn moersnaam Schoock. De universiteitsbibliotheek in Groningen bezit het helaas niet, hoewel Schoock hier hoogleraar was. Het tractaatje lijkt zelfs geheel en al te ontbreken in Nederlandse collecties, misschien ook omdat Schoock, hoewel een erkend turfdeskundige, later als filosoof en universeel geleerde niet helemaal meer voor vol werd aangezien. Voorlopig vond ik alleen in Philadelphia een exemplaar. Het stamt uit 1661.
Eens kijken hoeveel een copie me kost. Daarna een bierliefhebber opsnorren die het latijn machtig is en het boekske wil vertalen. Ben vooral benieuwd, of er een kluinrecept in staat.
groninganus 
In Göttingen is ook een exemplaar, signatuur: 8 H HANN III, 5834 (2). Misschien goedkoper.
De titel is Liber de cerevisia, quo omnia ad illam pertinentia plenissime discutiuntur. Groningae is als ik het goed begrijp slechts de plaats waar het boekje verschenen is.
Dag Harry, Ook dichter bij huis is het boekje in te zien: Mecklenburgische Landesbibliothek Schwerin en Sächsische Landesbibliothek. Hoe dan ook, bij tegenwind op de fiets lastig te doen. Als convoluut zag ik het ook op een veilingsite. 3500 euro (niet echt happy hour)
Beide heren worden bedankt voor hun voortreffelijke tips, waarmee ik mijn voordeel ga doen!
Het lijkt me dat er toch wel meer exemplaren in publieke collecties moeten zijn, wellicht in een convuluut? Richard Unger heeft het boek ook ingezien voor zijn A History of Brewing in Holland, 900-1900 (2001). Volgens hem was het de twaalfde druk. ‘Only some 30 of the 400 pages were actually devoted to making beer. The rest of the book was taken up with citations of every classical author’
Het is zelfs in de UB Leiden! Leeszaal Bijzondere Collecties, plaatsingscode 520 G 20. Die digitale OPAC catalogi bevatten niet altijd alles. Dit vind je via de zog. ‘Oude Catalogus’, en ja, toch ook via het internet.
Vreemd, ik heb de Short Title Catalogue nagekeken en daar kwam het boekje niet bij tevoorschijn.
Bij mij ook niet via Worldcat. Maar het blijft jammer dat de UB in Groningen het niet heeft.
Hier online te lezen, veel plezier:
https://opacplus.bsb-muenchen.de/metaopac/singleHit.do?methodToCall=showHit&curPos=40&identifier=100_SOLR_SERVER_1217196688
“Deze sessie is niet meer geldig”.
Uiteraard vind ik de weg wel, dus bedankt!