Pissend wijf lucht gemoed over Bommen Berend

De Stadjers van 1672 gaven op velerlei wijze lucht aan hun afkeer van de agressor Bommen Berend. Zo krasten ze op de lege achterkant van eenzijdig gestempelde, vierkante noodmunten spottende voorstellingen van, en schimpverzen op de Munsterse bisschop. Zoals deze hierboven van een hurkende vrouw met opgetrokken rokken die zich op de (denkbeeldige) belegeringstroepen ontlast, er bijna letterlijk schijt aan heeft.

Van wildplassen mag men haar niet betichten, want ze doet dat ‘met verloff’. Wat voor meerderlei uitleg vatbaar is. Het kan zijn dat ze zichzelf die vergunning heeft verstrekt. Het kan ook slaan op het verlof dat de bisschoppelijke troepen kregen om naar huis te mogen gaan. Bovendien kan het duiden op de vergunning van een herberg of tapperij. Een plek waar de verdedigers van de stad zich na het Ontzet overvloedig gingen laven, wat natuurlijk met een beste plas en nogmaals een grote opluchting gepaard ging.

De vierkante zilveren schelling met het pissende wijf maakt deel uit van de Ontzet-expositie in het Groninger Museum. Numismaat Jan C. van der Wis bespreekt hem met andere, soortgelijke, in zijn artikel over de vierkante munten van 1672 in het themanummer over Groningens Ontzet van Stad & Lande, dat vandaag van de drukkerij kwam.

Andere onderwerpen in dat Ontzetnummer van Stad & Lande:

• Egbert van der Werff over de grote belegkaart van Jannes Tideman;

• Joël Miedema over de rol van vrouwen tijdens het beleg van 1672;

• Albert Buursma over De Groninger armenzorg en de gevolgen van het beleg;

• Egge Knol over het ruiterportret van Bernhard von Galen;

• Rozemarijn van der Wal over Anna van der Horst, die in de achttiende eeuw een drama schreef over Groningens Ontzet.

Het Ontzetnummer van Stad & Lande is onder andere te koop bij de vereniging Stad en Lande, het Groninger Museum (gratis toegankelijk op zondag 28 augustus!) en boekhandel Godert Walter voor € 5,50 (excl. verzendkosten).