De achternaam Zonderbroek
Geplaatst op: 29 maart 2020 Hoort bij: Geschiedenis 4 reacties
Louis Léopold Boilly (1761-1845), Sans-culotte.
In het Lutherse doopboek van Nieuwe Pekela staat een paar maal de familienaam Zonderbroek genoteerd (1793, 1796). De vader was beide gevallen ene Fridrich Fridrichs Zonderbroek, getrouwd met een Geertje Harms. Een lang leven was diens achternaam niet beschoren – ze heeft de naamsaanneming van 1811 niet overleefd, althans niet in Groningen; wel was er nog een enkele naamdraagster die in 1857 genoemd wordt in het overlijdensregister van Haarlem.
Bij de naam Zonderbroek kan men zich van alles voorstellen, maar als je het mij vraagt, is het waarschijnlijk niet toevallig dat ze in het jaar 1793 opdook. De Franse Revolutie was behoorlijk aan het radicaliseren en de sansculotten kwamen in Parijs aan de macht: nijvere koop- en ambachtslieden die anders de de elite geen luxe kniebroeken (of culottes) meer droegen, maar eenvoudige werkmansbroeken met lange pijpen. Fridrich moet de revolutie via de krant hebben gevolgd en koos partij. Naar de sansculotten noemde hij zich Zonderbroek.
groninganus 
Vaak zijn er verschillende achtergronden voor dezelfde naam in verschillende delen van het land. Het jaartal 1793 is inderdaad opvallend. Maar Zonderbroek betekent ook gewoon Zonderland. Die achternaam bestaat nog wel, net als Zonderhuis en Zonderwijk.
Zonderbroek is absoluut niet op te vatten als Zonderland. Broekland was onproductief onland, waarvan het bezit vrij waardeloos was. Daar ga je je niet naar noemen. Bovendien had je geen broekland (veelal laagveen) in de Pekela.
En de naam bestaat ook niet meer – de familienamenbank geeft nul op het rekest:
https://www.cbgfamilienamen.nl/nfb/lijst_namen.php?operator=eq&naam=Zonderbroek
Als ik die naamdraagster in Haarlem probeer aan te klikken, krijg ik jouw vorige rondje Roderwolde.
Aj, dank voor de melding!