Gevalletje godslastering (1)

Gister viel weer eens op de buis te zien, hoe in Pakistan de wet op de godslastering wordt toegepast. In navolging van het éclatante succes aldaar willen onze eigen fundamentalistische christenen dit vermeende delict nu ook in Nederland weer strafbaar gaan stellen.

Zouden ze weten hoe het er in oudvaderlandse tijden aan toeging, als justitie lucht kreeg van een blasfemist? Ziehier ter voorlichting een vonnis uit Groningen, 1681:

Alsoo uijt genomene informatiën ende daer op gevolghde eijgen bekentenissen den rechte genoechsaem gebleecken is, hoe dat Peter Bartels, oudt ontrent de 40 jaren, geboortigh van Groningen, voor eenige tijdt sigh heeft onderstaen in een seecker herberge, ter presentie van meerder andere personen, verscheijden affschuwelijcke reuckeleuse ende Godts-lasterlijcke reedenen uijt te storten, seggende hy wilde liever in Duivels naeme drincken als in Godts offte Godts zeegens naeme, oock dat de duivel eerlijck en heerlijck was, waer in, alsoo hij sich tegens den Alderhooghsten Majesteijt Godts schrickelijck heefft gesondight ende eene Christene Magistraet ten hooghsten beleedight, ende daerom sich voor den heemelschen en wereltlijcken Richter aen de swaerste straffen heefft schuldigh gemaeckt;

Soo ist, dat d’ h. heeren Borgemesteren ende Raadt ten reguarde van de verloopene tijdt, denselven Peter Bartels als nu hebben gecondemneert, gelijck sij hem condemneren bij desen, om voor het Gerichte met opene deuren een honorabile publiq amende te doen, ende op sijn knijen de sententie angehort hebbende, Godt ende de Justitie om vergifnis te bidden; welckes gedaen sijnde hij wederom door de schulte en sijn dienaers nae de poorte sal worden gebraght, ende aldaar verblijven ter tijdt hij de misen van Justitie sal hebben voldaen.

Actum Groninge den 26. Martij 1681

Kortom, de Groninger Peter Bartels (40) had in een herberg zitten opsnijen dat hij liever in naam van de duivel dan in die van God of diens zegen wilde drinken, omdat er volgens hem niets op de duivel viel aan te merken. Daarmee had hij verschrikkelijk gezondigd , wat een christelijke magistraat niet over zijn kant kon laten gaan (omdat God anders die magistraat en/of het land zou weten te vinden). Daarom veroordeelde het Groninger stadsbestuur Bartels om God en justitie publiekelijk, bij open raadhuisdeuren en op zijn blote knietjes te smeken om vergeving. Dat gedaan zijnde, zou hij (als stadsburger) opnieuw op de (Poele- of A-) poort worden opgesloten, tot hij de daar gemaakte verblijfskosten en de gerechtskosten zou hebben betaald.

Al met al valt dit nog zeer mee, vergeleken bij de in Pakistan gangbare praktijken. Terwijl de voorgangers van de SGP destijds toch aan de macht waren in Groningen. Overigens sloofden ook die zich niet uit: in bijna twee eeuwen tijd waren er slechts twee stad-Groninger vonnissen wegens blasfemie, waarvan dit er eentje was. Pakistan heeft wat dit betreft dus nog ruim drie eeuwen in te halen.

—

Bron: Groninger Archieven, Tg. 1534 (archief Volle Gericht stad Groningen) inv.nr. 974: sententies.