Moedertaal, dat ligt soms gecompliceerder
Geplaatst op: 21 februari 2015 Hoort bij: autobio, Familie, Taal 8 reacties
Naar aanleiding van de ‘Dag van de moedertaal‘.
Het zal inderdaad zo zijn dat velen hun eerste verbale taal hebben opgedaan van hun moeder. Vader was destijds altijd aan het werk of sowieso niet zo spraakzaam, de eerste woorden moesten van moeders komen.
Die moeder van mij spreekt Zuidwest-Drents, maar niet van huis uit. Ze is geboren en tot haar negende woonachtig geweest in Zuidhorn. Je bent dan geneigd te denken dat ze in haar eerste levensjaren de Westerkwartierster variant van het Gronings sprak. En dat was misschien ook wel zo in haar schooltijd, maar haar moeder was op haar beurt Fries en pas op haar twaalfde naar de Dijkstreek in het Westerkwartier verhuisd, zodat je in beginsel een flinke Friese influx niet mag uitsluiten.
Mijn grootmoeder praatte ook later nog Fries met haar zusters. Ik heb er mijn moeder wel eens naar gevraagd, maar het enige woord dat ze zich wist te herinneren was tuutsje voor kus. Die oma overleed toen ik zeven was, maar ze lag erg goed bij mij en van geliefde mensen neem je meer aan dan van mensen die je niet mag. In elk geval vind ik de zangerigheid van het Fries, of de onderliggende melodie zoals die klinkt als Friezen Nederlands spreken, nog steeds erg mooi.
Toen ik een jaar of veertien was, liet de leraar Nederlands ons eens een dialectproef doen. Hij vond mijn Drents nergens op lijken. Terwijl we thuis en op de lagere school toch Drents spraken, meende ik. Ik was dan ook behoorlijk in mijn wiek geschoten van zijn diskwalificatie. Maar er achteraf op terugkijkend, vermoed ik dat de man toch wel een beetje gelijk had. Het concept moedertaal is in mijn geval gewoon een wat meer gecompliceerde aangelegenheid.
groninganus 
Niet gecompliceerd.
Moedertaal ( mother tongue) is de officiele taal van het land. Sommige landen hebben meer dan een. bv Zwitserland, Belgie en Canada.
De rest is streektaal en/of dialect.
Hè, nou moet ik je alweer tegenspreken:
Moedertaal = 1) “De taal van iemands moeder, de taal waarin iemand het spreken heeft geleerd”
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M039828
Ik blijf er bij. Verschil tussen taal en dialect.
’t is maar hoe je het bekijkt.
Mijn moedertaal is voor de volle 100% Fries. Ik werd pas met de Nederlandse taal geconfronteerd toen ik op mijn zesde naar de lagere school ging. Dat was behoorlijk heftig, maar uiteindelijk is het toch nog goed gekomen, al zal mijn Friese tongval wel altijd herkenbaar blijven.
Ha, dit is een leuk onderwerp.
Mijn moedertaal is een Hollandse variant, niet te verwarren met wat ABN wordt genoemd.
Mijn moedertaal heeft, als, veronderstel ik, alle moedertalen, uniek -streekeigen, wat, plaatseigen- idioom. (Thuistaal even onbenoemd gelaten.)
Toen ik op achtjarige leeftijd verhuisde (ca. 15 kilometer verder), begreep ik uit reacties van kinderen uit mijn nieuwe woonplaats dat bepaalde woorden en formuleringen verschilden tussen hun taal (locatie) en de mijne.
Mijn begrip van taal werd rijker en diffuser.
Leuk. Toen ik verhuisde van Hoogkerk naar Grijpskerk (het echte Westerkwartier) kreeg ik te horen dat ik ‘overdaipsters’ sprak. Zou het Hoendiep of het Aduarderdiep in vroeger tijden een taalgrens geweest zijn ?
Wellicht ook nog het Reitdiep ?
Mijn moeder is geboren in Hoogezand, Groningen waar ze tot haar Zeeuwse vader vier jaar later overleed, woonde. Ik weet niet of ze van haar in Limburg geboren moeder Zeeuws leerde, of pas later toen ze naar Haamstede verhuisde waar ze tot haar zestiende woonde. Feit is dat ik mijn moeder, haar zus en haar moeder, mijn oma dus, met elkaar nooit iets anders dan Zeeuws heb horen praten. Dialect of streektaal is nooit mijn moedertaal geworden omdat ik ben opgegroeid in Hilversum en mijn moeder toen waarschijnlijk al tien jaar Hollands sprak. Ik betrap mezelf vaak op een Rotterdams accent, mogelijk van de familie van mijn vader, waarschijnlijker omdat ik lang in de Rijnmond heb gewoond.