Friese el zoveel langer dan Groningse, dat je van het verschil de belasting kon betalen
Geplaatst op: 30 januari 2016 Hoort bij: Geschiedenis 3 reacties“J. BOSCH, Fabriquer tot Leeuwaarden , maakt en verkoopt, zwart en kouleurde Fluwelen, alle in zyn zoort met gereed geld voor een zeer lage prys, en dewelke boven de 25 gl. koopt, kan voor gerede betalinge korten 4 perc. en 10 Elle gelyk kopende krygt een Elle toe dat is 11 Elle voor 10 Ellen boven de kortinge van ’t perc. Daar worden ook gemaakt Zyden Pluis, zwart en kouleurt, zwart Partezooy , Grodetoer en Gewatert Moor , alles op dezelfde Conditiën. NB. De Elle Maat is in Vriesland zoo veel groter dan in Groningen dat de Pontkamers daar uyt kunnen betaald worden.”
Deze advertentie van een Friese fluweelmaker in een Groninger Courant van eind 1768 wil Groninger klanten met diverse voordeeltjes naar Leeuwarden lokken, zolang ze daar maar contant betalen. Zo ja, dan gold bij aankoop boven de 25 gulden een korting van 4 %. Bovendien was bij aankoop van 10 el de 11e el gratis.
De man had diverse soorten fluweel in zijn assortiment, die lang vergeten namen droegen. Let speciaal op de laatste zin: de Friese el was volgens hem zoveel groter dan de Groningse, dat de Groninger invoerrechten en/of accijnzen uit het verschil betaald konden worden.
Dit laatste maakt uiteraard nieuwsgierig naar de twee ellematen. De Friese, eigenlijk de Workumer, was destijds 0,709 meter lang, de Groninger 0,669 meter. Dat verschilde dus 4 centimeter of 5,6 à 5,9 % al naar gelang je het van de Friese of de Groningse kant bekeek. Heb zo’n idee dat de Friese fulpenfabrikeur hier de Groningse fiscaliteit wel wat onderschatte, maar welke rechten er precies voor fluweel golden, ga ik niet uitzoeken.
groninganus 
Minstens zo interessant vind ik, dat Groningers waren uit Friesland blijkbaar moesten invoeren (en dus invoerbelasting moesten betalen) ipv gewoon meenemen van Friesland naar Groningen. Er was toen dus? een belastinggrens tussen Friesland en Groningen? Ik weet van grenzen voor invoeren vee, maar ik dacht dat dat te maken had met besmettelijke ziekten, volgens mij hebben stoffen die niet. Blij dat die belastinggrens nu verdwenen is, want mijn kaasboer is in Friesland gevestigd, maar staat elke week in Groningerland op markten en ik heb een hekel aan onnodig belasting betalen. Reina
De provincies waren soevereine landen die in een federatie waren verenigd die alleen over buitenlandse en militaire zaken ging. Een soort omgekeerde EU dus.
Een dergelijke fiscale grens gold ook tussen Drenthe en Groningerland: