Debitum conjugale

Grietje Riemts uit Zuidhorn was vijf weken getrouwd met Jan Jurjens, maar of alles koek en ei was in deze wittebroodsweken, mag je betwijfelen. Op 27 mei 1810 vertelde Grietje bij de drost van het Westerkwartier dat ze

thans wel wenschte dezen echt wederom te hebben verbroken om redenen dat gem[elde] haren man buiten staat is het debitum conjugale te vervullen…

De man kon dus niet aan zijn huwelijkse plichten voldoen, daarom wilde ze van hem af. Ze zou hierover “de volledigste opening” geven in een hoorzitting, die wat haar betreft het doel had ”den band des huwelijks” tussen haar en Jan Jurjens te verbreken.

De drost vroeg Jan om zijn kijk op de zaak. In de hoorzitting lichtte Jan die visie toe en beloofde hij dat hij

zich door de stads physicus betreklijk zijne lighamelijke gesteltenis, om behoorlijke conjugale ommegang bij een vrouw te kunnen hebben en zijn manlijk vermogen daartoe, zal doen onderzoeken.

Hij moest na het onderzoek een attest van de stadsdokter overleggen aan de drost, die dan een nieuwe sessie zou beleggen.

Grietje echter, had geen geduld. Ze diende nog dezelfde dag een nieuw verzoekschrift in. Er zou wel eens veel tijd kunnen verstrijken voordat het beloofde doktersattest er lag, zo voerde ze aan, en al die tijd duurde de inwoning en gemeenschap van goederen voort. Ze was bang voor “aanhoudende oneenigheden” en vroeg daarom, hangende het uiteindelijke besluit over een scheiding van tafel en bed, alvast om een verdeling van de gezamenlijke  spullen van Jan en haar. Dit stond de drost toe.

Noch het doktersattest, noch de scheidingsuitspraak heb ik kunnen vinden. Maar misschien dat Trijntje haar belangrijkste doel al bereikt had?

—

RHC Groninger Archieven Toegang 735 (gerechten Westerkwartier) inv.nr. 728: rekesten, die van 27 bloeimaand 1810.